Canım sıkılınca konuşasım gelmez. Genelde susmak isterim. Benim susma isteğim keyfimle doğru orantılıdır. Keyif arttıkça sesim yüksek çıkar. Keyif kaçtıkça kısılır sesim. Bu 35 yıldır böyle. Tabiatım bu.
Gel görelim sustuğum zamanlarda da lafı gediğine oturtmak gerekebiliyor. İşte o zamanlarda uzun uzadıya lafın belini kırmak bana zor geliyor. Hoop sarılıyorum atasözlerine, deyimlere... Bilenler bilir, bazen güzel denk geliyor. :)
Buyrun durumuna göre seçilmiş, esprili bir potpuri.
-"ARABIN DERDİ KIRMIZI PABUÇ." 'Benci'ler ve benciller için seçkin bir atasözü.
-"APTAL ATA BİNERSE BEY OLDUM SANIR, ŞALGAM AŞA GİRERSE YAĞ OLDUM SANIR." Sonradan görmelere, hazımsızlara bire bir! :)
-Tepemin tasını attıran birisi için "NUSH İLE USLANMAYANI ETMELİ TEKDİR, TEKDİR İLE USLANMAYANIN HAKKI KÖTEKTİR." der geçerim. Yeter de artar bile...
-Haksızlığa uğrayanlar için "YİĞİDİN ZORUNA GİDEN HAKKINDA HAYIRLISI" derim. Derim ve inanırım.
-"DEVEYE 'BOYNUN EĞRİ' DEMİŞLER, 'NEREM DOĞRU Kİ?' DEMİŞ" i pek severim. Bırak dağınık kalsın durumlara özel... :)
-"AKILLI DÜŞÜNÜRKEN, DELİ KÖPRÜYÜ GEÇER" bizim gibi, 10 düşünüp bir hareket edenlere yaraşır... Meydan cahil cesareti olanlara kalır!!!
-"VAKİTSİZ ÖTEN HOROZUN BAŞI ERKEN KESİLİR" bu ata sözünü iş hayatımın başlarında özümsemek isterdim mesela... :)
-"AĞIR OL MOLLA DESİNLER" ya da "BİLİYORSAN SÖYLE BİR DERS ALSINLAR, BİLMİYORSAN SUS Kİ ADAM SANSINLAR" çok çok çok sevdiklerimdendir.
-"KOYUNUN OLMADIĞI YERDE KEÇİYE ABDURRAHMAN ÇELEBİ DERLER" ayakların baş olduğu durumlara cuk oturur...
-"EL ELİN EŞEĞİNİ TÜRKÜ ÇAĞIRARAK ARAR" tıpkı "AĞLARSA ANAN AĞLAR" gibidir... Pek severim.
-"ARMUT DİBİNE DÜŞER" den sıkılanlara yeni önerim: "AĞACA ÇIKAN KEÇİNİN DOĞURDUĞU OĞLAK DALA BAKARMIŞ." :)
-Boş konuşanlar için "BOŞBOĞAZI CEHENNEME ATMIŞLAR, 'ODUN YAŞ' DEMİŞ" i gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.
-Astığım astık tipler için en sevdiğim sözdür: "DELİ DELİYİ GÖRÜNCE ÇOMAĞINI SAKLARMIŞ"...
-"KEÇİYİ YARDAN UÇURAN BİR TUTAM OTTUR" irade yoksunu olanlara Ata'larımızdan gelmiş...
Liste daha uzar gider. Kısa ve öz sevdiklerimi yazdım...
14 Mayıs 2012 Pazartesi
5 Mart 2012 Pazartesi
Einstein'ın değil, Hayat'ın İzafiyet Teorisi o...
Görelilik kuramını 1905 yılında Einstein'ın bir makalesinde ilk kez duyan insanlar bunu bir fizik kuralı sanıp uzun uzun düşündüler. Ancak hepsi fizikçi değildi. Cisim, hareket ve zaman üçlemesi içinde bir kısır döngüye takılıp kalıyorlar, anlamıyorlardı.
Einstein sonunda kavramı uzun formüller yerine basit bir örnekle anlattı anlamak isteyenlere.
Ve,
"Elinizi bir dakikalığına sıcak bir fırının içine sokun, sanki bir saatmiş gibi gelir.
Güzel bir kızla bir saat kadar zaman geçirin, bir dakikaymış gibi gelir. İzafiyet budur."
dedi.
Bu basit anlatımla aydınlandı zihinler. Ve Einstein'a hak verdiler. Hakkı vardı. Zaman bazı durumlarda durur, bazılarında su gibi akardı...
Doğumu bir mucize olan bebek için hayatının ilk 5 yılı bir göz açıp kapamak kadardı. Yoktu, boştu, bir kaç bulanık anıdan ibaretti. Oysa aynı 5 yıl, anne için bir ömür kadar uzundu. Bir bebeği beslemek, uyutmak, büyütmek, eğitmek, öğretmek ve korumakla geçen 5 yıl...
Ya da, bir insanın hastane odasında geçirdiği bir gün ile deniz kıyısında geçirdiği bir günün teknik uzunluğu aynıydı. Biri sakız gibi uzar, diğeri kelebek gibi uçar ve aynı insan genel olarak acı vereni hatırlardı.
İş sadece zamansal yanılsamalar ile de bitmiyordu.
Duygulara gelince de Einstein'in izafiyet teoremi hükmünü sürüyordu.
Örneğin, haksızlığa uğramış bir insan için umut etmeyi sürdürmek ne kadar zorsa, şansı yaver giden için bir o kadar kolaydı.
Sevmek, sevmeyi bilen için basit bir refleks iken, kendini bile sevmeyen için büyük bir çabaydı.
Bonkör olan fark etmeden verir, nankör olan kendisinde fazla olanı bile vermekten çekinirdi.
Sabrı bilene sınav iman pekiştirir, imanı olmayana sınav işkence gibi gelirdi.
Kalbinde merhamet olanı bir gülümseme eritir, içi buz tutana bin bir söz vız gelirdi.
O zaman anladı insanlar. İzafiyet dediğin şey hayatın her yerinde vardı.
Haklıyla haksızın, mutluyla mutsuzun, zenginle yalnızın, şanslıyla şanssızın yan yana gezdiği bu garip dünyada aynı manzarayı farklı gözlerle gören milyarlarca insan vardı.
Einstein'ın değil, hayatın izafiyet teoremi dediler buna.
O zaman, biraz da kadercilikle birlikte, daha rahat kabullendiler...
Einstein sonunda kavramı uzun formüller yerine basit bir örnekle anlattı anlamak isteyenlere.
Ve,
"Elinizi bir dakikalığına sıcak bir fırının içine sokun, sanki bir saatmiş gibi gelir.
Güzel bir kızla bir saat kadar zaman geçirin, bir dakikaymış gibi gelir. İzafiyet budur."
dedi.
Bu basit anlatımla aydınlandı zihinler. Ve Einstein'a hak verdiler. Hakkı vardı. Zaman bazı durumlarda durur, bazılarında su gibi akardı...
Doğumu bir mucize olan bebek için hayatının ilk 5 yılı bir göz açıp kapamak kadardı. Yoktu, boştu, bir kaç bulanık anıdan ibaretti. Oysa aynı 5 yıl, anne için bir ömür kadar uzundu. Bir bebeği beslemek, uyutmak, büyütmek, eğitmek, öğretmek ve korumakla geçen 5 yıl...
Ya da, bir insanın hastane odasında geçirdiği bir gün ile deniz kıyısında geçirdiği bir günün teknik uzunluğu aynıydı. Biri sakız gibi uzar, diğeri kelebek gibi uçar ve aynı insan genel olarak acı vereni hatırlardı.
İş sadece zamansal yanılsamalar ile de bitmiyordu.
Duygulara gelince de Einstein'in izafiyet teoremi hükmünü sürüyordu.
Örneğin, haksızlığa uğramış bir insan için umut etmeyi sürdürmek ne kadar zorsa, şansı yaver giden için bir o kadar kolaydı.
Sevmek, sevmeyi bilen için basit bir refleks iken, kendini bile sevmeyen için büyük bir çabaydı.
Bonkör olan fark etmeden verir, nankör olan kendisinde fazla olanı bile vermekten çekinirdi.
Sabrı bilene sınav iman pekiştirir, imanı olmayana sınav işkence gibi gelirdi.
Kalbinde merhamet olanı bir gülümseme eritir, içi buz tutana bin bir söz vız gelirdi.
O zaman anladı insanlar. İzafiyet dediğin şey hayatın her yerinde vardı.
Haklıyla haksızın, mutluyla mutsuzun, zenginle yalnızın, şanslıyla şanssızın yan yana gezdiği bu garip dünyada aynı manzarayı farklı gözlerle gören milyarlarca insan vardı.
Einstein'ın değil, hayatın izafiyet teoremi dediler buna.
O zaman, biraz da kadercilikle birlikte, daha rahat kabullendiler...
16 Şubat 2011 Çarşamba
Demet için...
"Dostunuz, sizin karşılığını bulmuş ihtiyacınızdır."
Halil Cibran
Ben, hemen sevmeyi bilmem.
İsterim ki, uzun sürsün yolculuk.
İlk bakışta aşık olmadım hiç. Ve yine aynı şekilde, hiç çabuk vazgeçmedim sevdiklerimden.
Sevdiğim zaman, sanki içimde atlılar yürür. Sevgi savaşçıları fetheder şehirlerimi. Kalkanlarımı parçalarlar, kapılarımı kırar, kalbimin her köşesine sızarlar. Mahzenlerde gizli kalmış ne kadar sevgi sözü varsa, bir bir çıkartırlar. İşte böyle işgal altında kalır benim kalelerim. Yıkılır, kül olurlar. Gider bütün diğer benler, bir başıma ben kalırım dostun karşısında. O da sever beni, en ben halimle...
Bundan neredeyse üç sene önceydi.
Bir yabancıyla kesişti yolum.
Yabancı aynı bendi, pek çok ben vardı onda...
Benim dostlarım bana benzemez aslen. Kimi benim mantık yanım, kimi benim huzurlu tarafım, kimi çılgınlığıyla bana örnek olandır. Birisi size benzemeyince bazen daha kolay bir bütün olmak. Ama tam da sizin gibi birisiyle karşılaştığınızda, birler iki, ikiler dört olduğunda, bütün yoğun duygular üst üste konduğunda, çoğalmak da sancılı... İşte böyle sancılı oldu bizim sevgi çoğaltmamız dostumla... Ben üzüldüm, o benden çok üzüldü... Ben kırıldım, o benden çok kırıldı. Ben sevindim, dostumum içinde gül bahçeleri yeşerdi. Kızdım birisine, uyuyamadı o gece dostum. Sonra o uyuyamayınca bir de onu üzmek uyutmadı beni... İşte böyle dalgalandı bizde duygular. Kimi zaman huzur verdiler, kimi zaman bizi zorladılar, yordular. Ama en sonunda beni ve onu ayrılmaz bir "BİZ" yaptılar...
Bir gün düşünün. Mesela çok zor bir dönemde ve zor bir gün olsun bugün.
Gitmiş olun dostun evine, pijamanız katlanmış olsun yatağınızın üzerine. Çay demlenmiş olsun, ya da sevdiğiniz şarap soğutulmuş mesela... Sabırla dinlesin sizi dost. Sözlerinizi tamamlasın. Cümleleri birlikte bitirin... Uykunuz gelince yatağınıza götürüp üstünüzü o örtüyor olsun ve sabah kalktığınızda kahvaltı kurmuş, neşeyle size sarılıyor olsun...
Güzel değil mi? Eşsiz...
Böyle bir gün bizim için sıradan... Bizim herhangi bir günümüz buna benzer... Kimi zaman üzüntüyle, kimi zaman kahkaha ve neşeyle ama her zaman sevgiyle geçer...
Bugün onun doğumgünü.
Uğur diliyorum ona, şans diliyorum.
Yanımda olmasını diliyorum, yanında olmak istiyorum.
Ne olursa olsun hayatta, birlikte olmayı, bir olup güçlü durmayı diliyorum.
Canım Demet'im.
Çok kıymetlisin.
16.02.2011
Halil Cibran
Ben, hemen sevmeyi bilmem.
İsterim ki, uzun sürsün yolculuk.
İlk bakışta aşık olmadım hiç. Ve yine aynı şekilde, hiç çabuk vazgeçmedim sevdiklerimden.
Sevdiğim zaman, sanki içimde atlılar yürür. Sevgi savaşçıları fetheder şehirlerimi. Kalkanlarımı parçalarlar, kapılarımı kırar, kalbimin her köşesine sızarlar. Mahzenlerde gizli kalmış ne kadar sevgi sözü varsa, bir bir çıkartırlar. İşte böyle işgal altında kalır benim kalelerim. Yıkılır, kül olurlar. Gider bütün diğer benler, bir başıma ben kalırım dostun karşısında. O da sever beni, en ben halimle...
Bundan neredeyse üç sene önceydi.
Bir yabancıyla kesişti yolum.
Yabancı aynı bendi, pek çok ben vardı onda...
Benim dostlarım bana benzemez aslen. Kimi benim mantık yanım, kimi benim huzurlu tarafım, kimi çılgınlığıyla bana örnek olandır. Birisi size benzemeyince bazen daha kolay bir bütün olmak. Ama tam da sizin gibi birisiyle karşılaştığınızda, birler iki, ikiler dört olduğunda, bütün yoğun duygular üst üste konduğunda, çoğalmak da sancılı... İşte böyle sancılı oldu bizim sevgi çoğaltmamız dostumla... Ben üzüldüm, o benden çok üzüldü... Ben kırıldım, o benden çok kırıldı. Ben sevindim, dostumum içinde gül bahçeleri yeşerdi. Kızdım birisine, uyuyamadı o gece dostum. Sonra o uyuyamayınca bir de onu üzmek uyutmadı beni... İşte böyle dalgalandı bizde duygular. Kimi zaman huzur verdiler, kimi zaman bizi zorladılar, yordular. Ama en sonunda beni ve onu ayrılmaz bir "BİZ" yaptılar...
Bir gün düşünün. Mesela çok zor bir dönemde ve zor bir gün olsun bugün.
Gitmiş olun dostun evine, pijamanız katlanmış olsun yatağınızın üzerine. Çay demlenmiş olsun, ya da sevdiğiniz şarap soğutulmuş mesela... Sabırla dinlesin sizi dost. Sözlerinizi tamamlasın. Cümleleri birlikte bitirin... Uykunuz gelince yatağınıza götürüp üstünüzü o örtüyor olsun ve sabah kalktığınızda kahvaltı kurmuş, neşeyle size sarılıyor olsun...
Güzel değil mi? Eşsiz...
Böyle bir gün bizim için sıradan... Bizim herhangi bir günümüz buna benzer... Kimi zaman üzüntüyle, kimi zaman kahkaha ve neşeyle ama her zaman sevgiyle geçer...
Bugün onun doğumgünü.
Uğur diliyorum ona, şans diliyorum.
Yanımda olmasını diliyorum, yanında olmak istiyorum.
Ne olursa olsun hayatta, birlikte olmayı, bir olup güçlü durmayı diliyorum.
Canım Demet'im.
Çok kıymetlisin.
16.02.2011
13 Şubat 2011 Pazar
Emek: Bir tür "Sevmek" Demek...
"Hayatta iki çeşit trajedi vardır; biri istediğini elde edememek, öteki; elde etmek."
Oscar Wilde
Bu söz beni çok etkilemişti.
O zaman oldukça üzgün, hayal kırıklıklarıyla dolu günlerden geçiyordum.
İstediğimi elde edememiştim, kendimi yenilmiş ve umutsuz hissediyordum.
Öyle zamanlarda hep, "hayırlısı" kıvamında sözler duyarız. Yaş 33 olunca, aslen biliyorsunuz, gerçekten herşeyin hayırlısı... Ama yine de acınız öyle büyük oluyor ki, o kadrajda bir hayır göremiyorsunuz. Sadece şunu istiyorsunuz: Birisi ellerinizden tutsun ve 'Seni anlıyorum!' desin. Acınızı gerçeklesin...
İşte bu sözde böyle bir gerçeklik var. Evet istediğini elde edememek bir trajedi kimi zaman. Hayırlısı falan değil. Hayırsız bir şey işte... Ama sözün ilk yarısına canı gönülden inanan siz, diğer yandan da ikinci kısmını düşünüyorsunuz aynı sözün; Peki ya elde etmek... O da trajedi mi sahi???
İki tarafı da gördüm ben.
Elde edemedim. Yıkıldım.
Elde ettim. Havalara uçmadım...
Çünkü istenilen şey, eğer bir ayakkabı almak değilse mesela, sizi havalara uçurması için süregiden bir heyecan yaşatması beklenir. Yani her sabah 'Bugün ne olacak?' diye uyanmak, keşfedecek yeni heyecanlar bulmak gerekir. "Elde var bir" saymamak, kaybetme korkusu duymak gerekir. Ve tüm bunlar kendiliğinden olmaz, bütün bu saydıklarım için emek gerekir!
İnsan emekle aşık kalır mı? Bilmiyorum...
Ancak "Emek vermemek aşkı öldürür mü", bunu biliyorum.
Emek vermek için kaybetmekten kormak lazım.
Kaybetmekten korkmak için ise, gerçekten kıymet bilmek, yoksunluğu görmüş olmak...
Aslında gayet matematik işi duyguları korumak, dümdüz bir mantık işi...
Hele bir de kırılmışlık varsa işin içinde, o vakit, o parçaları birleştirebilmek tekrar, usta bir zeka işi!!!
Ben Sevgililer Günü'ne falan inanmam. Romantik şarkılarda, insanın gözüne soka soka hüzün bağıran filmlerde ağlamam. Eğer bir şey fazlaca ifşa ediyorsa kendini, hep sorgularım gerçekliğini... İlk sevgilime, ilk ay dönümümüzde sıkı sıkı tembih etmiştim. 'Sakın bana hemen "seni seviyorum" deme, olur mu?' demiştim. O zaman 18 yaşındaydım. Sanki hızla açık ederse duygularını, hemen elde etmiş sayarsam kendimi, yeterince sevemem onu gibi hissetmiştim. Şimdi 33 yaşındayım, neredeyse aynıyım...
Diğer yandan, küçük şeylere büyük anlamlar yüklerim ben.
Uyumuşsam üstüm örtülsün isterim. Uyanınca başucumda bir bardak su bulmak mutlu eder beni. Kitabımın arasına bir not iliştirilmişse, kalbim hızla çarpar okurken. Yüzüme karşı övülmeyi sevmem, ama sevgilim beni anlatıyosa başkasına övünerek, o zaman pek sevinirim. Düşünülmüş, çok planlanmış anlar itici gelir bana, onun yerine, hesaplanmamış zamanlarda, beklenmedik alaka çok daha makbuldür. Sevdiğim bir tatlı mesela, içimdeki kırıkları yapıştırıverir. Olmadık zamanlarda, yeniden aşka düşerim. İşte aslında, bu denli kolay "yeniden" severim.
Evet, kaybetme korkusu tetikler güzel anların altındaki ateşi.
Evet, her gün olsa tüm istediklerimiz, belki de o zaman gelir "istediğini elde etme trajedimiz".
Ama zaman zaman da yapraklarına kan gitmeli aşk çiçeğinin. Toprağı ıslak değil ama mutlaka nemli kalmalı. Güven perçinlenmeli köklerinde. Güven, geçmişe ve geleceğe dair... Emek vermek, değer görmekle ödüllendilirmeli. Emek, görev icabı değil, can atarak verilmeli...
Öğrenilmiş kalıpların dışında, içgüdülerle bulunmalı kalbe giden yollar. Ancak bulmak yetmemeli, o yollarda bıkmadan ve akıl koyarak yolculuk edilmeli.
Diyelim ki bir tünel var iki kalp arasında, dosdoğru birbirine bağlayan iki yüreği...
O zaman o tünelden illa ki muhabbet geçmeli...
Muhabbet dediğin dostla yapılan sohbet ise, sevgili en başta insana dostluk etmeli.
Öyle bir dostluk ki, tadı damakta kalan...
Her gün, biraz daha fazlasını aratan.
Her gün, aşkı yeni baştan yaratan...
Oscar Wilde
Bu söz beni çok etkilemişti.
O zaman oldukça üzgün, hayal kırıklıklarıyla dolu günlerden geçiyordum.
İstediğimi elde edememiştim, kendimi yenilmiş ve umutsuz hissediyordum.
Öyle zamanlarda hep, "hayırlısı" kıvamında sözler duyarız. Yaş 33 olunca, aslen biliyorsunuz, gerçekten herşeyin hayırlısı... Ama yine de acınız öyle büyük oluyor ki, o kadrajda bir hayır göremiyorsunuz. Sadece şunu istiyorsunuz: Birisi ellerinizden tutsun ve 'Seni anlıyorum!' desin. Acınızı gerçeklesin...
İşte bu sözde böyle bir gerçeklik var. Evet istediğini elde edememek bir trajedi kimi zaman. Hayırlısı falan değil. Hayırsız bir şey işte... Ama sözün ilk yarısına canı gönülden inanan siz, diğer yandan da ikinci kısmını düşünüyorsunuz aynı sözün; Peki ya elde etmek... O da trajedi mi sahi???
İki tarafı da gördüm ben.
Elde edemedim. Yıkıldım.
Elde ettim. Havalara uçmadım...
Çünkü istenilen şey, eğer bir ayakkabı almak değilse mesela, sizi havalara uçurması için süregiden bir heyecan yaşatması beklenir. Yani her sabah 'Bugün ne olacak?' diye uyanmak, keşfedecek yeni heyecanlar bulmak gerekir. "Elde var bir" saymamak, kaybetme korkusu duymak gerekir. Ve tüm bunlar kendiliğinden olmaz, bütün bu saydıklarım için emek gerekir!
İnsan emekle aşık kalır mı? Bilmiyorum...
Ancak "Emek vermemek aşkı öldürür mü", bunu biliyorum.
Emek vermek için kaybetmekten kormak lazım.
Kaybetmekten korkmak için ise, gerçekten kıymet bilmek, yoksunluğu görmüş olmak...
Aslında gayet matematik işi duyguları korumak, dümdüz bir mantık işi...
Hele bir de kırılmışlık varsa işin içinde, o vakit, o parçaları birleştirebilmek tekrar, usta bir zeka işi!!!
Ben Sevgililer Günü'ne falan inanmam. Romantik şarkılarda, insanın gözüne soka soka hüzün bağıran filmlerde ağlamam. Eğer bir şey fazlaca ifşa ediyorsa kendini, hep sorgularım gerçekliğini... İlk sevgilime, ilk ay dönümümüzde sıkı sıkı tembih etmiştim. 'Sakın bana hemen "seni seviyorum" deme, olur mu?' demiştim. O zaman 18 yaşındaydım. Sanki hızla açık ederse duygularını, hemen elde etmiş sayarsam kendimi, yeterince sevemem onu gibi hissetmiştim. Şimdi 33 yaşındayım, neredeyse aynıyım...
Diğer yandan, küçük şeylere büyük anlamlar yüklerim ben.
Uyumuşsam üstüm örtülsün isterim. Uyanınca başucumda bir bardak su bulmak mutlu eder beni. Kitabımın arasına bir not iliştirilmişse, kalbim hızla çarpar okurken. Yüzüme karşı övülmeyi sevmem, ama sevgilim beni anlatıyosa başkasına övünerek, o zaman pek sevinirim. Düşünülmüş, çok planlanmış anlar itici gelir bana, onun yerine, hesaplanmamış zamanlarda, beklenmedik alaka çok daha makbuldür. Sevdiğim bir tatlı mesela, içimdeki kırıkları yapıştırıverir. Olmadık zamanlarda, yeniden aşka düşerim. İşte aslında, bu denli kolay "yeniden" severim.
Evet, kaybetme korkusu tetikler güzel anların altındaki ateşi.
Evet, her gün olsa tüm istediklerimiz, belki de o zaman gelir "istediğini elde etme trajedimiz".
Ama zaman zaman da yapraklarına kan gitmeli aşk çiçeğinin. Toprağı ıslak değil ama mutlaka nemli kalmalı. Güven perçinlenmeli köklerinde. Güven, geçmişe ve geleceğe dair... Emek vermek, değer görmekle ödüllendilirmeli. Emek, görev icabı değil, can atarak verilmeli...
Öğrenilmiş kalıpların dışında, içgüdülerle bulunmalı kalbe giden yollar. Ancak bulmak yetmemeli, o yollarda bıkmadan ve akıl koyarak yolculuk edilmeli.
Diyelim ki bir tünel var iki kalp arasında, dosdoğru birbirine bağlayan iki yüreği...
O zaman o tünelden illa ki muhabbet geçmeli...
Muhabbet dediğin dostla yapılan sohbet ise, sevgili en başta insana dostluk etmeli.
Öyle bir dostluk ki, tadı damakta kalan...
Her gün, biraz daha fazlasını aratan.
Her gün, aşkı yeni baştan yaratan...
23 Ocak 2011 Pazar
Derin'den Geçmiş'e Mektup Var
"Kendini affetmeyen bir insanın, bütün kusurları affedilebilir.
Konfüçyus
"Pek değerli hatıralarım,
Dün gece, sizden kalan izler kalktılar, kapımı çalıp düşüme misafir geldiler. Oysa ben bir türlü karar veremiyordum, olur da bir gün kapımı çalarsa eski günler, o kapıyı açar mıyım bilemiyordum. Madem ki bu mektubu yazıyorum şimdi size, artık kalbimin kapısı sonuna kadar açıktır geçmişe. Artık hatıratımla barışıyorum. Bugün o gündür... Bugün o kapıyı sonuna kadar açıp, dibine kadar kapatıyorum...
Biz sizinle dolu dizgin yıllar yaşadık.
Bir gün, bir dinleyenim olsa, bıkmadan dalsak derinlerine zihnimin, günün saatleri yetmez, bitiremeyiz bir bir sizi söze dökmeyi. Sayıca o kadar çoksunuz ki içimde, sizden bahsederken bazen konular karmakarışık oluyor dilimde. Hanginizden bahsetsem, bir diğeriniz düğümleniyorsunuz boğazıma. Ve nasıl bir bağ varsa aranızda, hatıratım uzun bir tren oluyor sanki, vagonlar birbirine bağlı, ve ben bazen, bir ileri, bir geri kayboluyorum sizin içinizde. Üstelik zaman hızlı bir tren gibi akarken, gelecek bir kum saati gibi dökülürken geçmişe, bir bakıyorum, sizin telaşınızla geçmiş yıllar ve ben geleceğimin yolculuğunda bir kez bile kafamı kaldırmamışım, eskittiğim yollara bugünün gözüyle hiç bakmamışım. Anılar gözümde bir perde olmuş. Ve ben geleceği hep bu perdenin arkasından seyre dalmışım...
İşte bu yüzden sevgili anılarım, ben size uzun süre sırtım dönük yaşadım... İnsan bir şeyden korkmayagörsün, hemen küsüverir. Beni bağlarınızla öyle sıkı sarıyordunuz ki, kimi zaman hareketsiz kalıyordum kendi toprağımda. Geçmişten geçemiyordum ben. Sanki bir ağaçtım ve dallarımdan değil, sadece köklerimden boy atıyordum. Öyle bir ağaç ki, toprağa sımsıkı bağlı ancak tomurcuklanamıyor! Gövdesi kalın ve sağlam, ancak çiçek açamıyor. Çiçek açamayan dal, meyve veremiyor...
Bu yüzden unuttum sizi. Bilerek, unutmayı seçtim üzerimdeki etkinizi. Geçmişte ne varsa yaşadığımız, bir kutuya koyup kaldırdım. Temiz bir sayfa açtım, yeni bir fidan diktim, plağı başa sardım... Deposunu boşalttım hayat otomobilimin, yeni bir istasyondan benzin aldım. Ha gayret bastım gaza. Verdim fidanın yapraklarına can suyunu. Koştum, son hız uzaklaştım. Ve ben giderken geçmişimden, unuttum anılarımın hayat otomobilinin bagajında olduğunu...
Ve gördüm ki, bagaj sonuna kadar yüklüyken mesafe katedilmiyor. Son sürat bazsan da gaza, bir adım gidilmiyor...
Durdum,
Açtım bagaj kapağını zihnimin.
Ve siz döküldünüz kalbime.
Kalbim değince sizin ellerinize, gelecek fidanım kök saldı toprağa. Dikildi tüm yaprakları ayağa. Anılar yürüdü fidanın cılız dallarında. Yürüdükleri yerlerde filizlendi çiçekler. Kimisi gri ve solgun, kimisi pembe ve dipdiriydiler... Kimisi acı ve yaralı anıları, kimisi gülümsemeyi bildiğim o küçük anları temsil ettiler. Ve sonunda rengarenk oldu benim fidanım. Fidanıma can verdi bütün anılarım...
Sevgili geçmiş zamanlar,
Bugün affettim, sizin sahnenizde dansederken attığım her yanlış adım için dağınık zihnimi.
Bugün, benden aldığınız hayallerin yerine yenilerini koyabildim için, kendi sırtımı sıvazladım usulca.
Bugün kabul ettim sizin, gözlerimde bir endişe, sözlerimde bir merhamet ve tevekkül, kalbimde bir ince sızı olarak benimle yaşayacağınızı.
Kabul ettim ne kadar kaçarsam kaçayım, her delikte beni bulacağınızı.
Karşıma çıkardığınız her tuzağa istikrarla düştüğüm için affettim düşperest yüreğimi.
Ve affettim affedemediğim tüm seçimlerim için kendimi.
Affedince, bir güneş oldu, açtı geçmiş. Meğer affetmek, güneş açmak demekmiş...
Bu mektubu size şu sebeple yazıyorum:
Sevgili hatıralarım,
Sizden artık geçiyorum. Hepinizle hesaplaşmaktan, bugün itibariyle vazgeçiyorum.
Sizin de, o kabuslu yıllarda, kalbime oynadığınız her oyun için, kendinizi affetmenizi istiyorum."
Derin
23.01.2011
Konfüçyus
"Pek değerli hatıralarım,
Dün gece, sizden kalan izler kalktılar, kapımı çalıp düşüme misafir geldiler. Oysa ben bir türlü karar veremiyordum, olur da bir gün kapımı çalarsa eski günler, o kapıyı açar mıyım bilemiyordum. Madem ki bu mektubu yazıyorum şimdi size, artık kalbimin kapısı sonuna kadar açıktır geçmişe. Artık hatıratımla barışıyorum. Bugün o gündür... Bugün o kapıyı sonuna kadar açıp, dibine kadar kapatıyorum...
Biz sizinle dolu dizgin yıllar yaşadık.
Bir gün, bir dinleyenim olsa, bıkmadan dalsak derinlerine zihnimin, günün saatleri yetmez, bitiremeyiz bir bir sizi söze dökmeyi. Sayıca o kadar çoksunuz ki içimde, sizden bahsederken bazen konular karmakarışık oluyor dilimde. Hanginizden bahsetsem, bir diğeriniz düğümleniyorsunuz boğazıma. Ve nasıl bir bağ varsa aranızda, hatıratım uzun bir tren oluyor sanki, vagonlar birbirine bağlı, ve ben bazen, bir ileri, bir geri kayboluyorum sizin içinizde. Üstelik zaman hızlı bir tren gibi akarken, gelecek bir kum saati gibi dökülürken geçmişe, bir bakıyorum, sizin telaşınızla geçmiş yıllar ve ben geleceğimin yolculuğunda bir kez bile kafamı kaldırmamışım, eskittiğim yollara bugünün gözüyle hiç bakmamışım. Anılar gözümde bir perde olmuş. Ve ben geleceği hep bu perdenin arkasından seyre dalmışım...
İşte bu yüzden sevgili anılarım, ben size uzun süre sırtım dönük yaşadım... İnsan bir şeyden korkmayagörsün, hemen küsüverir. Beni bağlarınızla öyle sıkı sarıyordunuz ki, kimi zaman hareketsiz kalıyordum kendi toprağımda. Geçmişten geçemiyordum ben. Sanki bir ağaçtım ve dallarımdan değil, sadece köklerimden boy atıyordum. Öyle bir ağaç ki, toprağa sımsıkı bağlı ancak tomurcuklanamıyor! Gövdesi kalın ve sağlam, ancak çiçek açamıyor. Çiçek açamayan dal, meyve veremiyor...
Bu yüzden unuttum sizi. Bilerek, unutmayı seçtim üzerimdeki etkinizi. Geçmişte ne varsa yaşadığımız, bir kutuya koyup kaldırdım. Temiz bir sayfa açtım, yeni bir fidan diktim, plağı başa sardım... Deposunu boşalttım hayat otomobilimin, yeni bir istasyondan benzin aldım. Ha gayret bastım gaza. Verdim fidanın yapraklarına can suyunu. Koştum, son hız uzaklaştım. Ve ben giderken geçmişimden, unuttum anılarımın hayat otomobilinin bagajında olduğunu...
Ve gördüm ki, bagaj sonuna kadar yüklüyken mesafe katedilmiyor. Son sürat bazsan da gaza, bir adım gidilmiyor...
Durdum,
Açtım bagaj kapağını zihnimin.
Ve siz döküldünüz kalbime.
Kalbim değince sizin ellerinize, gelecek fidanım kök saldı toprağa. Dikildi tüm yaprakları ayağa. Anılar yürüdü fidanın cılız dallarında. Yürüdükleri yerlerde filizlendi çiçekler. Kimisi gri ve solgun, kimisi pembe ve dipdiriydiler... Kimisi acı ve yaralı anıları, kimisi gülümsemeyi bildiğim o küçük anları temsil ettiler. Ve sonunda rengarenk oldu benim fidanım. Fidanıma can verdi bütün anılarım...
Sevgili geçmiş zamanlar,
Bugün affettim, sizin sahnenizde dansederken attığım her yanlış adım için dağınık zihnimi.
Bugün, benden aldığınız hayallerin yerine yenilerini koyabildim için, kendi sırtımı sıvazladım usulca.
Bugün kabul ettim sizin, gözlerimde bir endişe, sözlerimde bir merhamet ve tevekkül, kalbimde bir ince sızı olarak benimle yaşayacağınızı.
Kabul ettim ne kadar kaçarsam kaçayım, her delikte beni bulacağınızı.
Karşıma çıkardığınız her tuzağa istikrarla düştüğüm için affettim düşperest yüreğimi.
Ve affettim affedemediğim tüm seçimlerim için kendimi.
Affedince, bir güneş oldu, açtı geçmiş. Meğer affetmek, güneş açmak demekmiş...
Bu mektubu size şu sebeple yazıyorum:
Sevgili hatıralarım,
Sizden artık geçiyorum. Hepinizle hesaplaşmaktan, bugün itibariyle vazgeçiyorum.
Sizin de, o kabuslu yıllarda, kalbime oynadığınız her oyun için, kendinizi affetmenizi istiyorum."
Derin
23.01.2011
21 Ocak 2011 Cuma
Bir kaç sözüm var birikmiş, iyi günlerde susmak için saklıyorum...
"...Ne acıdır insanın bildiğini anlatamaması...
"Ben" deyip susması, "Sen" deyip ağlamaklı kalması..."
Nazım Hikmet Ran
Sustu.
Ve uzun uzun sustu. Sessizliği harelendi odadaki cisimlerin etrafında. Sessizliği kalkan oldu sardı evin içindekileri. Ve kalkan olup sarmaladı kalbindekileri.
Derin, o anı şöyle anlatıyor:
"En çok kalbimin atışlarını duydum kulaklarımda. Karşımda bir ağız vardı hareket eden. Kelimeler belli ki sivriydi. Kelimeler zehirliydi o dudaklardan dökülen... Dudaklar oynuyordu ve oynarken yer yerinden oynuyordu zihnimde. Sözlerini duymadım, duygusunu duydum o dudakların. Ayrılığın kokusunu duydum genzimde. Ayrılık kokusu keskin ve acımtırak."
Derin üzülünce susar. Kelimeler küser Derin'e. İyi gün dostudur onun için kelimeler. Hal böyle olunca toplanıp gidiverirler Derin'in içindeki güneşli köşelere. Binlerce kuştan oluşan gri bir bulut gibi, önce sağa, sonra sola salınarak, ve en sonunda saklanacak bir yer bularak, sırra kadem basıverirler. Sürünün başını kelimelerden "Acı" çeker. "Hüzün" ve "Küskün" de onu takip eder...
Ve sonra devam etti:
"Sustum. Sözlerim gitmişti çoktan. Öyle bir anda boy göstermek istemiyorlardı. O an, orada istenmiyorlardı. Kelimeler gizli duvarları gören, görünmeyen renkleri algılayan büyücülerimdir benim. Bana "Sus" dediler. "Gidelim, burada istenmiyoruz". Dinledim onları. Dudaklar oynadı, kalbim oynamadı olduğu yerden. Ve susarak çıktım o çok sevdiğim evden..."
Ne var ki saklandıkları yerde sıcaktır kelimeler. İçinizde yanan bir küçük soba gibi. Sıcaklık dağılır damarlarınızda, lav olur birikir kursağınızda. Ve gün olup o güneşli havayı bulduklarında, yayılır sıcağı etrafa, sarar etrafı kelimeler. Ve eğer iki ruhun güneşi aynı anda parlıyorsa ve sevgi ılık bir nehir olup iki zihin arasında akıyorsa, kelimeler yine susar. Bu defa altından bir halka olurlar iki kalbin etrafında. Altından bir kalkan olurlar üzeri zümrütlerle bezeli. Kelimeler susup eğildikçe aşkın önünde, aşk yükselir iki kalbin tepelerinde. Ve karışır iki kalbin kelimeleri sessizce birbirine...
Derin yeniden karşılaştıklarında uzun uzun baktı o zehirli dudaklara. Bu defa sakindi dudaklar, bu defa telaştan yoksundular. Ve bu defa sanki mahçup iki çocuktular.
"Aylar sonra görüştük." dedi Derin.
"Sadece bir cümle söyledim o uzun sessizlikten sonra. Özlem de, acı da, kırık cam parçaları da avuçlarımdaydı. Avuçlarım ıslak, avuçlarım sıcaktı. Avuçlarımda kan vardı kalbimden akan... Kan aşk rengi, kan kırmızı...
'Ne tuhaf' dedim içimden. 'Yine susuyorum, ancak şimdi o da susuyor.'
Sonra anladım. Ve işte tam o anda,
"Sus" dedim ona.
"Sus, şimdi aramızda kelimeler konuşuyor."
(Düş'lü bir Eylül akşamının anısına, özlem ve aşkla...)
"Ben" deyip susması, "Sen" deyip ağlamaklı kalması..."
Nazım Hikmet Ran
Sustu.
Ve uzun uzun sustu. Sessizliği harelendi odadaki cisimlerin etrafında. Sessizliği kalkan oldu sardı evin içindekileri. Ve kalkan olup sarmaladı kalbindekileri.
Derin, o anı şöyle anlatıyor:
"En çok kalbimin atışlarını duydum kulaklarımda. Karşımda bir ağız vardı hareket eden. Kelimeler belli ki sivriydi. Kelimeler zehirliydi o dudaklardan dökülen... Dudaklar oynuyordu ve oynarken yer yerinden oynuyordu zihnimde. Sözlerini duymadım, duygusunu duydum o dudakların. Ayrılığın kokusunu duydum genzimde. Ayrılık kokusu keskin ve acımtırak."
Derin üzülünce susar. Kelimeler küser Derin'e. İyi gün dostudur onun için kelimeler. Hal böyle olunca toplanıp gidiverirler Derin'in içindeki güneşli köşelere. Binlerce kuştan oluşan gri bir bulut gibi, önce sağa, sonra sola salınarak, ve en sonunda saklanacak bir yer bularak, sırra kadem basıverirler. Sürünün başını kelimelerden "Acı" çeker. "Hüzün" ve "Küskün" de onu takip eder...
Ve sonra devam etti:
"Sustum. Sözlerim gitmişti çoktan. Öyle bir anda boy göstermek istemiyorlardı. O an, orada istenmiyorlardı. Kelimeler gizli duvarları gören, görünmeyen renkleri algılayan büyücülerimdir benim. Bana "Sus" dediler. "Gidelim, burada istenmiyoruz". Dinledim onları. Dudaklar oynadı, kalbim oynamadı olduğu yerden. Ve susarak çıktım o çok sevdiğim evden..."
Ne var ki saklandıkları yerde sıcaktır kelimeler. İçinizde yanan bir küçük soba gibi. Sıcaklık dağılır damarlarınızda, lav olur birikir kursağınızda. Ve gün olup o güneşli havayı bulduklarında, yayılır sıcağı etrafa, sarar etrafı kelimeler. Ve eğer iki ruhun güneşi aynı anda parlıyorsa ve sevgi ılık bir nehir olup iki zihin arasında akıyorsa, kelimeler yine susar. Bu defa altından bir halka olurlar iki kalbin etrafında. Altından bir kalkan olurlar üzeri zümrütlerle bezeli. Kelimeler susup eğildikçe aşkın önünde, aşk yükselir iki kalbin tepelerinde. Ve karışır iki kalbin kelimeleri sessizce birbirine...
Derin yeniden karşılaştıklarında uzun uzun baktı o zehirli dudaklara. Bu defa sakindi dudaklar, bu defa telaştan yoksundular. Ve bu defa sanki mahçup iki çocuktular.
"Aylar sonra görüştük." dedi Derin.
"Sadece bir cümle söyledim o uzun sessizlikten sonra. Özlem de, acı da, kırık cam parçaları da avuçlarımdaydı. Avuçlarım ıslak, avuçlarım sıcaktı. Avuçlarımda kan vardı kalbimden akan... Kan aşk rengi, kan kırmızı...
'Ne tuhaf' dedim içimden. 'Yine susuyorum, ancak şimdi o da susuyor.'
Sonra anladım. Ve işte tam o anda,
"Sus" dedim ona.
"Sus, şimdi aramızda kelimeler konuşuyor."
(Düş'lü bir Eylül akşamının anısına, özlem ve aşkla...)
6 Ocak 2011 Perşembe
Türkî - En Saf Aşk Hali
"Pir Sultan Abdal'ım gülüm dermişler,
Bu şirin canıma nasıl kıymışlar,
İster isem dünya malı vermişler,
Sensiz dünya malı neylerim dostum..."
Pir Sultan Abdal
Türkü kelimesi ilk kez 15. yüzyılda dönemin ünlü mimar, devlet adamı ve şairi Mir Ali Şîr Nevaî tarafından kullanılmış. Kendisi Türkî kelimesini "Türk'e ait olan" anlamında kullanmış. Halk ozanlarının çığırışlarında, duygularını dışa vuruşlarında, özlem, ayrılık, aşk ve ölüm depremlerini haykırışlarında sadece Türk'e ait olan bir renk olduğunu düşünmüş olmalı...
Hakikaten türküler yüzyıllardır yalnızca bizi anlatıyor. Uyandırdığı bütün duygular yalnızca bizim anlayabileceğimiz cinsten. Bize özgü seviş, bizim gözümüzde ayrılış, bizim kalbimizde özlem, bizim içimizde aşk ve bizim evimizde ölüm nasılsa, türkülerde tam da öyle... Ezgilerinde o kadar biz varız ki, çoğu zaman yöresini bilmediğimiz bir türkünün sadece ilk notalarında kendimizi sılada buluveriyoruz. Ancak türküler bizi kalbimizden kavrayıp götürüveriyor memlekete, özlenene, sevgilinin dizlerine, umut edilen ve beklenene...
Halk ozanlarına âşık da derler. Burada âşık saz çalarak türkü okuyan halk şairi anlamında kullanılıyor. Ancak kelimenin eşseslileri ile aynı vücutta buluşması bir tesadüf mü? Hayır. Halk ozanları türkülerinde ancak gözü kadar âşıkların dile getirebileceği sevdalardan bahsediyor. Bu sevda kimi zaman ölüme yürüyen sarı gelin, kimi zaman alevi üşüten Mihriban, kimi zaman uğruna semah edilen büyük Dost, kimi zaman darağacına götüren özgürlük hasreti oluyor... Konu ne olursa olsun, âşıklar nihayetinde tek bir noktada buluşuyor: Âşıklar tutkuyu sese ve söze dönüştürüyor. Üstelik bunu sadece bizim anlayabileceğimiz biçimlerde yapıyorlar.
Âşık Mahsuni aşkı şöyle anlatıyor:
"Kula ruhsat verir padişah kılar,
Şahı mecnun edip çöllere salar,
Aşkın bir zerresi bin dağı deler,
Güneşe pas çekip duman eder aşk..."
Bu dizeleri İngilizceye çevirebilir misiniz? Çevirseniz de içine bu lezzeti ekleyebilir misiniz?
Âşık Veysel ölüme yürürken sevdiklerini şu satırlarla selamlıyor:
"Can bedenden ayrılacak,
Tütmez baca, yanmaz ocak,
Selam olsun kucak kucak,
Dostlar beni hatırlasın..."
Ölümü bir başka dilde bu satırlara sığdırabilir misiniz? Diyelim ki sığdırdık, bu dizelerdeki dostluğu bizim anladığımız anlamda yaşatabilir misiniz? Yalnıza Anadolu insanına özgü bu vefaya başka bir vatanın toprağında çiçek açtırabilir misiniz?
Pir Sultan Abdal ise sevda halini böyle betimliyor:
"Abdal Pir Sultan'ım, doldum eksildim
Yemeden içmeden, sudan kesildim
Zülfün kemendine kondum asıldım
Dost senin derdinden ben yana yana..."
Dünyanın hangi köşesinde bizim kadar hissedilir bu satırlar? Biz değil miyiz sevdiğinin zülfünü cebinde gezdiren. Volkan Konak değil miydi "Geçti bizden sevdalık, al cebimden saçları" diyen?
Biz Türk'üz. Bağlama sesinde, davul ritminde, klarnet namesinde hep ve yalnız bizden esen rüzgarlar var...
Yunus Emre'den Nazım'a, Yozgatlı Karacaoğlan'dan Köroğlu'na, Neşet Ertaş'tan Kemal Eroğlu'na bütün şairlerimizin, bütün ozanlarımızın satırlarında, bizim damarlarımızda dolanan aşktan var...
Türkülerde Anadolu'nun aşk çığlıkları, Anadolulu âşıkların sevgi ıslıkları var...
Türkülerde görmediğim Malatya'nın Beydağı'na çıkıyor, Urfa'nın dumanlı dağlarında geziyor, Bitlis'in sokaklarında bir sabah erkenden yalnız başıma yürüyor, Muş'un yokuşlarında nefessiz kalıyor, Sivas'ın yollarında sevdiğini arayan aşığa yarenlik ediyor, İzmir'in konaklarında efelerle dizlerimi yere vura vura zeybek oynuyor ve oradan Bodrum'un Aspat koyunda düşman kovalıyorum. En azından bunların hepsini gözümde canlandırıyor, duygusunu ta içimde, en derinlerde hissediyorum.
Bu yüzden Türkî demiş Mir Ali Şîr Nevaî.
Yalnız biz anlarız diye.
Yalnızca bize ait diye...
Tüm halk ozanlarına, tüm gönül erbaplarına, tüm âşıklara ve aşkın yol arkadaşlarına,
bize hediye ettikleri paha biçilemez,
her satır,
her söz,
her ses için,
minnetle, hayranlıkla, saygıyla...
Bu şirin canıma nasıl kıymışlar,
İster isem dünya malı vermişler,
Sensiz dünya malı neylerim dostum..."
Pir Sultan Abdal
Türkü kelimesi ilk kez 15. yüzyılda dönemin ünlü mimar, devlet adamı ve şairi Mir Ali Şîr Nevaî tarafından kullanılmış. Kendisi Türkî kelimesini "Türk'e ait olan" anlamında kullanmış. Halk ozanlarının çığırışlarında, duygularını dışa vuruşlarında, özlem, ayrılık, aşk ve ölüm depremlerini haykırışlarında sadece Türk'e ait olan bir renk olduğunu düşünmüş olmalı...
Hakikaten türküler yüzyıllardır yalnızca bizi anlatıyor. Uyandırdığı bütün duygular yalnızca bizim anlayabileceğimiz cinsten. Bize özgü seviş, bizim gözümüzde ayrılış, bizim kalbimizde özlem, bizim içimizde aşk ve bizim evimizde ölüm nasılsa, türkülerde tam da öyle... Ezgilerinde o kadar biz varız ki, çoğu zaman yöresini bilmediğimiz bir türkünün sadece ilk notalarında kendimizi sılada buluveriyoruz. Ancak türküler bizi kalbimizden kavrayıp götürüveriyor memlekete, özlenene, sevgilinin dizlerine, umut edilen ve beklenene...
Halk ozanlarına âşık da derler. Burada âşık saz çalarak türkü okuyan halk şairi anlamında kullanılıyor. Ancak kelimenin eşseslileri ile aynı vücutta buluşması bir tesadüf mü? Hayır. Halk ozanları türkülerinde ancak gözü kadar âşıkların dile getirebileceği sevdalardan bahsediyor. Bu sevda kimi zaman ölüme yürüyen sarı gelin, kimi zaman alevi üşüten Mihriban, kimi zaman uğruna semah edilen büyük Dost, kimi zaman darağacına götüren özgürlük hasreti oluyor... Konu ne olursa olsun, âşıklar nihayetinde tek bir noktada buluşuyor: Âşıklar tutkuyu sese ve söze dönüştürüyor. Üstelik bunu sadece bizim anlayabileceğimiz biçimlerde yapıyorlar.
Âşık Mahsuni aşkı şöyle anlatıyor:
"Kula ruhsat verir padişah kılar,
Şahı mecnun edip çöllere salar,
Aşkın bir zerresi bin dağı deler,
Güneşe pas çekip duman eder aşk..."
Bu dizeleri İngilizceye çevirebilir misiniz? Çevirseniz de içine bu lezzeti ekleyebilir misiniz?
Âşık Veysel ölüme yürürken sevdiklerini şu satırlarla selamlıyor:
"Can bedenden ayrılacak,
Tütmez baca, yanmaz ocak,
Selam olsun kucak kucak,
Dostlar beni hatırlasın..."
Ölümü bir başka dilde bu satırlara sığdırabilir misiniz? Diyelim ki sığdırdık, bu dizelerdeki dostluğu bizim anladığımız anlamda yaşatabilir misiniz? Yalnıza Anadolu insanına özgü bu vefaya başka bir vatanın toprağında çiçek açtırabilir misiniz?
Pir Sultan Abdal ise sevda halini böyle betimliyor:
"Abdal Pir Sultan'ım, doldum eksildim
Yemeden içmeden, sudan kesildim
Zülfün kemendine kondum asıldım
Dost senin derdinden ben yana yana..."
Dünyanın hangi köşesinde bizim kadar hissedilir bu satırlar? Biz değil miyiz sevdiğinin zülfünü cebinde gezdiren. Volkan Konak değil miydi "Geçti bizden sevdalık, al cebimden saçları" diyen?
Biz Türk'üz. Bağlama sesinde, davul ritminde, klarnet namesinde hep ve yalnız bizden esen rüzgarlar var...
Yunus Emre'den Nazım'a, Yozgatlı Karacaoğlan'dan Köroğlu'na, Neşet Ertaş'tan Kemal Eroğlu'na bütün şairlerimizin, bütün ozanlarımızın satırlarında, bizim damarlarımızda dolanan aşktan var...
Türkülerde Anadolu'nun aşk çığlıkları, Anadolulu âşıkların sevgi ıslıkları var...
Türkülerde görmediğim Malatya'nın Beydağı'na çıkıyor, Urfa'nın dumanlı dağlarında geziyor, Bitlis'in sokaklarında bir sabah erkenden yalnız başıma yürüyor, Muş'un yokuşlarında nefessiz kalıyor, Sivas'ın yollarında sevdiğini arayan aşığa yarenlik ediyor, İzmir'in konaklarında efelerle dizlerimi yere vura vura zeybek oynuyor ve oradan Bodrum'un Aspat koyunda düşman kovalıyorum. En azından bunların hepsini gözümde canlandırıyor, duygusunu ta içimde, en derinlerde hissediyorum.
Bu yüzden Türkî demiş Mir Ali Şîr Nevaî.
Yalnız biz anlarız diye.
Yalnızca bize ait diye...
Tüm halk ozanlarına, tüm gönül erbaplarına, tüm âşıklara ve aşkın yol arkadaşlarına,
bize hediye ettikleri paha biçilemez,
her satır,
her söz,
her ses için,
minnetle, hayranlıkla, saygıyla...
23 Aralık 2010 Perşembe
(S)inan
"Ben dert ile ah ederdim,
Derdim bana derman imiş..."
Yunus Emre
Sinan’ın hikâyesi doğduğu gün başlamıyor.
Beş yaşına varana kadar, Sinan kaleme alınası bir hayat yaşamıyor.
Anne, baba, iki kardeş, az para / çok bereket, az beklenti / çok minnet yaşayıp gidiyorlar. Derin henüz Sinan’ı tanımıyor o yaşlarda. Aslında Sinan’ı, kendi hikâyesinde başrolü kapana kadar, kimse tanımıyor. Kimse fark etmiyor…
İnsan denenir. Yaşamı süresince ve defalarca… Sinan sadece bir kez denenmiş. Sonrası hep o dersin bütünlemesi. Hep geçtim/kaldım endişesi.
Günlerden bir gün (bir gece olsa gerek), Sinan başını çarpıyor. Biraz sert çarpıyor. Gözlerini açtığında ne görsün? Sinan büyümüş. Hayat Sinan’ı bir kısacık anda yirmi beş sene ileri götürmüş. Kader hayatı ileri sarmış. Hayat Sinan’ın hayatı, ama Sinan bu işten bihaber kalmış.
Hayat geçmiş Sinan’ın karşısına şöyle diyor:
“Çocuğum ne var annen, baban ve iki kardeşin öldüyse, olsun yine de yaşamak güzel. Para, pul zaten dünyada kalır. Bak yaşlı da olsa babaannen var, deden var… Hem büyüdün artık sen, ağabey oldun.”
Sinan hayatın son sözlerini duymuyor. Sesler boğuklaşıyor. Midesi bulanıyor. Hastane odasında, hemşireye seslenecek, kelimeler ağzında karışıyor. El sallayacak Sinan, eli kımıldamıyor.
Sinan o saat itibariyle bir aktör. O andan sonra Sinan başrollerde. Sinan bir dramın tam ortasında. Ve hayat öyle davranmasa da, Sinan bunları yaşarken yalnız beş yaşında…
Derin, yıllar, çok uzun yıllar sonra bir sabah saati, Sinan’la Eyüp sırtlarında çay içiyordu. Sinan oldum olası sever Eyüp’ü. Çocuğuna adını vermiş. Eyüp çocuğunun, Sultan hanımının ismi. Eyüp, Sultan ve Sinan bir kapı aralamışlar, ışık sızdırıyorlar karanlığa. Derin’in çoğu zaman özlediği o ışık, sarı sıcak sızmış bir kez Eyüp, Sultan ve Sinan’ın zihinlerine.
Derin ışığı soruyor.
Sinan “İnanıyorum" diyor.
Sonra derin bir sessizlikle uzun uzun susuyor.
Anlatmak istiyor ama kelimeler aklında birbirinin sırasını kapıyor. Cümleler yolun tam ortasında birdenbire kopuyor.
Gözleri donuk bakıyor.
Ne zaman düşünse hikâyenin başını, kalbinin çarpıntısı kulaklarında çınlıyor.
Elleri soğuyor, buz kesmiş avuçlarını sırılsıklam ter basıyor.
“İnanmamak için her şey tamdı.” diyor.
“Ama inanıyordum. İnadına bir inanç… “İnanıyorum" diyince tartışma bitiyordu. İçimdeki karanlıkla kalbimdeki aydınlığın savaşı bir kelimeyle son buluyordu. İnanç, Musa’nın kılıcı gibi, karanlığın dalgalı denizini tam ortadan ikiye ayırıyor, arasından kendi umut nehrini akıtıyordu. İçimdeki karanlık, utançla başını öne eğerek, tasını tarağını toplayıp evine gidiyordu. Ben böyle geçtim. Başka türlü geçilmiyor.”
Küçük yaşlarda babaannesi öğretmişti Sinan'a bu kelimenin sırrını.
"Birisi sana inanıyorum dediği vakit, sakın tartışma." demişti. "İnancı hiç bir mantıkla, hiç bir kuralla bükemezsin. İnanan birisini, ne kelimeyle, ne nasihatle ikna edemezsin"
Sinan da kendini, kendi inancıyla susturmuştu.
Sonra yine konuştu:
“Karanlık baskındır. Odayı kaplar. Havayı kaplar ve ruhu kaplar. Karanlık ağırdır. Işığı ezer ve umudu ezer. Karanlık hükmeder. Ve en güçlü karanlık, inançtan arınmış topraklarda biter…”
(Derin düşündü. İnancı düşündü. İnanç üzerine daha çok düşünmeyi düşündü.)
Sinan konuşurken Derin ona baktı. Dikkatle ve inceleyerek ve hatta merak ederek… “Gözlerindeki o ışık mı?” diye düşündü içinden.
Sinan konuştu o düşünürken:
“Eyüp çayı çok sever. Üç şekerli ve ılık olacak, içine de pötibör bisküvi doğranacak. Sonra bardağın içinden bisküvi kaşıklanacak. Ve sonra daha da komiği…”
Sinan anlatırken sesler yok oldu havada…
Derin Sinan’a baktı:
Sinan. Si-nan. S-inan. İnan.
“Tesadüf mü?” dedi içinden.
“Bir çocuk doğunca adıyla yaşasın derler. Sinan da adıyla yaşıyor” diye düşündü.
Adının her harfiyle, her hecesiyle…
İnanarak!
Derdim bana derman imiş..."
Yunus Emre
Sinan’ın hikâyesi doğduğu gün başlamıyor.
Beş yaşına varana kadar, Sinan kaleme alınası bir hayat yaşamıyor.
Anne, baba, iki kardeş, az para / çok bereket, az beklenti / çok minnet yaşayıp gidiyorlar. Derin henüz Sinan’ı tanımıyor o yaşlarda. Aslında Sinan’ı, kendi hikâyesinde başrolü kapana kadar, kimse tanımıyor. Kimse fark etmiyor…
İnsan denenir. Yaşamı süresince ve defalarca… Sinan sadece bir kez denenmiş. Sonrası hep o dersin bütünlemesi. Hep geçtim/kaldım endişesi.
Günlerden bir gün (bir gece olsa gerek), Sinan başını çarpıyor. Biraz sert çarpıyor. Gözlerini açtığında ne görsün? Sinan büyümüş. Hayat Sinan’ı bir kısacık anda yirmi beş sene ileri götürmüş. Kader hayatı ileri sarmış. Hayat Sinan’ın hayatı, ama Sinan bu işten bihaber kalmış.
Hayat geçmiş Sinan’ın karşısına şöyle diyor:
“Çocuğum ne var annen, baban ve iki kardeşin öldüyse, olsun yine de yaşamak güzel. Para, pul zaten dünyada kalır. Bak yaşlı da olsa babaannen var, deden var… Hem büyüdün artık sen, ağabey oldun.”
Sinan hayatın son sözlerini duymuyor. Sesler boğuklaşıyor. Midesi bulanıyor. Hastane odasında, hemşireye seslenecek, kelimeler ağzında karışıyor. El sallayacak Sinan, eli kımıldamıyor.
Sinan o saat itibariyle bir aktör. O andan sonra Sinan başrollerde. Sinan bir dramın tam ortasında. Ve hayat öyle davranmasa da, Sinan bunları yaşarken yalnız beş yaşında…
Derin, yıllar, çok uzun yıllar sonra bir sabah saati, Sinan’la Eyüp sırtlarında çay içiyordu. Sinan oldum olası sever Eyüp’ü. Çocuğuna adını vermiş. Eyüp çocuğunun, Sultan hanımının ismi. Eyüp, Sultan ve Sinan bir kapı aralamışlar, ışık sızdırıyorlar karanlığa. Derin’in çoğu zaman özlediği o ışık, sarı sıcak sızmış bir kez Eyüp, Sultan ve Sinan’ın zihinlerine.
Derin ışığı soruyor.
Sinan “İnanıyorum" diyor.
Sonra derin bir sessizlikle uzun uzun susuyor.
Anlatmak istiyor ama kelimeler aklında birbirinin sırasını kapıyor. Cümleler yolun tam ortasında birdenbire kopuyor.
Gözleri donuk bakıyor.
Ne zaman düşünse hikâyenin başını, kalbinin çarpıntısı kulaklarında çınlıyor.
Elleri soğuyor, buz kesmiş avuçlarını sırılsıklam ter basıyor.
“İnanmamak için her şey tamdı.” diyor.
“Ama inanıyordum. İnadına bir inanç… “İnanıyorum" diyince tartışma bitiyordu. İçimdeki karanlıkla kalbimdeki aydınlığın savaşı bir kelimeyle son buluyordu. İnanç, Musa’nın kılıcı gibi, karanlığın dalgalı denizini tam ortadan ikiye ayırıyor, arasından kendi umut nehrini akıtıyordu. İçimdeki karanlık, utançla başını öne eğerek, tasını tarağını toplayıp evine gidiyordu. Ben böyle geçtim. Başka türlü geçilmiyor.”
Küçük yaşlarda babaannesi öğretmişti Sinan'a bu kelimenin sırrını.
"Birisi sana inanıyorum dediği vakit, sakın tartışma." demişti. "İnancı hiç bir mantıkla, hiç bir kuralla bükemezsin. İnanan birisini, ne kelimeyle, ne nasihatle ikna edemezsin"
Sinan da kendini, kendi inancıyla susturmuştu.
Sonra yine konuştu:
“Karanlık baskındır. Odayı kaplar. Havayı kaplar ve ruhu kaplar. Karanlık ağırdır. Işığı ezer ve umudu ezer. Karanlık hükmeder. Ve en güçlü karanlık, inançtan arınmış topraklarda biter…”
(Derin düşündü. İnancı düşündü. İnanç üzerine daha çok düşünmeyi düşündü.)
Sinan konuşurken Derin ona baktı. Dikkatle ve inceleyerek ve hatta merak ederek… “Gözlerindeki o ışık mı?” diye düşündü içinden.
Sinan konuştu o düşünürken:
“Eyüp çayı çok sever. Üç şekerli ve ılık olacak, içine de pötibör bisküvi doğranacak. Sonra bardağın içinden bisküvi kaşıklanacak. Ve sonra daha da komiği…”
Sinan anlatırken sesler yok oldu havada…
Derin Sinan’a baktı:
Sinan. Si-nan. S-inan. İnan.
“Tesadüf mü?” dedi içinden.
“Bir çocuk doğunca adıyla yaşasın derler. Sinan da adıyla yaşıyor” diye düşündü.
Adının her harfiyle, her hecesiyle…
İnanarak!
11 Aralık 2010 Cumartesi
Anneme teşekkür borcum var...
"Sen, yeni bir çocuk doğurmadıkça, kan tatlı süt haline gelmez."
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Annem diyor ki, doğduğumda incecik parmaklarım varmış. Beni kucağına verdiklerinde sadece ellerime bakmış. "Bir balerin gibiydin" diyor. Ellerimi yavaş yavaş ve ince hareketlerde oynatmışım. Annem de öpmüş parmaklarımı...
Sonra beni alıp eve gelmişler. Annem salondaki eski koltuğumuza oturmuş. "Onu kucağıma verin." demiş. Beni koymuşlar annemin yumuşacık kollarına. "Etrafıma baktım, evimizin duvarlarına, eski mobilyalarına baktım ve içimden "Şimdi tamamlandık" dedim" diyor annem. Ve o bu hikayeyi her anlattığında ben ilk kez duyuyormuşum gibi merakla dinliyorum.
Merak ettiğim şu:
Bir insanı kalbinden ve ruhundan bölünerek yaratmak nasıl bir mucize? Sevmek hani hepimizin yapabildiği bir şey ya, sevmekten öteye geçmek nasıl bir sihir? Annem diyor ki, "Sizi doğurduğum gün artık kalbim bana ait değildi. Ruhum ve aklım benden alınmıştı. Artık bir daha ben diye bir şey yoktu, biliyordum. Artık biz vardık" diyor... Annem ki, güçlüdür, kudretlidir, hırslıdır ve gördüğüm en akıllı kadındır, işte kendi egosunu bizim gölgemizde böyle dinlendiriyor. Hem de ömürlük bir dinlence...
Annem bana 33 efsunlu yıl verdi. Biz mesela, bir arkadaşımız için kendimizden vazgeçtiğimiz bir günü, bir başkası için kendi beklentilerimizi unutmayı becerebildiğimiz bir anı başarı sayarız... Annem bunu 33 yıldır yapıyor. Annem her bulutu dağıtıyor. Annem her dağıttığımı sabırla diziyor yerine. Annem hayatımın taşlarını birer birer üst üste koyuyor. Ve en dokunaklısı ise şu, sanki bunları ben yapmışım gibi kendi dahlini yok sayıyor en küçük başarılarıma bile. Kendi mucizelerini bana bahşediyor. Ve sonra da "Seninle gurur duyuyorum" diyor her fırsatta... Ben de inanıveriyorum onun takdirine. Kendimi başarmış hissediyorum. Oysa biliyorum, annem olmasa benim gezegenlerim durmaz yörüngesinde. Ama annem diyor ya, ben de inanıyorum... Anneme her zaman inanıyorum. Her zaman güveniyorum.
Yaş aldıkça neden annelere döner yüzler. İşte bu yüzden. Çünkü inanmak, güvenmek ve kayıtsızca sevildiğini bilmek onun bahçesinde mümkün. Onun bahçesinde en tatlı meyveleri dalından yiyebilirsiniz. Onun bahçesinde susuzluğunuzu anne çeşmesinin sevgi pınarından giderebilirsiniz. Onun bahçesinde duvarlar var rüzgarı kesen. Onun bahçesinde çimenler dört mevsim yeşil, çünkü anne bahçesinde dört mevsim ilk bahar...
Anneme teşekkür borcum var,
Beni tam 33 yıl önce, soğuk bir kış gününde, alerjisi olduğu için azıcık alabildiği narkozla, kollarından onu ameliyat masasına bağladıkları yerler mosmor olana kadar çırpınarak ve acı çekerek doğurduğu için.
Anneme teşekkür borcum var,
Çalışmasına rağmen, beni her sabah beyaz örtülü temiz bir kahvaltı masasında okula hazırladığı için.
Anneme teşekkür borcum var,
Her akşam beni ranzanın üst katına elleriyle çıkardığı ve yorganı ayaklarımın altına sıkıştırarak beni soğuktan ama aslen soğuk gecelerden ve kötü rüyalardan koruduğu için.
Anneme teşekkür borcum var,
11 yaşında elimi kaynar su ile yaktığımda kocaman bir kız olmama rağmen beni sabaha kadar ayaklarında salladığı için.
Anneme teşekkür borcum var,
Yeşilköy'ün sokaklarında serçe parmaklarımızı birbirine kilitleyerek "Kuş sesleri ovalara yayılır" şarkısını benimle söylediği her gün için.
Anneme teşekkür borcum var,
Hala dizine yattığımda saçlarımla saatlerce oynadığı için.
Anneme teşekkür borcum var,
Sevgiyi bana evimizde öğrettiği için.
Anneme teşekkür borcum var,
Babama duyduğu aşkla bana ilham verdiği için...
Ve anneme teşekkür borcum var,
"Siz bana doğmamış çocuklarınızın emanetisiniz." diyerek beni de bir gün onun gibi bir anne olabileceğime inandırdığı için.
Güzel annem,
Bir mucize olsa ve sonsuza kadar birlikte yaşasak.
Bugün pastamı bu dilekle üfleyeceğim...
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Annem diyor ki, doğduğumda incecik parmaklarım varmış. Beni kucağına verdiklerinde sadece ellerime bakmış. "Bir balerin gibiydin" diyor. Ellerimi yavaş yavaş ve ince hareketlerde oynatmışım. Annem de öpmüş parmaklarımı...
Sonra beni alıp eve gelmişler. Annem salondaki eski koltuğumuza oturmuş. "Onu kucağıma verin." demiş. Beni koymuşlar annemin yumuşacık kollarına. "Etrafıma baktım, evimizin duvarlarına, eski mobilyalarına baktım ve içimden "Şimdi tamamlandık" dedim" diyor annem. Ve o bu hikayeyi her anlattığında ben ilk kez duyuyormuşum gibi merakla dinliyorum.
Merak ettiğim şu:
Bir insanı kalbinden ve ruhundan bölünerek yaratmak nasıl bir mucize? Sevmek hani hepimizin yapabildiği bir şey ya, sevmekten öteye geçmek nasıl bir sihir? Annem diyor ki, "Sizi doğurduğum gün artık kalbim bana ait değildi. Ruhum ve aklım benden alınmıştı. Artık bir daha ben diye bir şey yoktu, biliyordum. Artık biz vardık" diyor... Annem ki, güçlüdür, kudretlidir, hırslıdır ve gördüğüm en akıllı kadındır, işte kendi egosunu bizim gölgemizde böyle dinlendiriyor. Hem de ömürlük bir dinlence...
Annem bana 33 efsunlu yıl verdi. Biz mesela, bir arkadaşımız için kendimizden vazgeçtiğimiz bir günü, bir başkası için kendi beklentilerimizi unutmayı becerebildiğimiz bir anı başarı sayarız... Annem bunu 33 yıldır yapıyor. Annem her bulutu dağıtıyor. Annem her dağıttığımı sabırla diziyor yerine. Annem hayatımın taşlarını birer birer üst üste koyuyor. Ve en dokunaklısı ise şu, sanki bunları ben yapmışım gibi kendi dahlini yok sayıyor en küçük başarılarıma bile. Kendi mucizelerini bana bahşediyor. Ve sonra da "Seninle gurur duyuyorum" diyor her fırsatta... Ben de inanıveriyorum onun takdirine. Kendimi başarmış hissediyorum. Oysa biliyorum, annem olmasa benim gezegenlerim durmaz yörüngesinde. Ama annem diyor ya, ben de inanıyorum... Anneme her zaman inanıyorum. Her zaman güveniyorum.
Yaş aldıkça neden annelere döner yüzler. İşte bu yüzden. Çünkü inanmak, güvenmek ve kayıtsızca sevildiğini bilmek onun bahçesinde mümkün. Onun bahçesinde en tatlı meyveleri dalından yiyebilirsiniz. Onun bahçesinde susuzluğunuzu anne çeşmesinin sevgi pınarından giderebilirsiniz. Onun bahçesinde duvarlar var rüzgarı kesen. Onun bahçesinde çimenler dört mevsim yeşil, çünkü anne bahçesinde dört mevsim ilk bahar...
Anneme teşekkür borcum var,
Beni tam 33 yıl önce, soğuk bir kış gününde, alerjisi olduğu için azıcık alabildiği narkozla, kollarından onu ameliyat masasına bağladıkları yerler mosmor olana kadar çırpınarak ve acı çekerek doğurduğu için.
Anneme teşekkür borcum var,
Çalışmasına rağmen, beni her sabah beyaz örtülü temiz bir kahvaltı masasında okula hazırladığı için.
Anneme teşekkür borcum var,
Her akşam beni ranzanın üst katına elleriyle çıkardığı ve yorganı ayaklarımın altına sıkıştırarak beni soğuktan ama aslen soğuk gecelerden ve kötü rüyalardan koruduğu için.
Anneme teşekkür borcum var,
11 yaşında elimi kaynar su ile yaktığımda kocaman bir kız olmama rağmen beni sabaha kadar ayaklarında salladığı için.
Anneme teşekkür borcum var,
Yeşilköy'ün sokaklarında serçe parmaklarımızı birbirine kilitleyerek "Kuş sesleri ovalara yayılır" şarkısını benimle söylediği her gün için.
Anneme teşekkür borcum var,
Hala dizine yattığımda saçlarımla saatlerce oynadığı için.
Anneme teşekkür borcum var,
Sevgiyi bana evimizde öğrettiği için.
Anneme teşekkür borcum var,
Babama duyduğu aşkla bana ilham verdiği için...
Ve anneme teşekkür borcum var,
"Siz bana doğmamış çocuklarınızın emanetisiniz." diyerek beni de bir gün onun gibi bir anne olabileceğime inandırdığı için.
Güzel annem,
Bir mucize olsa ve sonsuza kadar birlikte yaşasak.
Bugün pastamı bu dilekle üfleyeceğim...
24 Kasım 2010 Çarşamba
Anlamak (7 Kelime)
"Annelerin ninnilerinden,
spikerin okuduğu habere kadar,
yürekte, kitapta ve sokakta yenebilmek yalanı,
anlamak, sevgilim, o, bir müthiş bahtiyarlık,
anlamak gideni ve gelmekte olanı."
Nazım Hikmet Ran
Bir yazı düşündü Derin, çok kısa. Yedi kelime sığacak en fazla her satıra. Üç beş sözde bitecek cümlenin diyeceği. Anlatacak hem geçmişi, hem de geleceği.
Yazıya duyguyu Derin koymayacak. Duygu nasılsa koşarak, kendi yerini bulacak. Derin kapıyı açacak, duygu içeri girecek. Bir yazı yazacak Derin, çok kısa. Derinlerden duyulması kısa sürecek...
Fikir şuradan geliyor: “İnsan yalnız, ve kendiyle yaşıyor... Kalbe veriyor hesabını. Özde geçiyor hesaplaşma. Düşte buluyor en yalın cevabını.”
Öyle değil mi gerçekte ve aslında? Yalnız kendi var insanın her an yanında. Kendinle dost olmak farz eninde sonunda. Yoksa nasıl geçsin yatma vakti telaşları? Nasıl dinsin gururun göz yaşları? Nasıl sussun vicdanın gürültüsü? Nasıl dursun üst üste, aklın mihenk taşları?
Elbet düşer insan kendi olmazsa. Kendini aynada sevmezse, aynada saymazsa. Ayna ki, yansıtır bütün hisleri. Hisler bir ileri, hisler beş geri... Ama olsun dedi Derin, umut var. Yeniden başlamak var. Yollarca yürümek, yıllarca koşmak var. Kendinle çelişerek, kendine yenilmek var. Kendinle yarışarak, kendine geçilmek var. Her şey var şu hayatın içinde. Kendin yoksan gel görelim seçiminde, yaşamak yok. Yaşlanmak var. Kaçtığın kendinsen, kaçış yok. Kendine takılmak, kendinde boğulmak var.
Derin düşündü, ne güzel demiş Nazım. "Anlamak gideni ve gelmekte olanı". Anlamak, önce özünü anlamakla başlamalı. Anlamak kendi çevreni, kendi çapını. Anlamak seni gerçekten “sen” yapanı. Anlamak seni senden en çok mahrum koyanı. Anlayınca anlayış göstererek, salıvermek derinlerde yatanı. Koyuvermek aklın zincirlerini, bakmak kalbin penceresinden... Görmek gönül gerçeklerini. Ve silmek dert denen yılanı. Görmek içimizde olanı. Ve tutmak korkmaksızın, hayat denen yalanlardan artanı...
spikerin okuduğu habere kadar,
yürekte, kitapta ve sokakta yenebilmek yalanı,
anlamak, sevgilim, o, bir müthiş bahtiyarlık,
anlamak gideni ve gelmekte olanı."
Nazım Hikmet Ran
Bir yazı düşündü Derin, çok kısa. Yedi kelime sığacak en fazla her satıra. Üç beş sözde bitecek cümlenin diyeceği. Anlatacak hem geçmişi, hem de geleceği.
Yazıya duyguyu Derin koymayacak. Duygu nasılsa koşarak, kendi yerini bulacak. Derin kapıyı açacak, duygu içeri girecek. Bir yazı yazacak Derin, çok kısa. Derinlerden duyulması kısa sürecek...
Fikir şuradan geliyor: “İnsan yalnız, ve kendiyle yaşıyor... Kalbe veriyor hesabını. Özde geçiyor hesaplaşma. Düşte buluyor en yalın cevabını.”
Öyle değil mi gerçekte ve aslında? Yalnız kendi var insanın her an yanında. Kendinle dost olmak farz eninde sonunda. Yoksa nasıl geçsin yatma vakti telaşları? Nasıl dinsin gururun göz yaşları? Nasıl sussun vicdanın gürültüsü? Nasıl dursun üst üste, aklın mihenk taşları?
Elbet düşer insan kendi olmazsa. Kendini aynada sevmezse, aynada saymazsa. Ayna ki, yansıtır bütün hisleri. Hisler bir ileri, hisler beş geri... Ama olsun dedi Derin, umut var. Yeniden başlamak var. Yollarca yürümek, yıllarca koşmak var. Kendinle çelişerek, kendine yenilmek var. Kendinle yarışarak, kendine geçilmek var. Her şey var şu hayatın içinde. Kendin yoksan gel görelim seçiminde, yaşamak yok. Yaşlanmak var. Kaçtığın kendinsen, kaçış yok. Kendine takılmak, kendinde boğulmak var.
Derin düşündü, ne güzel demiş Nazım. "Anlamak gideni ve gelmekte olanı". Anlamak, önce özünü anlamakla başlamalı. Anlamak kendi çevreni, kendi çapını. Anlamak seni gerçekten “sen” yapanı. Anlamak seni senden en çok mahrum koyanı. Anlayınca anlayış göstererek, salıvermek derinlerde yatanı. Koyuvermek aklın zincirlerini, bakmak kalbin penceresinden... Görmek gönül gerçeklerini. Ve silmek dert denen yılanı. Görmek içimizde olanı. Ve tutmak korkmaksızın, hayat denen yalanlardan artanı...
19 Kasım 2010 Cuma
Görmek
"İki parmağının ucunu gözüne koy. Bir şey görebiliyor musun dünyadan? Sen göremiyorsun diye bu alem yok değildir."
Mevlana Celaleddin-i Rumi
Herkes görmek ister. Daha fazla görmek. İleriyi, geriyi, kimsenin göremediği kadar küçük detayları, gözbebeğine sığmayacak kadar büyük olayları, saklananı, üstü örtülü olup ucu azıcık açıkta kalanı, görmekle öğreteni, görmekle düzen bozanı, can yakanı... Görmek isteriz.
1608 yılında Hollanda'lı gözlük üreticisi Hans Lippershey teleskopu icat etmiştir. Böylece insan Tanrı'nın kendisine bağışladığı görmek becerisine isyan etmiştir. Teleskopun icadı ile birlikte uzakları, çok çok uzakları görmek mümkün hale gelmiştir.
Ve çok daha sonraları gece görüş gözlükleri icat edilmiştir. Ve böylelikle sadece çok uzakta olanlar değil, karanlıkta kalanlar da görünür hale gelmiştir. Karanlığın korkutucu gücüne bir isyandır bu buluş da. Bu buluşla da, insan, Tanrı'nın kendisine bağışladığı akıl aracılığıyla, Tanrı'nın yeterli bulduğu beceri seviyesinin bir kez daha ötesine geçmiştir.
Ve daha sonraları, aralardaki mesafelere rağmen görüşü sağlayacak icatlar gelmiştir. Örneğin 1923 yılında, Amerika'lı James Jargeson'un, İngiltere'nin bir kasabasında, televizyonu icat etmesi ile birlikte, artık sadece uzakta ve karanlıkta olanlar değil, başka kıtalarda olup bitenler de görünür olmuştur göze. Ve bizim şahit olduğumuz "asrın en büyük icadı" internetin keşfi ile canlı yayın araçlarına ve büyük yatırımlara gerek kalmaksızın dünyanın her yeri görülebilir, görüntülenebilir hale gelmiştir.
Tüm bu buluşlar sonrasında İnsanoğlu’nun görmek ve görünmek arzusunun göreceli olarak azalmış olduğunu düşünebilmemiz gerekir. Erişmek bu kadar kolay olmuşken, buluşmanın da bir o denli mümkün olduğunu düşünebilmemiz gerekir.
Düşünebiliyor muyuz?
Hayır.
İmkansızı başaran, evrendeki yıldızları evinden seyreden, binlerce kilometre uzaktaki sevgilisini bir tuşla karşısındaki ekrana getiren, çok uzaklardaki bir şehirde basket oynayan bir sporcunun alnından akan tere, başka bir saat diliminde, daha o ter damlası sporcunun şakaklarından süzülmemişken şahit olan İnsanoğlu’nun, görmek açlığı günden güne bilenmiştir içinde. Uzaklar yakın olmuşken, yakındakiler, sadece bir nefes uzaktakiler görünmez olmuştur. İnsan heybetli dağların tepelerini görebilmektedir şimdilerde, oysa o ihtişamlı tepelere giden ince patikalar görünmez olmuştur. Zira tarihin yazdığı ilk günlerden beri, zirveye, en tepeye, gerçekten arzu edilene giden yol, ancak kalbin gözleriyle görülebilmektedir. Ve kalp şimdilerde, kuytu bir köşede kalmış, çok eski ancak çok kıymetli bir fotoğraf makinesi gibi yenilmiştir zamane icatlara. En güzel açıyı göstermek, hayatın en yalın ve kusursuz fotoğrafını çekmek için sessizce beklemektedir...
Tanrı insanı yaratırken onlarca mucize yarattı... Uyumak örneğin. Her akşam büyülü bir kuyuya dalmak ve her sabah yeniden güvenle geri gelmek dünyaya. Akıl mesela. Atomu parçalayan, hayat kurtaran akıl... Ve sadece insan bedeninde yaratmadı mucizelerini. Doğayla çevreledi insanı. İnsanın ayaklarına serdi nimetlerini. Güneşi her sabah doğurdu, her akşam ayın ışığını güneşin sıcağınının yerine koydu. Denizleri köpürttü, dağları yükseltti. Topraktan türlü türlü ağaç bitirdi ve ağaçların dallarında sayısız lezzet yetiştirdi. Ve tüm bunları görecek, dokunacak, duyacak, koklayacak ve lezzetlerini damağımızda hissedecek duyular verdi. Önce bizi, sadece bizi ve sonra bizim için çevremizi resmetti.
Ve tüm bunlardan sonra kalbimizi, düşlerimizi ve ruh eşlerimizi yarattı... Yarattığı bunca güzellik karşısında kayıtsız ve yalnız kalmamızı istememiş olmalı. Sevmeyi, oyunun bir parçası ve hatta olmazsa olmazı olarak düşünmüş olmalı.
Görmek, duyularımızdan sadece bir tanesi... Ancak gerçekten görmek, tüm duyularla mümkün... Ve ancak kalp gözüyle görmek sevmeye eş değer...
Görmek,
Bir çocuğun gözlerindeki yardım çağrısını.
Bir dostun sesindeki ince dargınlığı,
Kardeşin dokunuşundaki sevgiyi görmek,
ve,
Sevdiğinin içindeki gerçeği görmek...
Sadece güzellikleri görmek değil,
Bazen de yaraları görmek.
İyileştirmek için, gönül gözüyle, acıları görmek.
Görmek,
Aslen çok görünür olup, sözlerin çok altında yatanı...
Görmek,
Bir an için gözlerden hızla geçen endişeyi,
Görmek, derde dert katanı...
Görmek huzuru, durgunluğun altında.
Güveni görmek yıllarla eskiyen ilişkilerde.
Görmek geleceği, elini tuttuğun dostun sıcaklığında,
ve,
Görmek korkuyu,
Sevdiğinin yokluğunda...
Görmek daha fazlasını, ve daha derini,
Ve görmek gerçek Derin'i,
Gözle değil,
Kalple mümkün...
Gönül gözüyle,
Aşkla mümkün...
Mevlana Celaleddin-i Rumi
Herkes görmek ister. Daha fazla görmek. İleriyi, geriyi, kimsenin göremediği kadar küçük detayları, gözbebeğine sığmayacak kadar büyük olayları, saklananı, üstü örtülü olup ucu azıcık açıkta kalanı, görmekle öğreteni, görmekle düzen bozanı, can yakanı... Görmek isteriz.
1608 yılında Hollanda'lı gözlük üreticisi Hans Lippershey teleskopu icat etmiştir. Böylece insan Tanrı'nın kendisine bağışladığı görmek becerisine isyan etmiştir. Teleskopun icadı ile birlikte uzakları, çok çok uzakları görmek mümkün hale gelmiştir.
Ve çok daha sonraları gece görüş gözlükleri icat edilmiştir. Ve böylelikle sadece çok uzakta olanlar değil, karanlıkta kalanlar da görünür hale gelmiştir. Karanlığın korkutucu gücüne bir isyandır bu buluş da. Bu buluşla da, insan, Tanrı'nın kendisine bağışladığı akıl aracılığıyla, Tanrı'nın yeterli bulduğu beceri seviyesinin bir kez daha ötesine geçmiştir.
Ve daha sonraları, aralardaki mesafelere rağmen görüşü sağlayacak icatlar gelmiştir. Örneğin 1923 yılında, Amerika'lı James Jargeson'un, İngiltere'nin bir kasabasında, televizyonu icat etmesi ile birlikte, artık sadece uzakta ve karanlıkta olanlar değil, başka kıtalarda olup bitenler de görünür olmuştur göze. Ve bizim şahit olduğumuz "asrın en büyük icadı" internetin keşfi ile canlı yayın araçlarına ve büyük yatırımlara gerek kalmaksızın dünyanın her yeri görülebilir, görüntülenebilir hale gelmiştir.
Tüm bu buluşlar sonrasında İnsanoğlu’nun görmek ve görünmek arzusunun göreceli olarak azalmış olduğunu düşünebilmemiz gerekir. Erişmek bu kadar kolay olmuşken, buluşmanın da bir o denli mümkün olduğunu düşünebilmemiz gerekir.
Düşünebiliyor muyuz?
Hayır.
İmkansızı başaran, evrendeki yıldızları evinden seyreden, binlerce kilometre uzaktaki sevgilisini bir tuşla karşısındaki ekrana getiren, çok uzaklardaki bir şehirde basket oynayan bir sporcunun alnından akan tere, başka bir saat diliminde, daha o ter damlası sporcunun şakaklarından süzülmemişken şahit olan İnsanoğlu’nun, görmek açlığı günden güne bilenmiştir içinde. Uzaklar yakın olmuşken, yakındakiler, sadece bir nefes uzaktakiler görünmez olmuştur. İnsan heybetli dağların tepelerini görebilmektedir şimdilerde, oysa o ihtişamlı tepelere giden ince patikalar görünmez olmuştur. Zira tarihin yazdığı ilk günlerden beri, zirveye, en tepeye, gerçekten arzu edilene giden yol, ancak kalbin gözleriyle görülebilmektedir. Ve kalp şimdilerde, kuytu bir köşede kalmış, çok eski ancak çok kıymetli bir fotoğraf makinesi gibi yenilmiştir zamane icatlara. En güzel açıyı göstermek, hayatın en yalın ve kusursuz fotoğrafını çekmek için sessizce beklemektedir...
Tanrı insanı yaratırken onlarca mucize yarattı... Uyumak örneğin. Her akşam büyülü bir kuyuya dalmak ve her sabah yeniden güvenle geri gelmek dünyaya. Akıl mesela. Atomu parçalayan, hayat kurtaran akıl... Ve sadece insan bedeninde yaratmadı mucizelerini. Doğayla çevreledi insanı. İnsanın ayaklarına serdi nimetlerini. Güneşi her sabah doğurdu, her akşam ayın ışığını güneşin sıcağınının yerine koydu. Denizleri köpürttü, dağları yükseltti. Topraktan türlü türlü ağaç bitirdi ve ağaçların dallarında sayısız lezzet yetiştirdi. Ve tüm bunları görecek, dokunacak, duyacak, koklayacak ve lezzetlerini damağımızda hissedecek duyular verdi. Önce bizi, sadece bizi ve sonra bizim için çevremizi resmetti.
Ve tüm bunlardan sonra kalbimizi, düşlerimizi ve ruh eşlerimizi yarattı... Yarattığı bunca güzellik karşısında kayıtsız ve yalnız kalmamızı istememiş olmalı. Sevmeyi, oyunun bir parçası ve hatta olmazsa olmazı olarak düşünmüş olmalı.
Görmek, duyularımızdan sadece bir tanesi... Ancak gerçekten görmek, tüm duyularla mümkün... Ve ancak kalp gözüyle görmek sevmeye eş değer...
Görmek,
Bir çocuğun gözlerindeki yardım çağrısını.
Bir dostun sesindeki ince dargınlığı,
Kardeşin dokunuşundaki sevgiyi görmek,
ve,
Sevdiğinin içindeki gerçeği görmek...
Sadece güzellikleri görmek değil,
Bazen de yaraları görmek.
İyileştirmek için, gönül gözüyle, acıları görmek.
Görmek,
Aslen çok görünür olup, sözlerin çok altında yatanı...
Görmek,
Bir an için gözlerden hızla geçen endişeyi,
Görmek, derde dert katanı...
Görmek huzuru, durgunluğun altında.
Güveni görmek yıllarla eskiyen ilişkilerde.
Görmek geleceği, elini tuttuğun dostun sıcaklığında,
ve,
Görmek korkuyu,
Sevdiğinin yokluğunda...
Görmek daha fazlasını, ve daha derini,
Ve görmek gerçek Derin'i,
Gözle değil,
Kalple mümkün...
Gönül gözüyle,
Aşkla mümkün...
14 Kasım 2010 Pazar
Bir Satışçının Hayat Dersleri - 3 Altın Kural
Bir satışçının satıştan öğrendiklerini hayatına uygulayabildiği gün kurtuluşunun ilk günüdür diyebilir miyiz?
Kesinlikle...
Hatta daha da ileri gidip, o gün yeni bir hayata doğmuş bile sayabiliriz kendisini. "Satışı hakkıyla yapış" ile "Hayatı layıkıyla yaşayış" arasında müthiş kesişim kümeleri var. Sanki satış kendiyle başlıyor insanın. Ve hayattaki hedeflere ulaşmak için mutlaka iyi bir satışçı olmak gerekiyor. Hedef her ne olursa olsun... İster rakamlar vesilesiyle ulaştığınız maddi prim, ister sevdiğiniz kişilerin gözünde yaptığınız manevi prim...
Gelin iyi satışçı olmanın akla en çabuk gelen üç altın kuralını evirip çevirelim şimdi...
Kural 1:
"Önce dinle, bırak müşterin konuşsun!"
Satışçı sahne insanıdır. Başka türlü günde beş müşteri ve her müşteride ortalama üç şikâyet / beş beklenti yönetilemez. Satışçı alkışla yaşar. Ha satışçı, ha sanatçı... Problem çözmüş satışçının kendisini hayat kurtarmış doktor psikolojisinden çok uzak gördüğünü sanmayın. Satışçı sahne insanıdır. Işıklar üzerindeyken konuşmayı, anlatmayı ve kendi ışığını etrafa saçmayı sever.
İşte bela da burada başlar...
Çünkü her türlü iletişim kazasının müsebbibi olan "dinleyememe" hastalığı ortalama satışçıların en vahim rahatsızlığıdır. Kendine güveni tavan yapmış satışçı/sevgili, müşterisini/sevgilisini, içinden taşan bilgi/ilgi nehri ile yıkamak ister. Oysa bir bakmak gerekmez mi? Karşınızdaki yüzmek istiyor mu sizin gürültülü nehrinizde? Yoksa yüzme bilmiyor mu mesela sevgili/müşteri? Ya da sıkılıyor mu sürekli fışkıran bu enerjiden? Kendisini sessiz sakin dinleyecek, huzur verecek bir rakibe av mı olmak üzere yoksa? Alkışlamak değil, biraz da o mu alkışlanmak istiyor?
Satış şöyle der: "Bırak konuşsun. Derdini anlatsın. Şikâyetini sonuna kadar döksün. Ve hatta izin ver, üstüne gelsin. Bulamıyorsa, sen küçük bir açık ver. Zaafını gördüğünü zannetsin. İnsan psikolojisi şunu söyler: Kim ki karşısındakine azıcık fazla yüklenir, fazla şikayet eder, fazla söylenir, o kişi, bir garip suçluluk duygusu ile, bir sonraki ihtilaf durumunda her zamankinden fazla hoşgörü gösterir."
Şu akıllı kadınlar örneğin, "Kocam her şeyin en iyisini bilir"ciler... "O ne derse o olur"cular. "O hep halklı çıkar"cılar... Bu kadınlar sessizdir. Sessiz ve derinden bitirirler işleri. Evde sesi duyulan kocalarıdır. Ancak kocalar sadece sessiz karılarının beklentilerine dublaj yapmaktadır. Farkında bile değillerdir üstelik...
Kural 2:
"Beklentiyi düşük tut, beklenenden fazlasını ver!"
İlişkilerinde saçıyla süpürge arasında pozitif korelasyon kuran, "leb" demeden "leblebi helvasını" yanında bir çay ve ihtiyaç durumunda kullanılacak bir peçete ile gümüş bir tepside sevdiğinin kucağına koyan kişiler hakkında bir bahis açsak, bahse girerim bahisçilerin yüzde doksanı bu cins için "canım" la başlayıp "yazık" la biten cümleler kurarlar. Bunlar asker ruhlu, geyşa genlidir. Müşteri/sevgili tarafından sömürülerek müşteki konumuna düşer ve hatta bir süre sonra beklentileri yönetememekten kaynaklı özgüven bunalımına sürüklenerek, Japonya'da olsak harakiri yapmak, Türkiye'de olduğumuz için sürekli ağlayıp sızlanmak suretiyle hayatlarının mutlu sayfalarına son verirler.
Oysa satış şunu söyler. "Mırın kırın et, yok tarafını yukarı getir, beklentiyi karşılamanın ne zor olacağını müşteriye/sevgiliye iyice anlat. Beklentisi iyice düştüğünde geri çekil ve havada en şahane saltonu at... En fiyakalı gösterini yap. Beş isteyerek yola çıkmış kişiyi ikiye ikna et ve yedi vererek kendine aşık et. Müşterinse sadakat yemini etsin. Sevgilinse aşık olsun, yörüngene girsin."
Kural 3:
"Bir sessizlik anında, sessizliği ilk bozan oyunu kaybeder!"
Satışçı tez canlıdır. Müşteri ile karşı karşıya kaldığı anda, zafer bayrağını bir an evvel müşterisinin zihnine dikmek için durmaksızın adrenalin pompalar. Oltasını atar müşterisinin kalbine ve son hızla çekmek ister. Müşterisinin kalbinden yakaladığı bereketli balıkları omzuna atarak akşam yorgun ve muzaffer bir eda ile köyüne dönmek ister... Satışçı avlanarak eşine bakan gür ve parlak yeleli bir aslandır. Güçlüdür ama gel görelim sabırsızdır...
Sevgili/müşteri karşısında tüm ihtiyaçlar ve beklentiler dinlenmiş, söylenecek tüm sözler söylenmiş ve beklentileri karşılayacak tüm çözüm önerileri makul bir süre içerisinde getirilmiş ise ve tüm bunlara rağmen sevgili/müşteri yetinmemiş ve yine de memnuniyet sergilememiş ise, işte tam o noktada susmak gerekir... Sessizlik en gürültülü savaştır aslında zihinler arasında yaşanan. Sessizlik güç gösterisidir. Sessizlik "artık benim atacak adımım, söyleyecek sözüm yok, sen adım at" demenin en kibar yöntemidir. Oysa biz ne yaparız? Son önerimizi tekrarlamak için de olsa açıklama cümlelerine girişiriz sessizlik anlarında. Ve tam o noktada biteriz. İstekliliğimizi fazlaca beyan etmiş konuma düşeriz. Sessizliği bozarak, mağlubiyeti sessizce kabulleniriz. Örneğin, aramayan sevgiliyi aramak için bahaneler üretiriz. Geri adımların en büyüğünü, sessizliği bozduğumuz o küçük anda atıveririz...
Oysa ünlü filozof Pisagor şunu söyler: "Ya sus, ya da susmaktan daha değerli şeyler söyle."
Satış ise şöyle der: "Bazen sessizlik iyidir. Müşterinin gözünde saygınlık kazanmak anlık olarak para kazanmaktan daha önemlidir. Son sözü söylediğin noktadan kıpırdamak, müşterinin güven algısını yerle bir eder. Bırak, sözün bittiğini anlasın. Bırak hayır demek için bile olsa sessizliği bozarak ilk geri adımı o atsın. Ancak o zaman "hedefe ulaşmak için her şeyi yapacak satışçı" modelinden ayrılırsın. O zaman müşterinin sadece parasını değil, saygısını kazanırsın."
Bu üç kural bize şunu söylüyor:
İyi bir satışçı olmak, kazanan tarafta kalmaktır.
Satışı içgüdüler tetikler ancak akıl ve stratejiler kapatır.
Hedef ne olursa olsun dinlemeden, dinlediklerimizi algılayarak, beklentiyi verebileceklerimiz doğrultusunda dürüstlükle yönetmeden ve elimizden gelen her şeyi yaptıktan sonra sessizliğe bazen zor da olsa sabretmeden satış yok!
Sadece satış olmasa yine iyi.
Bu üç kuralı göz ardı ederek ulaşılabilen bir mutluluk formülü de yok!
Kesinlikle...
Hatta daha da ileri gidip, o gün yeni bir hayata doğmuş bile sayabiliriz kendisini. "Satışı hakkıyla yapış" ile "Hayatı layıkıyla yaşayış" arasında müthiş kesişim kümeleri var. Sanki satış kendiyle başlıyor insanın. Ve hayattaki hedeflere ulaşmak için mutlaka iyi bir satışçı olmak gerekiyor. Hedef her ne olursa olsun... İster rakamlar vesilesiyle ulaştığınız maddi prim, ister sevdiğiniz kişilerin gözünde yaptığınız manevi prim...
Gelin iyi satışçı olmanın akla en çabuk gelen üç altın kuralını evirip çevirelim şimdi...
Kural 1:
"Önce dinle, bırak müşterin konuşsun!"
Satışçı sahne insanıdır. Başka türlü günde beş müşteri ve her müşteride ortalama üç şikâyet / beş beklenti yönetilemez. Satışçı alkışla yaşar. Ha satışçı, ha sanatçı... Problem çözmüş satışçının kendisini hayat kurtarmış doktor psikolojisinden çok uzak gördüğünü sanmayın. Satışçı sahne insanıdır. Işıklar üzerindeyken konuşmayı, anlatmayı ve kendi ışığını etrafa saçmayı sever.
İşte bela da burada başlar...
Çünkü her türlü iletişim kazasının müsebbibi olan "dinleyememe" hastalığı ortalama satışçıların en vahim rahatsızlığıdır. Kendine güveni tavan yapmış satışçı/sevgili, müşterisini/sevgilisini, içinden taşan bilgi/ilgi nehri ile yıkamak ister. Oysa bir bakmak gerekmez mi? Karşınızdaki yüzmek istiyor mu sizin gürültülü nehrinizde? Yoksa yüzme bilmiyor mu mesela sevgili/müşteri? Ya da sıkılıyor mu sürekli fışkıran bu enerjiden? Kendisini sessiz sakin dinleyecek, huzur verecek bir rakibe av mı olmak üzere yoksa? Alkışlamak değil, biraz da o mu alkışlanmak istiyor?
Satış şöyle der: "Bırak konuşsun. Derdini anlatsın. Şikâyetini sonuna kadar döksün. Ve hatta izin ver, üstüne gelsin. Bulamıyorsa, sen küçük bir açık ver. Zaafını gördüğünü zannetsin. İnsan psikolojisi şunu söyler: Kim ki karşısındakine azıcık fazla yüklenir, fazla şikayet eder, fazla söylenir, o kişi, bir garip suçluluk duygusu ile, bir sonraki ihtilaf durumunda her zamankinden fazla hoşgörü gösterir."
Şu akıllı kadınlar örneğin, "Kocam her şeyin en iyisini bilir"ciler... "O ne derse o olur"cular. "O hep halklı çıkar"cılar... Bu kadınlar sessizdir. Sessiz ve derinden bitirirler işleri. Evde sesi duyulan kocalarıdır. Ancak kocalar sadece sessiz karılarının beklentilerine dublaj yapmaktadır. Farkında bile değillerdir üstelik...
Kural 2:
"Beklentiyi düşük tut, beklenenden fazlasını ver!"
İlişkilerinde saçıyla süpürge arasında pozitif korelasyon kuran, "leb" demeden "leblebi helvasını" yanında bir çay ve ihtiyaç durumunda kullanılacak bir peçete ile gümüş bir tepside sevdiğinin kucağına koyan kişiler hakkında bir bahis açsak, bahse girerim bahisçilerin yüzde doksanı bu cins için "canım" la başlayıp "yazık" la biten cümleler kurarlar. Bunlar asker ruhlu, geyşa genlidir. Müşteri/sevgili tarafından sömürülerek müşteki konumuna düşer ve hatta bir süre sonra beklentileri yönetememekten kaynaklı özgüven bunalımına sürüklenerek, Japonya'da olsak harakiri yapmak, Türkiye'de olduğumuz için sürekli ağlayıp sızlanmak suretiyle hayatlarının mutlu sayfalarına son verirler.
Oysa satış şunu söyler. "Mırın kırın et, yok tarafını yukarı getir, beklentiyi karşılamanın ne zor olacağını müşteriye/sevgiliye iyice anlat. Beklentisi iyice düştüğünde geri çekil ve havada en şahane saltonu at... En fiyakalı gösterini yap. Beş isteyerek yola çıkmış kişiyi ikiye ikna et ve yedi vererek kendine aşık et. Müşterinse sadakat yemini etsin. Sevgilinse aşık olsun, yörüngene girsin."
Kural 3:
"Bir sessizlik anında, sessizliği ilk bozan oyunu kaybeder!"
Satışçı tez canlıdır. Müşteri ile karşı karşıya kaldığı anda, zafer bayrağını bir an evvel müşterisinin zihnine dikmek için durmaksızın adrenalin pompalar. Oltasını atar müşterisinin kalbine ve son hızla çekmek ister. Müşterisinin kalbinden yakaladığı bereketli balıkları omzuna atarak akşam yorgun ve muzaffer bir eda ile köyüne dönmek ister... Satışçı avlanarak eşine bakan gür ve parlak yeleli bir aslandır. Güçlüdür ama gel görelim sabırsızdır...
Sevgili/müşteri karşısında tüm ihtiyaçlar ve beklentiler dinlenmiş, söylenecek tüm sözler söylenmiş ve beklentileri karşılayacak tüm çözüm önerileri makul bir süre içerisinde getirilmiş ise ve tüm bunlara rağmen sevgili/müşteri yetinmemiş ve yine de memnuniyet sergilememiş ise, işte tam o noktada susmak gerekir... Sessizlik en gürültülü savaştır aslında zihinler arasında yaşanan. Sessizlik güç gösterisidir. Sessizlik "artık benim atacak adımım, söyleyecek sözüm yok, sen adım at" demenin en kibar yöntemidir. Oysa biz ne yaparız? Son önerimizi tekrarlamak için de olsa açıklama cümlelerine girişiriz sessizlik anlarında. Ve tam o noktada biteriz. İstekliliğimizi fazlaca beyan etmiş konuma düşeriz. Sessizliği bozarak, mağlubiyeti sessizce kabulleniriz. Örneğin, aramayan sevgiliyi aramak için bahaneler üretiriz. Geri adımların en büyüğünü, sessizliği bozduğumuz o küçük anda atıveririz...
Oysa ünlü filozof Pisagor şunu söyler: "Ya sus, ya da susmaktan daha değerli şeyler söyle."
Satış ise şöyle der: "Bazen sessizlik iyidir. Müşterinin gözünde saygınlık kazanmak anlık olarak para kazanmaktan daha önemlidir. Son sözü söylediğin noktadan kıpırdamak, müşterinin güven algısını yerle bir eder. Bırak, sözün bittiğini anlasın. Bırak hayır demek için bile olsa sessizliği bozarak ilk geri adımı o atsın. Ancak o zaman "hedefe ulaşmak için her şeyi yapacak satışçı" modelinden ayrılırsın. O zaman müşterinin sadece parasını değil, saygısını kazanırsın."
Bu üç kural bize şunu söylüyor:
İyi bir satışçı olmak, kazanan tarafta kalmaktır.
Satışı içgüdüler tetikler ancak akıl ve stratejiler kapatır.
Hedef ne olursa olsun dinlemeden, dinlediklerimizi algılayarak, beklentiyi verebileceklerimiz doğrultusunda dürüstlükle yönetmeden ve elimizden gelen her şeyi yaptıktan sonra sessizliğe bazen zor da olsa sabretmeden satış yok!
Sadece satış olmasa yine iyi.
Bu üç kuralı göz ardı ederek ulaşılabilen bir mutluluk formülü de yok!
12 Kasım 2010 Cuma
Derin'den Kalp'e Mektup Var!
"Kalbi ve sözü bir olmayan bir kimsenin, yüz dili olsa bile , o yine dilsiz sayılır."
Mevlana Celaleddin-i Rumi
“Değerli dostum,
İnsan neden başı dara düşünce daha keskin hissediyor eksikliğini bir sıcak sözün? Bugün seni çok andım. Dedim ki “O olsa, şimdi başbaşa verir, çıkardık iyi, kötü bir düzlüğe.” Oysa seninle aramıza ne çok şey girdi. En yakınımdan -itiraf ediyorum- biraz da ben savurdum seni ancak mektupla erişilecek yerlere... “Ah gençlik!” diyorum... Şimdi farklı düşünüyorum. Fayda eder mi dersin?
Ama sen de kabul et, sen de çok estin, çok gürledin benim o toy zamanlarımda. Bir gün yanımda, bir gün tam karşımdaydın. Bir dost hem sevinci, hem kederi aynı hikayede yazar mı? Bazen sevinir bazen üzülürsün de, bir masalda sevinçle hüzün aynı satırda anlatılır mı? Evet anlatılırmış. Ama ben o zaman gençtim, hayatın aslında senin bana öğretmeye çalıştığın yüzünü öğrenmeme daha çok vakit vardı. Çocukları mazur görmek gerekir, acımasız olurlar. Ben de çocuk ruhluydum. Sen beni ittikçe kendi kenarlarıma, ben kaçtım senden. Baktım kaçmakla kurtulamıyorum, çocuk gibi kızdım sana. Kızgınlığım girdi aramıza. Öfke zamanla geçiyor, ama bir kez öfkelenmiş olmak büyüyü bozuyor. Büyüyü bozan bendim biliyorum, ama senden de beni bugün anlamanı istiyorum. Sen de durulmuş olmalısın artık. Öyle değil mi?
Bugün hesap yaşımdayım. Bu yaşta kara kaplılar açılıyor karşına bir bir. Zaten açılmasalar da, bak etrafına, anlıyorsun nasıl yaşadığını. Ben de senden ayrı geçirdiğim zamanların hesaplaşmasını yapıyorum kendimle bugünlerde. En çok da şunu merak ediyorum: rotama benim inadım hükmetmese, korkularım rüzgar olup yelkenimi ele geçirmese, şimdi benim güvertemden nasıl bir resim görünürdü? Bir dost insanın kaderini değiştirir mi? Dostun adı senin adın olunca, korkarım “Evet”miş cevap. Bugün hesap yaşında görünüyor bunlar. Erken yaşlarda gözlerde gençliğin endişe perdeleri varken, sevmek bile zorken, teklikeliyken böyle görünmüyordu dünya. Şimdi korkulardan kaçarak feda ettiğim hayaller gece rüyalarımda. Şimdi uyumaya korkuyorum. Ne zaman uyusam rüyalarımda senin elinden tuttuğum bir hayatın rengarenk resimlerini görüyorum. O resimler kabus benim için... Zira sabah oluyor ve ben renksiz dünyama uyanıyorum...
Kadim dostum,
İnsan sevdiği şeylerden ayrı kalınca tüm ayrılıklara bir sağduyu geliştiriyor. Bir yavru kedi görsem sokakta, “Annesini özlemiş midir?” diye düşünüyorum. Havaalanına düşse yolum, kalbim vedalaşanlara dayanamıyor, başımı öne eğiyorum. Gazetelerdeki ölüm ilanlarını okur oldum. Şu, kişilerin isminden önceki paragraf ne kadar uzunsa, o kadar büyük oluyor ayrılık acısı sanki. İçim sıkılıyor. Gözümde ayrı kalacakları günlerin hüznü eti ve kemiğiyle canlanıyor. Yine de alamıyorum kendimi, ayrılık düşü çekiyor sanki beni. Ve inanır mısın, gözüm her gün, ben istemesem de, en az bir kaç ayrılık resmine değiyor. Her değişinde seni hatırlıyorum. Ne de olsa sen benim en büyük ayrılığımsın. Senden ayrılınca, senden geriye kalan benden de ayrılmışım. Bunu şimdi görüyorum... Ama bundan öte, sağduyum bir de seni düşünmeye zorluyor beni. Bu ayrılığın bir de “Sen” tarafı var değil mi? Dost gönüldaş demek. Ben giderek sadece beni senden değil, beni benden ve bir de seni benden mahrum kılmışım. Keşke seni ne kadar üzdüğümü anlayamayacak kadar az üzülseydim ben de şimdi. İnat dediğin kara bulut keşke yaşla dağılmasaydı. Gurur denilen yaralı aslan keşke yıllarla pes etmeseydi, ruhuma saldırmaktan vazgeçmeseydi... Gitti işte şimdi bunlar. Ne inat, ne gurur var. Hayalimde bir sen varsın, bir de senin tarafında kalarak yaşayabileceğim hayatın resmi var... Resim dağılmıyor. Hesap yaşında o resim her gün daha derinleşiyor tuvalinde. Boya ruhunun köklerine daha çok nüfus ediyor. Hayatımı senden yana olarak geçiremedim, ama hesap zamanındaki tüm günlerimi hayalimdeki resmin yanında geçiriyorum. Korkarım bu hep böyle olacak...
Sana yıllar sonra şunun için yazıyorum:
Bana beni anlatır mısın?
Ben nasıldım? Bana beni hatırlatır mısın?
Sen ve ben dostken, mevsim yalnız olduğum “güz”den, rüzgarlarımızın bir olup hızla estiği “biz”e döndüğünde nasıldı Derin?
Hatırlamak istiyorum.
İnsan hesap mevsiminde hatıratın esiri oluyormuş. Bak şimdi bir de bunu anlıyorum...
Hasretle, dostlukla, sevgiyle...”
Derin
Mevlana Celaleddin-i Rumi
“Değerli dostum,
İnsan neden başı dara düşünce daha keskin hissediyor eksikliğini bir sıcak sözün? Bugün seni çok andım. Dedim ki “O olsa, şimdi başbaşa verir, çıkardık iyi, kötü bir düzlüğe.” Oysa seninle aramıza ne çok şey girdi. En yakınımdan -itiraf ediyorum- biraz da ben savurdum seni ancak mektupla erişilecek yerlere... “Ah gençlik!” diyorum... Şimdi farklı düşünüyorum. Fayda eder mi dersin?
Ama sen de kabul et, sen de çok estin, çok gürledin benim o toy zamanlarımda. Bir gün yanımda, bir gün tam karşımdaydın. Bir dost hem sevinci, hem kederi aynı hikayede yazar mı? Bazen sevinir bazen üzülürsün de, bir masalda sevinçle hüzün aynı satırda anlatılır mı? Evet anlatılırmış. Ama ben o zaman gençtim, hayatın aslında senin bana öğretmeye çalıştığın yüzünü öğrenmeme daha çok vakit vardı. Çocukları mazur görmek gerekir, acımasız olurlar. Ben de çocuk ruhluydum. Sen beni ittikçe kendi kenarlarıma, ben kaçtım senden. Baktım kaçmakla kurtulamıyorum, çocuk gibi kızdım sana. Kızgınlığım girdi aramıza. Öfke zamanla geçiyor, ama bir kez öfkelenmiş olmak büyüyü bozuyor. Büyüyü bozan bendim biliyorum, ama senden de beni bugün anlamanı istiyorum. Sen de durulmuş olmalısın artık. Öyle değil mi?
Bugün hesap yaşımdayım. Bu yaşta kara kaplılar açılıyor karşına bir bir. Zaten açılmasalar da, bak etrafına, anlıyorsun nasıl yaşadığını. Ben de senden ayrı geçirdiğim zamanların hesaplaşmasını yapıyorum kendimle bugünlerde. En çok da şunu merak ediyorum: rotama benim inadım hükmetmese, korkularım rüzgar olup yelkenimi ele geçirmese, şimdi benim güvertemden nasıl bir resim görünürdü? Bir dost insanın kaderini değiştirir mi? Dostun adı senin adın olunca, korkarım “Evet”miş cevap. Bugün hesap yaşında görünüyor bunlar. Erken yaşlarda gözlerde gençliğin endişe perdeleri varken, sevmek bile zorken, teklikeliyken böyle görünmüyordu dünya. Şimdi korkulardan kaçarak feda ettiğim hayaller gece rüyalarımda. Şimdi uyumaya korkuyorum. Ne zaman uyusam rüyalarımda senin elinden tuttuğum bir hayatın rengarenk resimlerini görüyorum. O resimler kabus benim için... Zira sabah oluyor ve ben renksiz dünyama uyanıyorum...
Kadim dostum,
İnsan sevdiği şeylerden ayrı kalınca tüm ayrılıklara bir sağduyu geliştiriyor. Bir yavru kedi görsem sokakta, “Annesini özlemiş midir?” diye düşünüyorum. Havaalanına düşse yolum, kalbim vedalaşanlara dayanamıyor, başımı öne eğiyorum. Gazetelerdeki ölüm ilanlarını okur oldum. Şu, kişilerin isminden önceki paragraf ne kadar uzunsa, o kadar büyük oluyor ayrılık acısı sanki. İçim sıkılıyor. Gözümde ayrı kalacakları günlerin hüznü eti ve kemiğiyle canlanıyor. Yine de alamıyorum kendimi, ayrılık düşü çekiyor sanki beni. Ve inanır mısın, gözüm her gün, ben istemesem de, en az bir kaç ayrılık resmine değiyor. Her değişinde seni hatırlıyorum. Ne de olsa sen benim en büyük ayrılığımsın. Senden ayrılınca, senden geriye kalan benden de ayrılmışım. Bunu şimdi görüyorum... Ama bundan öte, sağduyum bir de seni düşünmeye zorluyor beni. Bu ayrılığın bir de “Sen” tarafı var değil mi? Dost gönüldaş demek. Ben giderek sadece beni senden değil, beni benden ve bir de seni benden mahrum kılmışım. Keşke seni ne kadar üzdüğümü anlayamayacak kadar az üzülseydim ben de şimdi. İnat dediğin kara bulut keşke yaşla dağılmasaydı. Gurur denilen yaralı aslan keşke yıllarla pes etmeseydi, ruhuma saldırmaktan vazgeçmeseydi... Gitti işte şimdi bunlar. Ne inat, ne gurur var. Hayalimde bir sen varsın, bir de senin tarafında kalarak yaşayabileceğim hayatın resmi var... Resim dağılmıyor. Hesap yaşında o resim her gün daha derinleşiyor tuvalinde. Boya ruhunun köklerine daha çok nüfus ediyor. Hayatımı senden yana olarak geçiremedim, ama hesap zamanındaki tüm günlerimi hayalimdeki resmin yanında geçiriyorum. Korkarım bu hep böyle olacak...
Sana yıllar sonra şunun için yazıyorum:
Bana beni anlatır mısın?
Ben nasıldım? Bana beni hatırlatır mısın?
Sen ve ben dostken, mevsim yalnız olduğum “güz”den, rüzgarlarımızın bir olup hızla estiği “biz”e döndüğünde nasıldı Derin?
Hatırlamak istiyorum.
İnsan hesap mevsiminde hatıratın esiri oluyormuş. Bak şimdi bir de bunu anlıyorum...
Hasretle, dostlukla, sevgiyle...”
Derin
5 Kasım 2010 Cuma
Kurşun
“…Aşk mısın, dert misin, yoksa canına susamak mı benimki?
Hayatı kovalamak mı dörtnala bu evden?
Uyudum, uyandım. Hala anlamadım...”
Kurşun namlunun ucunda bekliyordu.
Sabırsız ve müdanasızdı. Gideceği yer değildi önemli olan. O, menzilini tüketmek istiyordu. Barut Kurşunun içinde çalkalanıyordu. Bir sağ duvara, bir sol duvara çarparak ateşin kokusunu arıyordu. Ateşe değdiği an arkasına bakmadan son nefes koşacaktı. Sessizliği bıçak gibi kesecek, kaderinin kılıfını gürültüyle yırtacaktı.
Şimdi bekliyordu…
Burun delikleri açılmış, gözlerine kan oturmuş, ayaklarını toprağa sürte sürte kırmızının kışkırtıcı davetini kollayan bir boğa gibi, şimdi bekliyordu…
Beklemek mümkündü. Vazgeçmişler için, yorulmuşlar ve umudunu yitirmişler için beklemek elbette mümkündü. Ama bir Kurşun gibi, tutkularınız önce erimiş, sonra kaynamış ve koyulaşmışsa, ihtiras zihninizi zehirlemiş ve sizi namlunun ucuna elleriyle uğurlamışsa, beklemek ölümdü. Bir küçük kıvılcım için yalvarıyordu Kurşun. Gözle görülmeyecek kadar küçük, el yakmayacak kadar güçsüz bir kıvılcım ok gibi fırlatacaktı onu yerinden. Şimdi o kıvılcımı arıyordu namlunun ucunda beklerken. Kıvılcımı çağırıyordu. Kim yanmak ve parçalanmak ister? Kim çıkacağı yolu bilmeden ömrünü son hızla harcamak ve nihayet bilmediği bir vücutta sonlanmak ister? Kurşun istiyordu… Hatta sadece istemiyor, yana yakıla kendi sonunu çağırıyordu…
Ve bir anda çaldı çanlar… Bir duman, bir sis, bir giz sardı etrafı. Ateş yaladı geçti Kurşun’un yüzünü. Mahşer yerine döndü namlunun ucu. Bir çığlık koptu namlunun dudaklarından. Hani insan bazen bilir gidenin dönmeyeceğini. Bazen kapı kapanır ve yalnızlık yerleşir evin duvarlarına. Bazen en gürültülü ana sessizlik hükmeder. Deniz kabuğunun uğultusu kaplar kulakları. Bazen resim kalabalıktır ama ressam yalnızdır fırçanın ucunda. Ressam resmin kaderini biliyordur. Resmin göze en güzel hali, ressamın son fırça darbesini vurduğu an, yazının en vurucu yeri, son noktanın konduğu satırdır ama ressam resimden ayrılıyordur son fırça darbesinde ve yazar yazısı ile vedalaşıyordur aslen... Namlu da böyle hislerle Kurşun’un arkasından bakıyordu. Nereye gittiğini ve neden dönmeyeceğini bilerek…
(Aşk Kurşuna benzer. Kalbe saplanan, zihne saplanan bir Kurşun... Küçük bir kıvılcımla tutuşan dev bir yangın. O ateşin peşine düşüp yurdunu, köklerini terk eden bir gezgin. Adresi olmayan bir yolcu. Aşk Kurşuna benzer. Yolunu yürümek ister. Nefesini tüketmek ister. Işığını sonuna kadar saçmak, kokusunu bitene kadar yaymak ister. Aşk Kurşuna benzer. Menzilini son hız bitirmek ister. Girdiği vücudu kanatmak, açtığı yarayı zehriyle yaşatmak ister. Aşk Kurşuna benzer. Hızlıdır. Keskindir. Tehditkar ve tehlikelidir. Aşk Kurşuna benzer. Ateşi gördüğü anda yanmak ister…)
Kurşun böyle fırladı namludan.
Rüzgarı yırtarak koştu, koştu... Gözlerini kapattı koşarken. Kalp atışlarının hızını hissetti. Gözlerini kapattı yine. Başı dönüyordu. Sanki içi çekiliyordu. Sanki bir kuvvet onu hızla kendine çekiyordu. Sanki bir tünelde gidiyordu. Tünelin ucunda karışacaktı bir vücuda. Tünelin sonunda Kurşun akıtacaktı zehrini. Kanatacaktı değdiği yeri. Kan dolacaktı göz bebeklerine. Kanın kokusunu alıyordu. Kırmızı bir koku. Aşk kokusu…
(Aşk Kurşuna benzer. Zehirlidir. Gerçek aşk, yara içinde gizlidir. Aşk Kurşuna benzer. Bir anda bir ateş değer kalbe. Kurşun artık içeridedir. Zehir kana karışmakta, aşk kan dökmektedir. Aşk Kurşuna benzer. Ömrü boyunca namlusundan ayrılmayı bekleyen, namluyu terk ederken geri dönüşü olmayan bir yola girdiğini bilmeyen Kurşuna benzer aşk… )
Ve,
Kurşun ok gibi fırladı namludan,
Aşk bir anda ezdi mantığı.
Kurşun ansızın saplandı kalbe,
Aşk nehir oldu, çağladı geceden, vardı gündüze.
Kurşun akıttı zehrini vücuda,
Aşk, zehirli bir sarmaşık gibi, sarıldı umuda.
Kurşun son hızla fırladı namludan,
Aşk son sürat kapladı dünyayı,
Aşk kör bir Kurşun oldu,
Kanattı, kanattı ve kanattı yarayı…
Hayatı kovalamak mı dörtnala bu evden?
Uyudum, uyandım. Hala anlamadım...”
Kurşun namlunun ucunda bekliyordu.
Sabırsız ve müdanasızdı. Gideceği yer değildi önemli olan. O, menzilini tüketmek istiyordu. Barut Kurşunun içinde çalkalanıyordu. Bir sağ duvara, bir sol duvara çarparak ateşin kokusunu arıyordu. Ateşe değdiği an arkasına bakmadan son nefes koşacaktı. Sessizliği bıçak gibi kesecek, kaderinin kılıfını gürültüyle yırtacaktı.
Şimdi bekliyordu…
Burun delikleri açılmış, gözlerine kan oturmuş, ayaklarını toprağa sürte sürte kırmızının kışkırtıcı davetini kollayan bir boğa gibi, şimdi bekliyordu…
Beklemek mümkündü. Vazgeçmişler için, yorulmuşlar ve umudunu yitirmişler için beklemek elbette mümkündü. Ama bir Kurşun gibi, tutkularınız önce erimiş, sonra kaynamış ve koyulaşmışsa, ihtiras zihninizi zehirlemiş ve sizi namlunun ucuna elleriyle uğurlamışsa, beklemek ölümdü. Bir küçük kıvılcım için yalvarıyordu Kurşun. Gözle görülmeyecek kadar küçük, el yakmayacak kadar güçsüz bir kıvılcım ok gibi fırlatacaktı onu yerinden. Şimdi o kıvılcımı arıyordu namlunun ucunda beklerken. Kıvılcımı çağırıyordu. Kim yanmak ve parçalanmak ister? Kim çıkacağı yolu bilmeden ömrünü son hızla harcamak ve nihayet bilmediği bir vücutta sonlanmak ister? Kurşun istiyordu… Hatta sadece istemiyor, yana yakıla kendi sonunu çağırıyordu…
Ve bir anda çaldı çanlar… Bir duman, bir sis, bir giz sardı etrafı. Ateş yaladı geçti Kurşun’un yüzünü. Mahşer yerine döndü namlunun ucu. Bir çığlık koptu namlunun dudaklarından. Hani insan bazen bilir gidenin dönmeyeceğini. Bazen kapı kapanır ve yalnızlık yerleşir evin duvarlarına. Bazen en gürültülü ana sessizlik hükmeder. Deniz kabuğunun uğultusu kaplar kulakları. Bazen resim kalabalıktır ama ressam yalnızdır fırçanın ucunda. Ressam resmin kaderini biliyordur. Resmin göze en güzel hali, ressamın son fırça darbesini vurduğu an, yazının en vurucu yeri, son noktanın konduğu satırdır ama ressam resimden ayrılıyordur son fırça darbesinde ve yazar yazısı ile vedalaşıyordur aslen... Namlu da böyle hislerle Kurşun’un arkasından bakıyordu. Nereye gittiğini ve neden dönmeyeceğini bilerek…
(Aşk Kurşuna benzer. Kalbe saplanan, zihne saplanan bir Kurşun... Küçük bir kıvılcımla tutuşan dev bir yangın. O ateşin peşine düşüp yurdunu, köklerini terk eden bir gezgin. Adresi olmayan bir yolcu. Aşk Kurşuna benzer. Yolunu yürümek ister. Nefesini tüketmek ister. Işığını sonuna kadar saçmak, kokusunu bitene kadar yaymak ister. Aşk Kurşuna benzer. Menzilini son hız bitirmek ister. Girdiği vücudu kanatmak, açtığı yarayı zehriyle yaşatmak ister. Aşk Kurşuna benzer. Hızlıdır. Keskindir. Tehditkar ve tehlikelidir. Aşk Kurşuna benzer. Ateşi gördüğü anda yanmak ister…)
Kurşun böyle fırladı namludan.
Rüzgarı yırtarak koştu, koştu... Gözlerini kapattı koşarken. Kalp atışlarının hızını hissetti. Gözlerini kapattı yine. Başı dönüyordu. Sanki içi çekiliyordu. Sanki bir kuvvet onu hızla kendine çekiyordu. Sanki bir tünelde gidiyordu. Tünelin ucunda karışacaktı bir vücuda. Tünelin sonunda Kurşun akıtacaktı zehrini. Kanatacaktı değdiği yeri. Kan dolacaktı göz bebeklerine. Kanın kokusunu alıyordu. Kırmızı bir koku. Aşk kokusu…
(Aşk Kurşuna benzer. Zehirlidir. Gerçek aşk, yara içinde gizlidir. Aşk Kurşuna benzer. Bir anda bir ateş değer kalbe. Kurşun artık içeridedir. Zehir kana karışmakta, aşk kan dökmektedir. Aşk Kurşuna benzer. Ömrü boyunca namlusundan ayrılmayı bekleyen, namluyu terk ederken geri dönüşü olmayan bir yola girdiğini bilmeyen Kurşuna benzer aşk… )
Ve,
Kurşun ok gibi fırladı namludan,
Aşk bir anda ezdi mantığı.
Kurşun ansızın saplandı kalbe,
Aşk nehir oldu, çağladı geceden, vardı gündüze.
Kurşun akıttı zehrini vücuda,
Aşk, zehirli bir sarmaşık gibi, sarıldı umuda.
Kurşun son hızla fırladı namludan,
Aşk son sürat kapladı dünyayı,
Aşk kör bir Kurşun oldu,
Kanattı, kanattı ve kanattı yarayı…
18 Ekim 2010 Pazartesi
Kabuk
''Kabuğu kırılan sedef üzüntü vermesin sana, içinde inci vardır.”
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Hayat yaralandığında henüz toydu.
Toyluğu yaşından sanmayın... Toyluğu yaşına rağmen yaşamamışlığındandı. Yaşam onun için akmıştı yatağında bir nehir gibi. Nehirleri ise hep dingin bir gölde son bulmuştu. Ya da temiz bir denizle kucaklaşmıştı. İnsan yatağında usul usul akan, her mevsim suyu güvenli limanına kavuşan bir nehirden ne öğrenirse Hayat da onu öğrenmişti yaralanana kadar. Sevgiyi, güveni, bilinen sonlarda bulunan rahat mutluluğu… İşte bu sebeple yaralandığında toydu. Toyluk yaralanmamışlığından geliyordu…
Gürül gürül çağlarken Hayat kendi yolunda, bilmezmiş meğer kendi çağlayanının şiddetini. Su akar, akar da, akarken yıkarmış meğer… Yıktığını, yıkıldığını sularının önünde çekilen taştan bir duvara çarpıp oracıkta bitiverince anladı. Ne zaman taşın soğuğu değdi sularının ılığına, ne zaman taşın soğuğu deldi kalbinin sıcağını, o zaman kendi sularının hışmında, kendi sularının derininde boğuldu Hayat. Nasıl boğulmasın, kalbinin karlı dağlarından aşk güneşiyle erimiş sular nehrini coşturuyor, dalga dalga nehrine kavuşuyor, ancak nehri denizine erişmek hevesini soğuk taş duvarlarda kan revan içinde kaybediyordu. Taş duvarlar sularına halka halka yaralar açıyordu. Yara halka halka kanıyor, kendi kanı kendi sularını bulandırıyordu…
İşte böyle bir zamanda, Zaman’ın Hayat’a en acılı mevsimini yaşattığı, bu mevsimden yağan karların değdiği her yerde derin yaralar açtığı ve Hayat’ın açılan yaraların nice dualar, hınca hınç isyanlar ve nihayet gözyaşları ile kapanmadığına, bir türlü kabuk bağlayamadığına şahit olduğu bu zamanda, Hayat sırrına erdi düzenin. Zaman patrondu. Zaman kendisine isyan eden kölelerine işkence eden eski zamanlardan kalma bir barondu. Zaman önünde diz çöktürüyordu. Zaman hükmediyordu. Zaman teslim alıyordu…
Hayat da, gücünün tükendiği, içinden çağlayan duyguların kendi içindeki taş duvarlara çarparak kalbinin incecik tülden cidarlarını deldiği bir dönemde, teslim oldu Zaman’a. Zaman önce bir karanlık oldu, sızdı zihnine. Hayat umutsuzdu bu karanlık dönemde. Yarası kanıyordu, yarası karanlığın derinlerinde halka halka kanıyordu. Üstelik sadece halka halka değil, yavaş yavaş kanıyordu yarası. Her an kanayabilmek için, her güne yayılarak eksilebilmek için birden ve hızlıca bitirmiyordu menzilini. Yavaş yavaş kanıyordu. Kanı ağır ağır çekiliyordu kalbinin. Ölümü yavaş ve sakin geliyordu duygularının. Hayat ayak seslerini duyuyordu çaresizliğinin. Böyle böyle sığınacak yer arıyordu. Ve işte yine böyle böyle, sevmese de gücünü idrak ettiği, uçsuz bucaksız çiftliğine sonsuza değin misafir olduğu Zaman'ın kanatlarının altına sığınıyordu… Sığınacak sadece onu biliyordu.
Zaman ağır geçiyordu. Bu yavaşlıkta bir sır vardı oysa. İnsan ancak zamanla sever. Emekle sever. Anıyla, hatıratla, iyiyle, kötüyle sever… Hayat da işte bu ağır ağır geçen zamanda, Zaman’ın hükmünde geçirdiği bu yavaş günlerde, giderek ve bilmeden seviyordu Zaman’ı. Her biçare anda bu defa daha da istekle koşuyordu onun kanatlarının altına. Zaman her defasında daha sıcak sarıyordu Hayat’ı. Giderek sesleri, renkleri karışıyordu birbirine. Zaman aktıkça Hayat büyüyordu. Hayat büyüdükçe Zaman daha hızlı akıyordu. Zaman hız kazandıkça Hayat güçleniyor, kalbinin tülden duvarları bu hız treninde bu defa umutla havalanıyordu. Karanlık bu defa parlak bir gün ışığı gibi sızıyordu Hayat’ın zihnine. Güneş halka halka yaraları kurutuyordu. Kurumaya yüz tutan yaralar ince ince kabuk tutuyordu. İnce kabuklar iyileşme haberi taşıyordu. İyileşme umudu yaraların madenindeki mutsuzluğu eskitiyordu. Umut mutsuzluğu dört harfiyle yeniyordu. Umut mutsuzluğa galip geliyordu…
Kabuk iz demektir. Her kabuk düşer. Her kabuğun altından yeni deri belirir. Daha açık renkte, daha genç bir vücuttur kabuğun gizlediği. Kabuktan sıyrıldığında pürüzsüz bir pembelikte doğar dünyaya. Hassas ve kırılgan, inançlı ve heveslidir. Toydur ama tazedir. İnce ancak dirençlidir. Yanmış ve yeniden doğmuştur. Bu sebeple kabuk iyiliğin, iyileşmenin, izi ise yaranın yaralanmanın habercisidir. Yara ise iyileşmenin sözcüsüdür. Yara yaralanmayı bilmek demekse, yaralanmayı bilmek büyümek demektir. Bu sebeple kabuk bilgi, izi ise bilgeliktir…
Bütün bunları Zaman öğretmişti Hayat’a…
Birbirlerinin kuytusunda dinlendikleri saatlerde bu resimleri çizmişti kumsalına. İlk dalgada resim silinmiş, Zaman bu defa aynı resmi Hayat’a çizdirmişti. İşte böyle böyle Hayat iyileşmeyi resmetmeyi öğrenmişti. Zaman Hayat’ın gözlerine yaranın resmini, kabuğun altında yatan yeniliğin hayalini üflemişti. Zaman’ın üflediği nefeste Hayat nefes kesen bir umutla yarayı sevmeyi öğrenmişti…
Hayat yaralanmayı bildiğinden,
Kabuk tutmayı da öğrenmişti.
Kabuk tutmayı bildiğinden,
Bir daha korkmamayı da öğrenmişti yaralanmaktan.
Korkmadığından olsa gerek,
Bir daha yaralanmamıştı halka halka.
Halka halka kanamamıştı.
Halka halka yaralara kat kat kalkan olmuştu kabuğundan kalan iz.
İncecik bir iz, gölgeli bir iz, belli belirsiz bir iz, eski bir yaradan kalma silik bir iz, bazen hayat kurtarır. Hayat hayatını o ize borçlanmıştı… İz hayatını kurtarmıştı.
Zaman’ın dediğine göre,
İz kabukta,
Kabuk yarada,
Yara halka halka kanda,
Kan ise katmer katmer canda gizliydi…
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Hayat yaralandığında henüz toydu.
Toyluğu yaşından sanmayın... Toyluğu yaşına rağmen yaşamamışlığındandı. Yaşam onun için akmıştı yatağında bir nehir gibi. Nehirleri ise hep dingin bir gölde son bulmuştu. Ya da temiz bir denizle kucaklaşmıştı. İnsan yatağında usul usul akan, her mevsim suyu güvenli limanına kavuşan bir nehirden ne öğrenirse Hayat da onu öğrenmişti yaralanana kadar. Sevgiyi, güveni, bilinen sonlarda bulunan rahat mutluluğu… İşte bu sebeple yaralandığında toydu. Toyluk yaralanmamışlığından geliyordu…
Gürül gürül çağlarken Hayat kendi yolunda, bilmezmiş meğer kendi çağlayanının şiddetini. Su akar, akar da, akarken yıkarmış meğer… Yıktığını, yıkıldığını sularının önünde çekilen taştan bir duvara çarpıp oracıkta bitiverince anladı. Ne zaman taşın soğuğu değdi sularının ılığına, ne zaman taşın soğuğu deldi kalbinin sıcağını, o zaman kendi sularının hışmında, kendi sularının derininde boğuldu Hayat. Nasıl boğulmasın, kalbinin karlı dağlarından aşk güneşiyle erimiş sular nehrini coşturuyor, dalga dalga nehrine kavuşuyor, ancak nehri denizine erişmek hevesini soğuk taş duvarlarda kan revan içinde kaybediyordu. Taş duvarlar sularına halka halka yaralar açıyordu. Yara halka halka kanıyor, kendi kanı kendi sularını bulandırıyordu…
İşte böyle bir zamanda, Zaman’ın Hayat’a en acılı mevsimini yaşattığı, bu mevsimden yağan karların değdiği her yerde derin yaralar açtığı ve Hayat’ın açılan yaraların nice dualar, hınca hınç isyanlar ve nihayet gözyaşları ile kapanmadığına, bir türlü kabuk bağlayamadığına şahit olduğu bu zamanda, Hayat sırrına erdi düzenin. Zaman patrondu. Zaman kendisine isyan eden kölelerine işkence eden eski zamanlardan kalma bir barondu. Zaman önünde diz çöktürüyordu. Zaman hükmediyordu. Zaman teslim alıyordu…
Hayat da, gücünün tükendiği, içinden çağlayan duyguların kendi içindeki taş duvarlara çarparak kalbinin incecik tülden cidarlarını deldiği bir dönemde, teslim oldu Zaman’a. Zaman önce bir karanlık oldu, sızdı zihnine. Hayat umutsuzdu bu karanlık dönemde. Yarası kanıyordu, yarası karanlığın derinlerinde halka halka kanıyordu. Üstelik sadece halka halka değil, yavaş yavaş kanıyordu yarası. Her an kanayabilmek için, her güne yayılarak eksilebilmek için birden ve hızlıca bitirmiyordu menzilini. Yavaş yavaş kanıyordu. Kanı ağır ağır çekiliyordu kalbinin. Ölümü yavaş ve sakin geliyordu duygularının. Hayat ayak seslerini duyuyordu çaresizliğinin. Böyle böyle sığınacak yer arıyordu. Ve işte yine böyle böyle, sevmese de gücünü idrak ettiği, uçsuz bucaksız çiftliğine sonsuza değin misafir olduğu Zaman'ın kanatlarının altına sığınıyordu… Sığınacak sadece onu biliyordu.
Zaman ağır geçiyordu. Bu yavaşlıkta bir sır vardı oysa. İnsan ancak zamanla sever. Emekle sever. Anıyla, hatıratla, iyiyle, kötüyle sever… Hayat da işte bu ağır ağır geçen zamanda, Zaman’ın hükmünde geçirdiği bu yavaş günlerde, giderek ve bilmeden seviyordu Zaman’ı. Her biçare anda bu defa daha da istekle koşuyordu onun kanatlarının altına. Zaman her defasında daha sıcak sarıyordu Hayat’ı. Giderek sesleri, renkleri karışıyordu birbirine. Zaman aktıkça Hayat büyüyordu. Hayat büyüdükçe Zaman daha hızlı akıyordu. Zaman hız kazandıkça Hayat güçleniyor, kalbinin tülden duvarları bu hız treninde bu defa umutla havalanıyordu. Karanlık bu defa parlak bir gün ışığı gibi sızıyordu Hayat’ın zihnine. Güneş halka halka yaraları kurutuyordu. Kurumaya yüz tutan yaralar ince ince kabuk tutuyordu. İnce kabuklar iyileşme haberi taşıyordu. İyileşme umudu yaraların madenindeki mutsuzluğu eskitiyordu. Umut mutsuzluğu dört harfiyle yeniyordu. Umut mutsuzluğa galip geliyordu…
Kabuk iz demektir. Her kabuk düşer. Her kabuğun altından yeni deri belirir. Daha açık renkte, daha genç bir vücuttur kabuğun gizlediği. Kabuktan sıyrıldığında pürüzsüz bir pembelikte doğar dünyaya. Hassas ve kırılgan, inançlı ve heveslidir. Toydur ama tazedir. İnce ancak dirençlidir. Yanmış ve yeniden doğmuştur. Bu sebeple kabuk iyiliğin, iyileşmenin, izi ise yaranın yaralanmanın habercisidir. Yara ise iyileşmenin sözcüsüdür. Yara yaralanmayı bilmek demekse, yaralanmayı bilmek büyümek demektir. Bu sebeple kabuk bilgi, izi ise bilgeliktir…
Bütün bunları Zaman öğretmişti Hayat’a…
Birbirlerinin kuytusunda dinlendikleri saatlerde bu resimleri çizmişti kumsalına. İlk dalgada resim silinmiş, Zaman bu defa aynı resmi Hayat’a çizdirmişti. İşte böyle böyle Hayat iyileşmeyi resmetmeyi öğrenmişti. Zaman Hayat’ın gözlerine yaranın resmini, kabuğun altında yatan yeniliğin hayalini üflemişti. Zaman’ın üflediği nefeste Hayat nefes kesen bir umutla yarayı sevmeyi öğrenmişti…
Hayat yaralanmayı bildiğinden,
Kabuk tutmayı da öğrenmişti.
Kabuk tutmayı bildiğinden,
Bir daha korkmamayı da öğrenmişti yaralanmaktan.
Korkmadığından olsa gerek,
Bir daha yaralanmamıştı halka halka.
Halka halka kanamamıştı.
Halka halka yaralara kat kat kalkan olmuştu kabuğundan kalan iz.
İncecik bir iz, gölgeli bir iz, belli belirsiz bir iz, eski bir yaradan kalma silik bir iz, bazen hayat kurtarır. Hayat hayatını o ize borçlanmıştı… İz hayatını kurtarmıştı.
Zaman’ın dediğine göre,
İz kabukta,
Kabuk yarada,
Yara halka halka kanda,
Kan ise katmer katmer canda gizliydi…
14 Ekim 2010 Perşembe
Karar
"Karar verebilen, acıyı yener."
Goethe
Karar vaktinden geç doğan bir bebek gibi yırtarak ve hışmıyla çıkmıştı anasının rahminden. Kana bulamıştı yeri göğü. Geride acı bırakmış, sızı bırakmıştı. Gözyaşı ve feryat bırakmıştı.
Doğmadığı her gün sıkıntı olup büyümüştü içeride. Sıkıntı semirmişti gözbebeklerinde. Gitse gidemiyor, kalsa kaldığı yere sığamıyordu. Ve en sonunda işte böyle, tam da kendisinden umudu kestikleri bir günde, aniden ve acımasızca yırtmıştı etrafındaki zarı. Bir şölenden çok bir acılı tören olmuştu doğumu. Ve vaktinden geç gelen her şey gibi, yalnızlık olmuştu doğumunun sonu. Sızılı bir tekillikte, suçlanarak, akıttığı kan ve gözyaşının gölgesindeki zindanlara hapse atılarak gelmişti dünyaya. Bu yüzdendir ki, isyankâr olmuştu karar. Yalnızlığa, istenmemeye, şefkat görmemeye cevabı dik ve sert olmuştu. Karar işte böyle asi, böyle hırçın ve yalnızlığına böyle kızgın olmuştu.
Doğalı beri herkes korkardı ondan. Gelişi adeta bir tehdit, sanki düzen bozan bir tuzaktı. Ve getirdikleri bu kararın, sevgiden ve merhametten uzaktı. Tohumunun sahibi, sebeb-i mevcudiyeti olan anası bile ürkerdi ondan. Bir kere doğurmuş, sonra sırtını dönmüş unutmuştu. Karar, kan, acı ve gözyaşı ile geldiğinden ve üstüne üstük bu ızdıraplı gelişi ile yedi cihana meydan okuyarak başını önüne eğmediğinden ötürü, üvey evlattı öz anasına. Sıra dışıydı, o halde sınır dışıydı. Yalnızdı ve belki de yalnızlık bulaşıcıydı. Asiydi ve asiliği sinsiydi. Kazara çevresindekileri ele geçirebilirdi. Gelişinin dehşet saçan ihtişamında şeytansı bir görkem vardı. İşte bu yüzden çevresindekiler bu şeytandan korkardı. Karar doğalı beri, bastığı toprak kurumuş, elini attığı dal orta yerinden kırılmış, gözüyle değdiği kalp zehirlenmiş ve iblisin hançerine av olmuş gibi ve hatta veba bütün vücudunu sarmış da nefesiyle etrafı yalamış gibi, dışlanmıştı. Karar yalnız kaldıkça yalnızlık kararı yozlaştırmıştı. Daha da bilenmişti bıçağı, daha da sivrilmişti sözü, daha da beter olmuş, çığırından çıkmıştı kana bulanmış kini. Karar, anası da dahil, her insana düşman olmuştu. İnsanlar da işte böyle karardan kaçar olmuştu.
Gel gelelim, kararın da gücü bir yere kadardı. Yalnızlık zordu, asilik zordu. Görüp de sevmemek, sevip de söylememek, söyleyip de inandıramamak uçurumlu ve sancılı bir yoldu. Karar sevilmese de sevebilmeyi ve nihayetinde geç ve sancılı gelişinin alametini, getirdiği müjdeli haberlerin mahiyetini yıllarla saklamıştı öfkesinin gölgesine. Merak edip de soran yoktu. Kararın da burnu büyüktü. Bir kuytuda, bir an için de olsa sevebildiğine olduğu gibi bütün derinliği ve samimiyetiyle açık edemezdi sırlarını. Diyemezdi ki, “Ben sana iyi haber de getirdim”. Diyemezdi ki, “Benim döktüğüm kandan senin kırmızı güllerin renk bulacak”. Diyemezdi ki, “Attırdığım çığlıklar kahkahaya, döktürdüğüm gözyaşları boncuk boncuk sevince dönüşecek”. Diyemezdi… Madem soran yoktu heybesindeki gizlerini, o da söyleyemezdi.
İşte böylesi bir kaderdi kararınki. Yalnız ve istenmeyen cinsten bir hayattı sürdüğü. Kendisi de kendi beterine teslim olmuştu. Zamanla kendi sesine sağır kesilmişti kulakları. Gururu bastırmıştı kalbinden dile gelen çığlıkları. Yalnızlık aktıkça içine, içi de yalnızlaşmıştı daha beter. Beter dur demiyordu, beter yeter bilmiyordu. Karar ve Karar’sız dünya ikiye ayrılıyordu. Aralarında okyanuslar dalgalanıyor, en dik dağlar boy atıyordu.
Doğa öyle garip bir güce sahiptir ki, güneşten yağmur düşer yere. Rüzgâr bazen de yaprakları sımsıkı bağlar dallarına. Kopmayan yaprak köklenir adeta. Bazen acılar da güldürür insanı. Bazen en kötü kararlar da kaderi gül bahçesine çevirir. Bazen en istenmeyen fecaat tayfası, en gözü kara savaşçılar aslen ölümü, eceli savıyordur başınızdan. Bazen yara kanıyordur, ama kanıyla zehri atıyordur vücudunuzdan. Bazen gözlerden yaş akıyordur, yaş tuzuyla yarayı kavuruyor ama aslen kurutuyordur.
Karar bir gün, bir nehrin kıyısında açamadığı heybesi ile oturmuş suda kendi aksini seyrederken bir dalga ayağa dikilip hışımla çarptı yüzüne. Soğuk su iki koca el olup kavradı omuzlarını. Gözle görülmez, elle tutulmaz bir anda çekti aldı omzundaki heybesini, çarptı soğuk ve akıntılı sulara. Kararın heybesinden bir bir döküldü kelimeler, döküldü kederler ve döküldü değiştireceği kaderler. Nehrin sularına karıştı kararın heybesindeki giz. Oradan aktı Karar’sızların zihinlerine. Oradan bulaştı kararın sakladığı haberler nehrin karşı kıyısındakilere. Bir tatlı zehir gibi içti Karar’sızlar nehrin suyunu. İçtikçe rahatladı çatlamış dudakları, içtikçe hafifledi yürekleri, içtikçe feraha vardılar, içerek salaha erdiler. Karar’sızlar nehrin suyunu içerek bir karara erdiler. Karar’sızların en yaşlıları topladı gençleri karşılarına. Karar’sızların en yaşlıları bir fetva verdiler. Kararın zehrinin şifaya erdirdiğine, kararın acısının yarayı iyi edip, ölüyü dirilttiğine ve dahi bu aynı kararın en kör olmuş gözlere nur yağdırıp dünyayı başka bir pencereden seyrettirdiğine dair görüş bildirdiler. Karar’sızların en yaşlıları, yıllarla yerleşmiş kararsızlıklarını kararın heybesinden dökülen gizlere feda ettiler. Karar iyidir dediler. Gençler de bunu böyle bildiler.
Karar dünyaya yırtarak ve acıtarak gelmişti oysa. Kararın doğumu sancılı, sancısı unutulmaz olmuştu.
Ve bu sebeptendir ki, karara ermek, kararın gizlerine erişmek zor, ancak erdikten, eriştikten sonra kararla barışmak kolay olmuştu.
Bu yüzdendir ki, geç ama temiz olmuştu kararın temize çıkışı.
Bu sebeple karar umduğundan çok sonra ancak sandığından çok fazla sevilmişti.
Bir karar bin kader değiştirmişti.
Bir karar bin ömür uzatmış, bin derde binbir çare yaratmıştı.
Karar en sonunda Karar’sızla barışmıştı.
Karar tüm kararsızların kanına karışmıştı.
O vakit, geri dönüş yoktu felah yolundan.
O vakit, güneş yeni ve yeniden ve hiç durmadan doğuyordu…
Goethe
Karar vaktinden geç doğan bir bebek gibi yırtarak ve hışmıyla çıkmıştı anasının rahminden. Kana bulamıştı yeri göğü. Geride acı bırakmış, sızı bırakmıştı. Gözyaşı ve feryat bırakmıştı.
Doğmadığı her gün sıkıntı olup büyümüştü içeride. Sıkıntı semirmişti gözbebeklerinde. Gitse gidemiyor, kalsa kaldığı yere sığamıyordu. Ve en sonunda işte böyle, tam da kendisinden umudu kestikleri bir günde, aniden ve acımasızca yırtmıştı etrafındaki zarı. Bir şölenden çok bir acılı tören olmuştu doğumu. Ve vaktinden geç gelen her şey gibi, yalnızlık olmuştu doğumunun sonu. Sızılı bir tekillikte, suçlanarak, akıttığı kan ve gözyaşının gölgesindeki zindanlara hapse atılarak gelmişti dünyaya. Bu yüzdendir ki, isyankâr olmuştu karar. Yalnızlığa, istenmemeye, şefkat görmemeye cevabı dik ve sert olmuştu. Karar işte böyle asi, böyle hırçın ve yalnızlığına böyle kızgın olmuştu.
Doğalı beri herkes korkardı ondan. Gelişi adeta bir tehdit, sanki düzen bozan bir tuzaktı. Ve getirdikleri bu kararın, sevgiden ve merhametten uzaktı. Tohumunun sahibi, sebeb-i mevcudiyeti olan anası bile ürkerdi ondan. Bir kere doğurmuş, sonra sırtını dönmüş unutmuştu. Karar, kan, acı ve gözyaşı ile geldiğinden ve üstüne üstük bu ızdıraplı gelişi ile yedi cihana meydan okuyarak başını önüne eğmediğinden ötürü, üvey evlattı öz anasına. Sıra dışıydı, o halde sınır dışıydı. Yalnızdı ve belki de yalnızlık bulaşıcıydı. Asiydi ve asiliği sinsiydi. Kazara çevresindekileri ele geçirebilirdi. Gelişinin dehşet saçan ihtişamında şeytansı bir görkem vardı. İşte bu yüzden çevresindekiler bu şeytandan korkardı. Karar doğalı beri, bastığı toprak kurumuş, elini attığı dal orta yerinden kırılmış, gözüyle değdiği kalp zehirlenmiş ve iblisin hançerine av olmuş gibi ve hatta veba bütün vücudunu sarmış da nefesiyle etrafı yalamış gibi, dışlanmıştı. Karar yalnız kaldıkça yalnızlık kararı yozlaştırmıştı. Daha da bilenmişti bıçağı, daha da sivrilmişti sözü, daha da beter olmuş, çığırından çıkmıştı kana bulanmış kini. Karar, anası da dahil, her insana düşman olmuştu. İnsanlar da işte böyle karardan kaçar olmuştu.
Gel gelelim, kararın da gücü bir yere kadardı. Yalnızlık zordu, asilik zordu. Görüp de sevmemek, sevip de söylememek, söyleyip de inandıramamak uçurumlu ve sancılı bir yoldu. Karar sevilmese de sevebilmeyi ve nihayetinde geç ve sancılı gelişinin alametini, getirdiği müjdeli haberlerin mahiyetini yıllarla saklamıştı öfkesinin gölgesine. Merak edip de soran yoktu. Kararın da burnu büyüktü. Bir kuytuda, bir an için de olsa sevebildiğine olduğu gibi bütün derinliği ve samimiyetiyle açık edemezdi sırlarını. Diyemezdi ki, “Ben sana iyi haber de getirdim”. Diyemezdi ki, “Benim döktüğüm kandan senin kırmızı güllerin renk bulacak”. Diyemezdi ki, “Attırdığım çığlıklar kahkahaya, döktürdüğüm gözyaşları boncuk boncuk sevince dönüşecek”. Diyemezdi… Madem soran yoktu heybesindeki gizlerini, o da söyleyemezdi.
İşte böylesi bir kaderdi kararınki. Yalnız ve istenmeyen cinsten bir hayattı sürdüğü. Kendisi de kendi beterine teslim olmuştu. Zamanla kendi sesine sağır kesilmişti kulakları. Gururu bastırmıştı kalbinden dile gelen çığlıkları. Yalnızlık aktıkça içine, içi de yalnızlaşmıştı daha beter. Beter dur demiyordu, beter yeter bilmiyordu. Karar ve Karar’sız dünya ikiye ayrılıyordu. Aralarında okyanuslar dalgalanıyor, en dik dağlar boy atıyordu.
Doğa öyle garip bir güce sahiptir ki, güneşten yağmur düşer yere. Rüzgâr bazen de yaprakları sımsıkı bağlar dallarına. Kopmayan yaprak köklenir adeta. Bazen acılar da güldürür insanı. Bazen en kötü kararlar da kaderi gül bahçesine çevirir. Bazen en istenmeyen fecaat tayfası, en gözü kara savaşçılar aslen ölümü, eceli savıyordur başınızdan. Bazen yara kanıyordur, ama kanıyla zehri atıyordur vücudunuzdan. Bazen gözlerden yaş akıyordur, yaş tuzuyla yarayı kavuruyor ama aslen kurutuyordur.
Karar bir gün, bir nehrin kıyısında açamadığı heybesi ile oturmuş suda kendi aksini seyrederken bir dalga ayağa dikilip hışımla çarptı yüzüne. Soğuk su iki koca el olup kavradı omuzlarını. Gözle görülmez, elle tutulmaz bir anda çekti aldı omzundaki heybesini, çarptı soğuk ve akıntılı sulara. Kararın heybesinden bir bir döküldü kelimeler, döküldü kederler ve döküldü değiştireceği kaderler. Nehrin sularına karıştı kararın heybesindeki giz. Oradan aktı Karar’sızların zihinlerine. Oradan bulaştı kararın sakladığı haberler nehrin karşı kıyısındakilere. Bir tatlı zehir gibi içti Karar’sızlar nehrin suyunu. İçtikçe rahatladı çatlamış dudakları, içtikçe hafifledi yürekleri, içtikçe feraha vardılar, içerek salaha erdiler. Karar’sızlar nehrin suyunu içerek bir karara erdiler. Karar’sızların en yaşlıları topladı gençleri karşılarına. Karar’sızların en yaşlıları bir fetva verdiler. Kararın zehrinin şifaya erdirdiğine, kararın acısının yarayı iyi edip, ölüyü dirilttiğine ve dahi bu aynı kararın en kör olmuş gözlere nur yağdırıp dünyayı başka bir pencereden seyrettirdiğine dair görüş bildirdiler. Karar’sızların en yaşlıları, yıllarla yerleşmiş kararsızlıklarını kararın heybesinden dökülen gizlere feda ettiler. Karar iyidir dediler. Gençler de bunu böyle bildiler.
Karar dünyaya yırtarak ve acıtarak gelmişti oysa. Kararın doğumu sancılı, sancısı unutulmaz olmuştu.
Ve bu sebeptendir ki, karara ermek, kararın gizlerine erişmek zor, ancak erdikten, eriştikten sonra kararla barışmak kolay olmuştu.
Bu yüzdendir ki, geç ama temiz olmuştu kararın temize çıkışı.
Bu sebeple karar umduğundan çok sonra ancak sandığından çok fazla sevilmişti.
Bir karar bin kader değiştirmişti.
Bir karar bin ömür uzatmış, bin derde binbir çare yaratmıştı.
Karar en sonunda Karar’sızla barışmıştı.
Karar tüm kararsızların kanına karışmıştı.
O vakit, geri dönüş yoktu felah yolundan.
O vakit, güneş yeni ve yeniden ve hiç durmadan doğuyordu…
6 Ekim 2010 Çarşamba
İstanbul
İstanbul şehri yedi tepelidir.
Yedi sivri uç, yedi heybetli kümbet, yedi efsunlu tümsek ile çevrilidir.
Denizinde yedi deli akıntı, havasında yedi farklı koku, gecesinde yedi kat korku gizlidir.
İstanbul yedi kat ellere yakın, kanından kopmuş hemşerilerine yedi kat eldir kimi zaman...
İstanbul'un dünü yarınına uzak, geçmişi geleceğine tuzaktır.
İstanbul'un sislidir sabahları. Sislidir İstanbul'luların İstanbul'dan uzakları.
Ne gidersin İstanbul'dan, ne kalırsın. Yedi kere gelsen dünyaya, İstanbul'a yedi kere hayran kalırsın.
İstanbul şehrinde yedi düvele meydan okuyan yedi hal aşk gizlidir.
Aşkın yedi katmanında İstanbul'un halleri gizlidir.
Bir bir geçersin yediye varana kadar aşkın ahvalinden. En sonunda İstanbul'un resmi çıkar bu hallerin en derininden. İstanbul aşkın şehridir.
İstanbul aşk gibi yedi fersah derin, yedi ömür uzun, yedi dünya geniş bir şehrin, yedi yüksek tepede vücuda gelmiş halidir. İstanbul yedi kanatlı aşk perisine yedi büyük günahı zehrinde yutturan, yedi ömür aşkıyla sarhoş edip, yedi kere ecel tattıran yasakların şehridir. İstanbul yedi kollu bir ejderhanın gözlerindeki dehşet, yedi kuyruklu bir yıldızın gövdesindeki ışık, yedi hareli dolunayın etrafındaki nurdur. İstanbul gündüzüyle yakıp gecesiyle donduran yedi karlı dağ, ihtişamı nefes kesen yedi dik uçurum, huzurunda yedi cihanın dinlendiği yedi mavi göl, kuytusunda aşıkların öpüştüğü yedi yeşil ormandır.
İstanbul yedi kez dünyaya gelsen, yedi kez ruhunda kalandır.
İstanbul yedi efsunlu hayalin, yedi minareli inancın şehridir.
İstanbul umudun yedi farklı yüzü, acının yedi dirhem özüdür.
İstanbul aşktır dedik ya, işte böyle yedi kuşak belalısıdır İstanbul sevdiklerinin. Böyle yedi ömür kaderidir İstanbul bütün sakinlerinin. Kader bu ya, İstanbul'da doğmuşuz, yedi cihan öteye gitsek İstanbul zehrin şehridir. Ilık ılık akar özlemi gecelerde. Yedi kere can verir özlemiyle. Yedi can verir, yetmiş can alırken hasretiyle.
Aşk şehridir İstanbul.
Üzer adamı.
Üzdükçe yedi beter aşık eder kendine. Hüznü fetheder kalbin yedi katmanını.
Yedi tepeli şehrin yedi kubbesinde yedi martı yedi yırtık çığlık atar böyle zamanlarda...
İstanbul aşkı bağırtır insanı...
Bağırtır köpük köpük öfkeyle, öfkenin yedi kat altında yatanı.
Bağırtır İstanbul yedi kurdu, yedi kuşu.
İstanbul bağırtır aşkı yedi köşeden.
Aşk yedi kez bağırır İstanbul'un sokaklarında.
Dökülür dudaklardan, elle tutulur, yedi renkli bir tayf olur.
Aşk sadece Şehr-i İstanbul'da elle tutulur...
Yedi sivri uç, yedi heybetli kümbet, yedi efsunlu tümsek ile çevrilidir.
Denizinde yedi deli akıntı, havasında yedi farklı koku, gecesinde yedi kat korku gizlidir.
İstanbul yedi kat ellere yakın, kanından kopmuş hemşerilerine yedi kat eldir kimi zaman...
İstanbul'un dünü yarınına uzak, geçmişi geleceğine tuzaktır.
İstanbul'un sislidir sabahları. Sislidir İstanbul'luların İstanbul'dan uzakları.
Ne gidersin İstanbul'dan, ne kalırsın. Yedi kere gelsen dünyaya, İstanbul'a yedi kere hayran kalırsın.
İstanbul şehrinde yedi düvele meydan okuyan yedi hal aşk gizlidir.
Aşkın yedi katmanında İstanbul'un halleri gizlidir.
Bir bir geçersin yediye varana kadar aşkın ahvalinden. En sonunda İstanbul'un resmi çıkar bu hallerin en derininden. İstanbul aşkın şehridir.
İstanbul aşk gibi yedi fersah derin, yedi ömür uzun, yedi dünya geniş bir şehrin, yedi yüksek tepede vücuda gelmiş halidir. İstanbul yedi kanatlı aşk perisine yedi büyük günahı zehrinde yutturan, yedi ömür aşkıyla sarhoş edip, yedi kere ecel tattıran yasakların şehridir. İstanbul yedi kollu bir ejderhanın gözlerindeki dehşet, yedi kuyruklu bir yıldızın gövdesindeki ışık, yedi hareli dolunayın etrafındaki nurdur. İstanbul gündüzüyle yakıp gecesiyle donduran yedi karlı dağ, ihtişamı nefes kesen yedi dik uçurum, huzurunda yedi cihanın dinlendiği yedi mavi göl, kuytusunda aşıkların öpüştüğü yedi yeşil ormandır.
İstanbul yedi kez dünyaya gelsen, yedi kez ruhunda kalandır.
İstanbul yedi efsunlu hayalin, yedi minareli inancın şehridir.
İstanbul umudun yedi farklı yüzü, acının yedi dirhem özüdür.
İstanbul aşktır dedik ya, işte böyle yedi kuşak belalısıdır İstanbul sevdiklerinin. Böyle yedi ömür kaderidir İstanbul bütün sakinlerinin. Kader bu ya, İstanbul'da doğmuşuz, yedi cihan öteye gitsek İstanbul zehrin şehridir. Ilık ılık akar özlemi gecelerde. Yedi kere can verir özlemiyle. Yedi can verir, yetmiş can alırken hasretiyle.
Aşk şehridir İstanbul.
Üzer adamı.
Üzdükçe yedi beter aşık eder kendine. Hüznü fetheder kalbin yedi katmanını.
Yedi tepeli şehrin yedi kubbesinde yedi martı yedi yırtık çığlık atar böyle zamanlarda...
İstanbul aşkı bağırtır insanı...
Bağırtır köpük köpük öfkeyle, öfkenin yedi kat altında yatanı.
Bağırtır İstanbul yedi kurdu, yedi kuşu.
İstanbul bağırtır aşkı yedi köşeden.
Aşk yedi kez bağırır İstanbul'un sokaklarında.
Dökülür dudaklardan, elle tutulur, yedi renkli bir tayf olur.
Aşk sadece Şehr-i İstanbul'da elle tutulur...
30 Eylül 2010 Perşembe
Bir Cümle
Hayat Derin için, boyu bir karıştan kısa, eni gökyüzünden geniş, her bakıldığında farklı yüzlerini seçtiren, ancak dikkatle ve odaklanarak bakılırsa en güzel hallerini gösteren, gösterdiklerine giden yol karanlık bir tünelden geçen, tünelin sonunda neler göstereceğini her defasında en baştan merak ettiren, ışığı her bakışında yeni mucizeler üretirken, ışıksız kalınca bütün işlevini yitiren, mutlaka herkesin bir kere büyüsüne kapıldığı, o büyüyle tekrar tekrar döndürüp başka mucizeler yakaladığı, oyun oynatan, oynatırken derindeki çocuklara yer açan, pahada hafif, heyecanda ağır, herkesin adını bilmediği, bilmeyenlere Derin'in uzun uzun anlatmayı sevdiği, sevdiklerine sevincini hediye ettiği, gökkuşağı renginde, çiçek renginde, umut renginde bir kaleydoskop gibiydi...
24 Eylül 2010 Cuma
Düş
"Mevla’m gül diyerek iki göz vermiş,
Bilmem ağlasam mı, ağlamasam mı?..
Dura dura bir sel oldum erenler,
Bilmem çağlasam mı, çağlamasam mı?..”
Âşık Mahsuni Şerif
Derin günlerden bir perşembe, günün içinde saklı zamanlardan bir gece, bir düşe yattı.
Her zamankinin tersine, bu defa hiç düşünmeden kendisini düşünün derinlerine bıraktı.
Kalbinin kanatlarına usul usul üfledi hüzünlerini. Yelkenlerini düşünün lacivert denizine fora etti. Düşünün içinde kısa, çok kısa bir yolculuğa adım attı.
Öyle bir yol ki, ulu kavakların serininde, yaprakların ıslık sesleriyle yarışan kuşlar var.
Kırlangıçlar var kavakların gövdesine yuva yapan.
Kumrular var kavakların dallarında öpüşen.
Yıldızlar var bastığı çimenlerde. Yıldızlar elle tutuluyor bu düşte. Elleriyle tuttu yıldızları Derin de. Ceplerine doldurdu, cepleri ışık doldu. Işık, gecenin içinde kalbinin mumlarını yaktı. Kalbi alev aldı, kalbi yandı, kalbi tutuştu...
Oysa karanlıktan korkar Derin.
Karanlık kâbusların mayasıdır. Belirsizliklerin, endişelerin anasıdır.
Düşteki gecenin karanlığı yumuşacıktı gel görelim...
Rüzgârı ılıktı. Boynundan başlayıp dudaklarında biten bir rüzgâr. Rüzgârın sanki parmakları var. Dokunduğu yeri yakan parmaklar. Üşütmeyen, ısıtan parmakları olan bir rüzgâr...
Düşünde yürüdü Derin.
Derininde yürüdü hislerinin.
Efsunlu bir düştü bu. Efsunu cebindeki yıldızlara bağladı. Yıldızlar yemyeşil iki göz oldular ellerinde. Derin o gözlerin büyüsüne bıraktı korkularını. Gözler Derin'in gözlerine aktı. Kahverengi ve yeşil karıştılar. Ela oldular düşlü gecede. Edalı iki ela göz oldu bütün yıldızlar. Ela oldu gökyüzü, ağaçlar, bulutlar, bulutların tüylerini ürperten rüzgâr. Hepsi elaya çaldılar...
Düşlü, efsunlu ve ela gecede Derin iki nehir gördü.
Nefesini tuttu nehirlerin resminde.
Nefesi kesildi gördüklerinin büyüsünde.
İki nehir, ikisi birbirinden güzel…
İki nehir, yan yana akan.
İki nehir, biri kahverengi, biri yeşil.
İki nehir, iki büyülü seyir...
Nehirlerden yeşil olanı gözlerinde çağladı. Köpüklerinde şehvet var, gürültüsünde aşk var, hiddet var. Öfke var suyunda, huzur var serininde. Ancak huzuru öfkesine yenik bu nehrin. Nehrin çığlıkları kalbine doldu Derin'in. Çığlık çığlığa teslim oldu Derin nehrin ihtişamına. Aşkın şiddetini gördü nehrin çağlayanında. Ela gözlü yıldızlar yeşil nehrin hiddetiyle buğulandı. Ela gözlü yıldızların gözbebeklerinde aşkın ışıkları parladı. Aşk nehrin sularında Derin'in ellerine aktı...
Derken kahverengi nehre yaklaştı Derin düşünde.
Bu nehir sessiz. Bu nehir dilsiz. Bu nehirde görkemli bir derinlik var. Derin nehrin derinine sokuldu. Gördüklerinden soluğu kesildi, nefesi, nutku tutuldu.
Kahverengi nehir berraktı. Rengi aslen şeffaftı. Kahvenin rengini derinindeki parlak taşlardan alıyordu. Taşlar renk olup sularına karışıyordu. Sükûnetle yaşlanmıştı bu nehrin taşları. Yaşlanırken parlamışlardı. Yaşlanarak gerçek renklerine kavuşmuşlardı. Yıllar yalayıp geçmişti pürüzlü yüzlerini. Acılar törpülemişti sivri köşelerini. Anılar damarlanmıştı üzerlerinde. Anılar yol yol iz bırakmıştı. İzler taşları ağırlaştırmış, izler taşlara hüzün katmıştı. Hüzün zamanla yerini huzura bırakmıştı. Anılar böyle değil midir? Önce keskin bir bıçak gibi acı verir. Sonra yerleşir kalbin katmanlarına, her kalp atışında kana karışır, anılar kan olur, can verir...
Derin düşünde nehirlerin arasındaydı.
Nehirlerin arasındaki ince yolun tam ortasındaydı.
Sağında yeşil nehir çağlıyor, solunda kahverengi nehir usul usul ağlıyordu.
Sağındaki nehirde aşk coşuyor, köpürüyor, solundaki nehirde aşk duruluyor, huzur buluyor, teslim oluyordu.
Derin düşünde düşündü.
Aşkın halleri nehir olup ayaklarına serilmişti şimdi.
Aşkın suları zihninde nehir olup düşüne akmıştı.
Düşünü yeşil ve kahverengi, bu iki nehir kaplamıştı.
Ne var ki Derin seçemiyor, hangi nehrin serininde yıkanacağına karar veremiyordu.
Her seçim bir diğerinden mahrum kılıyordu Derin'i.
Oysa iki nehrin de büyülüydü serini.
O vakit Derin düşe yattı düşünün içinde. Düşünde bir yeni düş yarattı.
Düşündeki nehirleri, yeni bir düşte, bir gölde kavuşturdu. Yeşili kahveyle buluşturdu. Gökyüzü gibi, bulut gibi, ağaç gibi, rüzgâr gibi elaya çaldı nehirlerin suyu. İki nehri tek bir vücuda sığdırdı. Hiddeti şehvete, şehveti teslimiyete, teslimiyeti huzura, huzuru aşka, aşkı nehirlerin suyuna karıştırdı. Aşk tek bir nehir oldu düşünde. Aşk nehri aktı gözlerinde gürül gürül. Aşk nehri duruldu kalbinde usul usul. Ela bir gecede akan ela bir nehir oldu düşü. Derin nehirlerin kavuştuğu göle soyundu. Gölün ela sularında giyindi. Aşk ela bir örtü oldu üzerinde. Kimi zaman yeşil, kimi zaman kahvenin renginde...
Derin günlerden bir perşembe, günün içinde saklı zamanlardan bir gece, bir düşe yattı.
Düşünde aşktan ela bir dünya yarattı.
Aşk düş oldu.
Derin düşünde aşka eş oldu.
Dokundu aşkın ela gözlerine,
O ela gözlerden yandı elleri...
Derken uyandı Derin.
Ellerine baktı,
Elleri yanıyordu,
Düşündeki aşkın alevi ellerini yakıyordu...
Bilmem ağlasam mı, ağlamasam mı?..
Dura dura bir sel oldum erenler,
Bilmem çağlasam mı, çağlamasam mı?..”
Âşık Mahsuni Şerif
Derin günlerden bir perşembe, günün içinde saklı zamanlardan bir gece, bir düşe yattı.
Her zamankinin tersine, bu defa hiç düşünmeden kendisini düşünün derinlerine bıraktı.
Kalbinin kanatlarına usul usul üfledi hüzünlerini. Yelkenlerini düşünün lacivert denizine fora etti. Düşünün içinde kısa, çok kısa bir yolculuğa adım attı.
Öyle bir yol ki, ulu kavakların serininde, yaprakların ıslık sesleriyle yarışan kuşlar var.
Kırlangıçlar var kavakların gövdesine yuva yapan.
Kumrular var kavakların dallarında öpüşen.
Yıldızlar var bastığı çimenlerde. Yıldızlar elle tutuluyor bu düşte. Elleriyle tuttu yıldızları Derin de. Ceplerine doldurdu, cepleri ışık doldu. Işık, gecenin içinde kalbinin mumlarını yaktı. Kalbi alev aldı, kalbi yandı, kalbi tutuştu...
Oysa karanlıktan korkar Derin.
Karanlık kâbusların mayasıdır. Belirsizliklerin, endişelerin anasıdır.
Düşteki gecenin karanlığı yumuşacıktı gel görelim...
Rüzgârı ılıktı. Boynundan başlayıp dudaklarında biten bir rüzgâr. Rüzgârın sanki parmakları var. Dokunduğu yeri yakan parmaklar. Üşütmeyen, ısıtan parmakları olan bir rüzgâr...
Düşünde yürüdü Derin.
Derininde yürüdü hislerinin.
Efsunlu bir düştü bu. Efsunu cebindeki yıldızlara bağladı. Yıldızlar yemyeşil iki göz oldular ellerinde. Derin o gözlerin büyüsüne bıraktı korkularını. Gözler Derin'in gözlerine aktı. Kahverengi ve yeşil karıştılar. Ela oldular düşlü gecede. Edalı iki ela göz oldu bütün yıldızlar. Ela oldu gökyüzü, ağaçlar, bulutlar, bulutların tüylerini ürperten rüzgâr. Hepsi elaya çaldılar...
Düşlü, efsunlu ve ela gecede Derin iki nehir gördü.
Nefesini tuttu nehirlerin resminde.
Nefesi kesildi gördüklerinin büyüsünde.
İki nehir, ikisi birbirinden güzel…
İki nehir, yan yana akan.
İki nehir, biri kahverengi, biri yeşil.
İki nehir, iki büyülü seyir...
Nehirlerden yeşil olanı gözlerinde çağladı. Köpüklerinde şehvet var, gürültüsünde aşk var, hiddet var. Öfke var suyunda, huzur var serininde. Ancak huzuru öfkesine yenik bu nehrin. Nehrin çığlıkları kalbine doldu Derin'in. Çığlık çığlığa teslim oldu Derin nehrin ihtişamına. Aşkın şiddetini gördü nehrin çağlayanında. Ela gözlü yıldızlar yeşil nehrin hiddetiyle buğulandı. Ela gözlü yıldızların gözbebeklerinde aşkın ışıkları parladı. Aşk nehrin sularında Derin'in ellerine aktı...
Derken kahverengi nehre yaklaştı Derin düşünde.
Bu nehir sessiz. Bu nehir dilsiz. Bu nehirde görkemli bir derinlik var. Derin nehrin derinine sokuldu. Gördüklerinden soluğu kesildi, nefesi, nutku tutuldu.
Kahverengi nehir berraktı. Rengi aslen şeffaftı. Kahvenin rengini derinindeki parlak taşlardan alıyordu. Taşlar renk olup sularına karışıyordu. Sükûnetle yaşlanmıştı bu nehrin taşları. Yaşlanırken parlamışlardı. Yaşlanarak gerçek renklerine kavuşmuşlardı. Yıllar yalayıp geçmişti pürüzlü yüzlerini. Acılar törpülemişti sivri köşelerini. Anılar damarlanmıştı üzerlerinde. Anılar yol yol iz bırakmıştı. İzler taşları ağırlaştırmış, izler taşlara hüzün katmıştı. Hüzün zamanla yerini huzura bırakmıştı. Anılar böyle değil midir? Önce keskin bir bıçak gibi acı verir. Sonra yerleşir kalbin katmanlarına, her kalp atışında kana karışır, anılar kan olur, can verir...
Derin düşünde nehirlerin arasındaydı.
Nehirlerin arasındaki ince yolun tam ortasındaydı.
Sağında yeşil nehir çağlıyor, solunda kahverengi nehir usul usul ağlıyordu.
Sağındaki nehirde aşk coşuyor, köpürüyor, solundaki nehirde aşk duruluyor, huzur buluyor, teslim oluyordu.
Derin düşünde düşündü.
Aşkın halleri nehir olup ayaklarına serilmişti şimdi.
Aşkın suları zihninde nehir olup düşüne akmıştı.
Düşünü yeşil ve kahverengi, bu iki nehir kaplamıştı.
Ne var ki Derin seçemiyor, hangi nehrin serininde yıkanacağına karar veremiyordu.
Her seçim bir diğerinden mahrum kılıyordu Derin'i.
Oysa iki nehrin de büyülüydü serini.
O vakit Derin düşe yattı düşünün içinde. Düşünde bir yeni düş yarattı.
Düşündeki nehirleri, yeni bir düşte, bir gölde kavuşturdu. Yeşili kahveyle buluşturdu. Gökyüzü gibi, bulut gibi, ağaç gibi, rüzgâr gibi elaya çaldı nehirlerin suyu. İki nehri tek bir vücuda sığdırdı. Hiddeti şehvete, şehveti teslimiyete, teslimiyeti huzura, huzuru aşka, aşkı nehirlerin suyuna karıştırdı. Aşk tek bir nehir oldu düşünde. Aşk nehri aktı gözlerinde gürül gürül. Aşk nehri duruldu kalbinde usul usul. Ela bir gecede akan ela bir nehir oldu düşü. Derin nehirlerin kavuştuğu göle soyundu. Gölün ela sularında giyindi. Aşk ela bir örtü oldu üzerinde. Kimi zaman yeşil, kimi zaman kahvenin renginde...
Derin günlerden bir perşembe, günün içinde saklı zamanlardan bir gece, bir düşe yattı.
Düşünde aşktan ela bir dünya yarattı.
Aşk düş oldu.
Derin düşünde aşka eş oldu.
Dokundu aşkın ela gözlerine,
O ela gözlerden yandı elleri...
Derken uyandı Derin.
Ellerine baktı,
Elleri yanıyordu,
Düşündeki aşkın alevi ellerini yakıyordu...
20 Eylül 2010 Pazartesi
Kül
"Gönülde kokan her gül, kül sırlarından bahisler açar."
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Kül mevsimi her şehre tarihinde sadece bir kez gelirmiş.
O mevsimde gökyüzünden yeryüzüne kül yağar, toprak, su, ateş, çiçek, ağaç, ağaçtaki kuş, kuşların kanadındaki düş, düşlerin derinindeki bekleyiş küle çalarmış. Gri, savruk, belirsiz bir rüzgâr esermiş kül mevsiminde. Derler ki evler, evlerde yaşayan şehirliler, köylüler ve onların gönüllerindeki tüm sevgiler bu rüzgârın etkisiyle olsa gerek, bulanıklaşır, soğurmuş. Kül tüm şehre hakim olur, şehir küllere teslim olurmuş.
Derler ki Tanrı kullarını kül mevsimiyle sınar, ancak küllerinden doğan kullarından razı olurmuş.
Küllerin etrafı bastığı bir gün, az nüfuslu bir köyün, tek odalı evinde doğdu Sinan.
Kaderi doğum ve ölüm anı ise tüm insanların, doğumu sisli bir kadere denk gelir.
Kül mevsiminde doğan her bebek gibi, gri gözlü, gri saçlı, taze yanakları solgun, elleri soğuktu dünyaya gözünü açtığında. Yaşamaz dedi köydeki ebeler. Akşama kadar başında beklediler. Ancak Sinan, küllenmiş bir kalple doğmuş olduğundan olsa gerek, ne ağladı, ne güldü, ne de öldü. Kül rengi bebek, küllenmiş umutlara inat, kendi kendine bir köşede büyüdü.
Gel görelim Sinan bir türlü benzeyemedi köyün kalan sakinlerine.
Kül mevsiminin hüküm sürdüğü günler geçip köye güneş açtığında, ılık bir esintiyle külleri topraktan ağaca, ağaçtan yaprağa, yapraktan bir kelebeğin kanadına, oradan da bir yağmur bulutuna savurup çok uzaklara uğurladığında bile Sinan’ın kül rengi ala çalamadı. Yüzüne ışık uğramadı. Kendisinden çok gölgesinin suretiyle dolaştı durdu uzun zaman. Ne anasının ılık gözyaşları, ne bacısının soğuk kış günlerinde pişirdiği sıcak çorbalar, ne bacalardan dumanını usul usul tüttüren sobalar ısıtabildi Sinan’ın soğuk tabiatını. Sinan’ın geceleri gündüzü kadar, sözleri özü kadar, rüyaları gerçeği kadar renksiz kaldı. Sinan renklerini kül mevsiminin grisine, hislerini küllenmiş alevlerin naçar cansızlığına teslim etti. Teslimiyetini ise sabrının gücüne emanet etti. Böyle yaşadı yıllar yılı. Solgun, sessiz, hissiz…
Hayat insana en beklemediği acıları en ummadığı anlarda yaşatırken, en emin limanları fırtınasıyla viran edip, en ılık geceleri zalim bir kışa döndürürken, bazen kurumuş yaprağa da can veriyor olduğundan, bazen gölü dalgalandırıp, külü alevlendiriyor olduğundan ve bunları yine beklenmedik anlarda yapma kuralını istisnasız olarak uyguluyor olduğundan olsa gerek, Sinan’ın hikâyesi de bir sonbahar günü değişiverdi derler.
Sinan’ın dirilişi, yaşarken yeniden dünyaya gelişi aşkla çarpıştığı güne rastlıyor.
Öyle bir çarpışma ki bu, toprağı ateşe, ateşi suya, suyu buhara döndüren…
Kuşların kanadına rüzgârı, çiçeğin yaprağına güneşi değdiren…
Sessiz sakin akan nehirleri çağlatan, taşlaşmış yürekleri ağlatan, en yorgun gemileri en sakin limanlara bağlatan cinsten.
Öyle bir çarpışma ki, tek bir anı unutulmaz fakat anlat desen, anlatılmaz…
Kelimeyi aciz kılar.
Sözü bitirir...
Sinan aşkın evine misafir olduğunda tam tamına otuz yaşındaydı. Otuz yıldır külleriyle yaşamaktaydı.
Hangi eşikten geçiyor olduğunu bilse insan, hangi yola girdikten sonra geri dönülemeyeceğini birileri fısıldasa kulağına, durup o anı hiç unutmaması gerektiğini, zira o anın kaderinin renginin değiştirdiğini hissedebilse, Sinan da o gece hiç uyumaz, o günün bir saniyesini bile kaçırmamak için sabaha kadar gözünü kırpmazdı.
Oysa o, o günü sanki herhangi bir günmüş gibi yaşadı.
Yine sessizliğinde yürüyerek, yine renksizliğinde büyüyerek…
Çarpışmalar beklendiği gibi ses de çıkarmıyor bazen.
Tam tersi, bütün sesler yitiyor.
Bir deniz kabuğunun içindeki uğultu kaplıyor zihinleri, insan bir şeye çarptığını belki sadece bu her şeyden soyutlanmış anlarda anlıyor.
Birisini gördüğünde sadece onun renklerinden ibaret kesiliyorsa dünya, odada sadece onun sesi varsa, etrafta koşuşan çocuklar sağır, atılan çığlıklar dilsiz olmuşsa, bakan göz sadece onun renginde kör olmuş, nefes onun nefsinde can bulmuşsa, işte o an en ihtişamlı çarpışma yaşanıyor kişinin ruhunda.
Sinan’ın da çarpışması böyle sessiz ve dilsiz, böyle sakin ve derin oldu.
Sinan işte böyle ihtişamla, böyle sessizce aşık oldu.
Aşk önce rüyalarını ele geçirdi. Kırmızı bulutlar gördü Sinan uykusunda. Kırmızı bulutlardan kırmızı karlar yağdı üstüne. Kar taneleri derisine değdikçe alev aldı. Rüyalarında Sinan kül renginden ömründe ilk kez ala çaldı…
Sonra sabahları teslim oldu aşka. Sabahlar ki Sinan için hep serindir. Ilık bir rüzgâr okşadı yüzünü, kirpiklerinden söküp çıkardı yıllardır yerleşmiş olan hüznünü. Rüzgâr alıp hüznü karanlık kuyulara kapattı. Kuyuların üzerine kırmızıya dönmüş sarmaşıklar donattı. Yapraklarında öpüşen böcekler, zarafetle uçuşan kelebekler olan kırmızı sarmaşıklar… O sarmaşıklar Sinan’ın kalbine dolandılar. Kalbine bahar geldi. Kanı ısındı, sarhoş olup damarlarına aktı. Sinan aşkın sarhoşluğunu bu vesileyle tattı.
Derken günleri ve gündüzleri uzadı aşk mevsiminde. Güneş öyle sıcak yaktı ki, taş duvarları ısındı kalbinin. Elleri yandı dokununca kendi kalelerine. Elleri yandı aşk güneşinin alevinde. Kül rengi ellerinde güller açtı. Ellerinde aşkın mayhoş kokusu, Sinan günlerini aşkın kavruk güneşinde uzattı. Uzadı, uzadı günler… Sinan o günlerin her saniyesini aşk soluyarak yaşadı.
En sonunda gecelerinde parladı aşk. Yıldız yıldız yağdı üstüne rengârenk. Her yıldız farklı bir giz, farklı bir renk... Sinan gecelerin büyüsünü hapsetti zihnine. Hiç unutmamak için resmetti gözüne. Geceler unutulacak gibi değildi zaten. Gecelerde aşkın keman sesleri, gecelerde en büyülü şiirler, gecelerde en hüzünlü türküler söze geldi. Sinan gecelerde aşkın şiddetine mağlup oldu. Mağlup olup galip geldi. Sinan o gecelerde gerçekten tekrar doğdu, yeniden ve en baştan vücuda geldi…
Aşk renk demektir.
Bazen kırmızı, tutkulu…
Bazen sarı/sıcak, şefkatli…
Bazen masmavi, derin…
Bazen yeşil, özgür…
Bazen beyaz, taptaze, saf…
Bazen siyah, hüzünlü…
Ama hep rengârenk, büyülü…
Sinan aşkın ansızın esen rüzgârında buldu renklerini.
Aşkın sırlarında keşfetti kül renginin altındaki gizlerini.
Aşkta renk buldu.
Aşkta dirildi, aşkla yazdı kaderini, aşkla can buldu.
Bir anka kuşu öttü bir sonbahar sabahı,
Sinan aşkla küllerinden yeniden doğdu.
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Kül mevsimi her şehre tarihinde sadece bir kez gelirmiş.
O mevsimde gökyüzünden yeryüzüne kül yağar, toprak, su, ateş, çiçek, ağaç, ağaçtaki kuş, kuşların kanadındaki düş, düşlerin derinindeki bekleyiş küle çalarmış. Gri, savruk, belirsiz bir rüzgâr esermiş kül mevsiminde. Derler ki evler, evlerde yaşayan şehirliler, köylüler ve onların gönüllerindeki tüm sevgiler bu rüzgârın etkisiyle olsa gerek, bulanıklaşır, soğurmuş. Kül tüm şehre hakim olur, şehir küllere teslim olurmuş.
Derler ki Tanrı kullarını kül mevsimiyle sınar, ancak küllerinden doğan kullarından razı olurmuş.
Küllerin etrafı bastığı bir gün, az nüfuslu bir köyün, tek odalı evinde doğdu Sinan.
Kaderi doğum ve ölüm anı ise tüm insanların, doğumu sisli bir kadere denk gelir.
Kül mevsiminde doğan her bebek gibi, gri gözlü, gri saçlı, taze yanakları solgun, elleri soğuktu dünyaya gözünü açtığında. Yaşamaz dedi köydeki ebeler. Akşama kadar başında beklediler. Ancak Sinan, küllenmiş bir kalple doğmuş olduğundan olsa gerek, ne ağladı, ne güldü, ne de öldü. Kül rengi bebek, küllenmiş umutlara inat, kendi kendine bir köşede büyüdü.
Gel görelim Sinan bir türlü benzeyemedi köyün kalan sakinlerine.
Kül mevsiminin hüküm sürdüğü günler geçip köye güneş açtığında, ılık bir esintiyle külleri topraktan ağaca, ağaçtan yaprağa, yapraktan bir kelebeğin kanadına, oradan da bir yağmur bulutuna savurup çok uzaklara uğurladığında bile Sinan’ın kül rengi ala çalamadı. Yüzüne ışık uğramadı. Kendisinden çok gölgesinin suretiyle dolaştı durdu uzun zaman. Ne anasının ılık gözyaşları, ne bacısının soğuk kış günlerinde pişirdiği sıcak çorbalar, ne bacalardan dumanını usul usul tüttüren sobalar ısıtabildi Sinan’ın soğuk tabiatını. Sinan’ın geceleri gündüzü kadar, sözleri özü kadar, rüyaları gerçeği kadar renksiz kaldı. Sinan renklerini kül mevsiminin grisine, hislerini küllenmiş alevlerin naçar cansızlığına teslim etti. Teslimiyetini ise sabrının gücüne emanet etti. Böyle yaşadı yıllar yılı. Solgun, sessiz, hissiz…
Hayat insana en beklemediği acıları en ummadığı anlarda yaşatırken, en emin limanları fırtınasıyla viran edip, en ılık geceleri zalim bir kışa döndürürken, bazen kurumuş yaprağa da can veriyor olduğundan, bazen gölü dalgalandırıp, külü alevlendiriyor olduğundan ve bunları yine beklenmedik anlarda yapma kuralını istisnasız olarak uyguluyor olduğundan olsa gerek, Sinan’ın hikâyesi de bir sonbahar günü değişiverdi derler.
Sinan’ın dirilişi, yaşarken yeniden dünyaya gelişi aşkla çarpıştığı güne rastlıyor.
Öyle bir çarpışma ki bu, toprağı ateşe, ateşi suya, suyu buhara döndüren…
Kuşların kanadına rüzgârı, çiçeğin yaprağına güneşi değdiren…
Sessiz sakin akan nehirleri çağlatan, taşlaşmış yürekleri ağlatan, en yorgun gemileri en sakin limanlara bağlatan cinsten.
Öyle bir çarpışma ki, tek bir anı unutulmaz fakat anlat desen, anlatılmaz…
Kelimeyi aciz kılar.
Sözü bitirir...
Sinan aşkın evine misafir olduğunda tam tamına otuz yaşındaydı. Otuz yıldır külleriyle yaşamaktaydı.
Hangi eşikten geçiyor olduğunu bilse insan, hangi yola girdikten sonra geri dönülemeyeceğini birileri fısıldasa kulağına, durup o anı hiç unutmaması gerektiğini, zira o anın kaderinin renginin değiştirdiğini hissedebilse, Sinan da o gece hiç uyumaz, o günün bir saniyesini bile kaçırmamak için sabaha kadar gözünü kırpmazdı.
Oysa o, o günü sanki herhangi bir günmüş gibi yaşadı.
Yine sessizliğinde yürüyerek, yine renksizliğinde büyüyerek…
Çarpışmalar beklendiği gibi ses de çıkarmıyor bazen.
Tam tersi, bütün sesler yitiyor.
Bir deniz kabuğunun içindeki uğultu kaplıyor zihinleri, insan bir şeye çarptığını belki sadece bu her şeyden soyutlanmış anlarda anlıyor.
Birisini gördüğünde sadece onun renklerinden ibaret kesiliyorsa dünya, odada sadece onun sesi varsa, etrafta koşuşan çocuklar sağır, atılan çığlıklar dilsiz olmuşsa, bakan göz sadece onun renginde kör olmuş, nefes onun nefsinde can bulmuşsa, işte o an en ihtişamlı çarpışma yaşanıyor kişinin ruhunda.
Sinan’ın da çarpışması böyle sessiz ve dilsiz, böyle sakin ve derin oldu.
Sinan işte böyle ihtişamla, böyle sessizce aşık oldu.
Aşk önce rüyalarını ele geçirdi. Kırmızı bulutlar gördü Sinan uykusunda. Kırmızı bulutlardan kırmızı karlar yağdı üstüne. Kar taneleri derisine değdikçe alev aldı. Rüyalarında Sinan kül renginden ömründe ilk kez ala çaldı…
Sonra sabahları teslim oldu aşka. Sabahlar ki Sinan için hep serindir. Ilık bir rüzgâr okşadı yüzünü, kirpiklerinden söküp çıkardı yıllardır yerleşmiş olan hüznünü. Rüzgâr alıp hüznü karanlık kuyulara kapattı. Kuyuların üzerine kırmızıya dönmüş sarmaşıklar donattı. Yapraklarında öpüşen böcekler, zarafetle uçuşan kelebekler olan kırmızı sarmaşıklar… O sarmaşıklar Sinan’ın kalbine dolandılar. Kalbine bahar geldi. Kanı ısındı, sarhoş olup damarlarına aktı. Sinan aşkın sarhoşluğunu bu vesileyle tattı.
Derken günleri ve gündüzleri uzadı aşk mevsiminde. Güneş öyle sıcak yaktı ki, taş duvarları ısındı kalbinin. Elleri yandı dokununca kendi kalelerine. Elleri yandı aşk güneşinin alevinde. Kül rengi ellerinde güller açtı. Ellerinde aşkın mayhoş kokusu, Sinan günlerini aşkın kavruk güneşinde uzattı. Uzadı, uzadı günler… Sinan o günlerin her saniyesini aşk soluyarak yaşadı.
En sonunda gecelerinde parladı aşk. Yıldız yıldız yağdı üstüne rengârenk. Her yıldız farklı bir giz, farklı bir renk... Sinan gecelerin büyüsünü hapsetti zihnine. Hiç unutmamak için resmetti gözüne. Geceler unutulacak gibi değildi zaten. Gecelerde aşkın keman sesleri, gecelerde en büyülü şiirler, gecelerde en hüzünlü türküler söze geldi. Sinan gecelerde aşkın şiddetine mağlup oldu. Mağlup olup galip geldi. Sinan o gecelerde gerçekten tekrar doğdu, yeniden ve en baştan vücuda geldi…
Aşk renk demektir.
Bazen kırmızı, tutkulu…
Bazen sarı/sıcak, şefkatli…
Bazen masmavi, derin…
Bazen yeşil, özgür…
Bazen beyaz, taptaze, saf…
Bazen siyah, hüzünlü…
Ama hep rengârenk, büyülü…
Sinan aşkın ansızın esen rüzgârında buldu renklerini.
Aşkın sırlarında keşfetti kül renginin altındaki gizlerini.
Aşkta renk buldu.
Aşkta dirildi, aşkla yazdı kaderini, aşkla can buldu.
Bir anka kuşu öttü bir sonbahar sabahı,
Sinan aşkla küllerinden yeniden doğdu.
13 Eylül 2010 Pazartesi
Gün
“Dikenden gül bitiren, kışı da bahar haline döndürür. Serviyi hür bir halde yücelten, kederi de sevinç haline sokabilir.”
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Sabah ezanıyla geldi gün.
Önce buğulu, bulanık. Ardından esintili, soğuk. Sonunda berrak ve ılık.
Gün, zamanların en küçük çocuğu. Zaman ailesinin tekne kazıntısı. Asırların beşinci kuşak torunu. Mutlu yılların büyük gözlü güzel kızı. Mutsuz anların seneler sonra doğmuş tek oğlu…
Gün, kulağına adı rüzgâr tarafından umut duası ile okunmuş bulut gözlü bir bebek.
Gün saçlarını sabah güneşinin sarısından almış bir nur topu.
Gün evin sevinci, zaman ailesinin en genci…
Gün bir sabah benim elime doğdu.
Yeni doğmuş bebek gibi, korumasız, muhtaç.
“Ya bırakacağım” dedim kendi kendime. “Bırakırsam yaşanmamış yıllarının cellâdı olacağım.”
“Ya bakacağım bu bebeğe çaresiz. Benden başka kimi kimsesi yok, yazık, kimsesiz.”
Öyle ya herkesin günü kendineydi değil mi? Her koyun kendi bacağından asılıyordu. Her ateş ancak düştüğü yeri yakıyordu. Bu gün de benim elime doğdu ne yapalım. “Hadi o zaman” dedim, “Gel bakalım gün, biz seninle arkadaş olalım…”
Uzun vakit sonra anladım ki bu yeni yetme günle hemen arkadaş olunmuyor.
Önce bekleyeceksin, uzun uzun ağlayacak. Henüz doğmuş, dili yok, derdi var ama diyesi yok. Senin düzenin vardı ya hani. Şimdi yeni bir gün geldi. Seni gecede beş kez derdiyle uyandıracak. Hep sen vereceksin, hep o alacak… Yemeyeceksin, o yiyecek. Üstelik sen emek verdikçe güne, gün daha çok senin olacak. Gel görelim, o sana senin baktığın gibi bakamayacak. Bebek daha gün, ağzı var, sözü yok. Sana “Ben aslında seni güzel günlerinim. Üzülme, ben de gün gelir sana en mutlu anlarını veririm.” diyemeyecek. Hep bekleyeceksin. Uzun bir süre gün seni hep bekletecek…
Derken göz göze geleceksiniz bir gün günle. Ancak bir bebeğin berraklığını göreceksin günün gözlerinde. Yavaş yavaş o da sana sarılacak. Mesela sabahları nefesiyle uyanacaksın süt kokan... Ya da sen eve geldiğinde senin küçük gün, üzerinde beyaz bebek tulumuyla seni yerde oturarak karşılayacak. Sen onu kucaklayacaksın, o senden öğrendiği gibi senin sırtına küçük elleriyle “pıt pıt” vuracak…
Gel zaman git zaman alışacaksınız birbirinize. Sen ona yaklaştıkça, o sana karışacak. Sen onu büyüttükçe, o sende büyüyecek. Sen sevdikçe o sevilmiş her bebek gibi sana varlığıyla yetecek… Bazen kapına geliveren, hayatını alt üst eden, huzurlu uykularını varlığı ile onlarca kez bölen küçük günün yokluğundaki mutluluğuna küçümseyen gözlerle bakacaksın. Eski yılların sana sadece eski değil, eski püskü gelecek… Yarımmışım diyeceksin. Şimdi yalnız başıma günümle bir bütünüm. Sadece günümleyken ben mutlu olmakta sonsuz hürüm…
Ve emeklemeyi öğrenecek gün. Önce ellerini koyacak yere kalkmak için. Sonra yatağının parmaklıklarına tutunarak kendini çekecek yerden yukarı. Ayağa kalktığını göreceksin. Sallanacak, düşecek sanıp irkileceksin. Düşecek. Ancak her defasında senin parmaklarına yapışacak inatla. Umudu günün yeniden ve yine yerden kalkışında resmedeceksin.
İlk adımlarını korkarak atacak. Üst üste üç adım sıraladığında mucize oldu sanacaksın. Senin çabanla değil, kendiliğinden yürüdüğünde gün, sen mutluluktan ağlayacaksın. Günün hızla ve neşeyle koşmaya başladığı o an, sen yaşadığını anlayacaksın.
Geç gelecek günle dostluk.
Geç olan ama tam olan her şey gibi olacak bu da…
Bir kez dost oldunuz mu günle, artık ne gam kalır serde, ne sabahı olmayan gece.
Ne korku kalır nefiste, ne endişe.
Gün dostu olan gül bahçesinde bülbül…
Gün dostları sabah esen ılık rüzgâr gibi hür.
Gün sevenler en mertten daha mert savaşçı.
Gün düşkünleri huzur gemisinin fora olmuş yelkeni.
Gün gönüldaşları aşkın en derin yolcusu.
Gün arkadaşları yaşam seyyahlarının en kadim hancısı.
Her yeni günün, her yeni umudun, her yeni başlangıcın müsebbibi mutlak surette eski bir dert, biçare geceler, hançer yarası sonlar, kabuk tutmayan bitişler…
Bizi yeni günle kesiştiren şüphe yok ki uçurumlu yol ayrımları.
Güne dost eden, düşmandan beş beter acılar.
Yaşamayı sevdiren, hatıratı ile gönül kıran anılar.
Hepsi bir yeni gün aşkına feda olsun…
Yeni günü bize böyle sevdirecekse, her dert gelsin başköşeye otursun.
Biz gün dostlarına kül olup yeniden doğmayı öğretecekse, gece varsın aylar sürsün.
Sonunda güneş varsa, varsın dört mevsim yalnız kış olsun…
Gün bir gün dost olup kapımızı çalacaksa, varsın yalnızlık hüküm sürsün.
Nasıl olsa gün gelecek.
Kalpler nasıl olsa gün görecek...
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Sabah ezanıyla geldi gün.
Önce buğulu, bulanık. Ardından esintili, soğuk. Sonunda berrak ve ılık.
Gün, zamanların en küçük çocuğu. Zaman ailesinin tekne kazıntısı. Asırların beşinci kuşak torunu. Mutlu yılların büyük gözlü güzel kızı. Mutsuz anların seneler sonra doğmuş tek oğlu…
Gün, kulağına adı rüzgâr tarafından umut duası ile okunmuş bulut gözlü bir bebek.
Gün saçlarını sabah güneşinin sarısından almış bir nur topu.
Gün evin sevinci, zaman ailesinin en genci…
Gün bir sabah benim elime doğdu.
Yeni doğmuş bebek gibi, korumasız, muhtaç.
“Ya bırakacağım” dedim kendi kendime. “Bırakırsam yaşanmamış yıllarının cellâdı olacağım.”
“Ya bakacağım bu bebeğe çaresiz. Benden başka kimi kimsesi yok, yazık, kimsesiz.”
Öyle ya herkesin günü kendineydi değil mi? Her koyun kendi bacağından asılıyordu. Her ateş ancak düştüğü yeri yakıyordu. Bu gün de benim elime doğdu ne yapalım. “Hadi o zaman” dedim, “Gel bakalım gün, biz seninle arkadaş olalım…”
Uzun vakit sonra anladım ki bu yeni yetme günle hemen arkadaş olunmuyor.
Önce bekleyeceksin, uzun uzun ağlayacak. Henüz doğmuş, dili yok, derdi var ama diyesi yok. Senin düzenin vardı ya hani. Şimdi yeni bir gün geldi. Seni gecede beş kez derdiyle uyandıracak. Hep sen vereceksin, hep o alacak… Yemeyeceksin, o yiyecek. Üstelik sen emek verdikçe güne, gün daha çok senin olacak. Gel görelim, o sana senin baktığın gibi bakamayacak. Bebek daha gün, ağzı var, sözü yok. Sana “Ben aslında seni güzel günlerinim. Üzülme, ben de gün gelir sana en mutlu anlarını veririm.” diyemeyecek. Hep bekleyeceksin. Uzun bir süre gün seni hep bekletecek…
Derken göz göze geleceksiniz bir gün günle. Ancak bir bebeğin berraklığını göreceksin günün gözlerinde. Yavaş yavaş o da sana sarılacak. Mesela sabahları nefesiyle uyanacaksın süt kokan... Ya da sen eve geldiğinde senin küçük gün, üzerinde beyaz bebek tulumuyla seni yerde oturarak karşılayacak. Sen onu kucaklayacaksın, o senden öğrendiği gibi senin sırtına küçük elleriyle “pıt pıt” vuracak…
Gel zaman git zaman alışacaksınız birbirinize. Sen ona yaklaştıkça, o sana karışacak. Sen onu büyüttükçe, o sende büyüyecek. Sen sevdikçe o sevilmiş her bebek gibi sana varlığıyla yetecek… Bazen kapına geliveren, hayatını alt üst eden, huzurlu uykularını varlığı ile onlarca kez bölen küçük günün yokluğundaki mutluluğuna küçümseyen gözlerle bakacaksın. Eski yılların sana sadece eski değil, eski püskü gelecek… Yarımmışım diyeceksin. Şimdi yalnız başıma günümle bir bütünüm. Sadece günümleyken ben mutlu olmakta sonsuz hürüm…
Ve emeklemeyi öğrenecek gün. Önce ellerini koyacak yere kalkmak için. Sonra yatağının parmaklıklarına tutunarak kendini çekecek yerden yukarı. Ayağa kalktığını göreceksin. Sallanacak, düşecek sanıp irkileceksin. Düşecek. Ancak her defasında senin parmaklarına yapışacak inatla. Umudu günün yeniden ve yine yerden kalkışında resmedeceksin.
İlk adımlarını korkarak atacak. Üst üste üç adım sıraladığında mucize oldu sanacaksın. Senin çabanla değil, kendiliğinden yürüdüğünde gün, sen mutluluktan ağlayacaksın. Günün hızla ve neşeyle koşmaya başladığı o an, sen yaşadığını anlayacaksın.
Geç gelecek günle dostluk.
Geç olan ama tam olan her şey gibi olacak bu da…
Bir kez dost oldunuz mu günle, artık ne gam kalır serde, ne sabahı olmayan gece.
Ne korku kalır nefiste, ne endişe.
Gün dostu olan gül bahçesinde bülbül…
Gün dostları sabah esen ılık rüzgâr gibi hür.
Gün sevenler en mertten daha mert savaşçı.
Gün düşkünleri huzur gemisinin fora olmuş yelkeni.
Gün gönüldaşları aşkın en derin yolcusu.
Gün arkadaşları yaşam seyyahlarının en kadim hancısı.
Her yeni günün, her yeni umudun, her yeni başlangıcın müsebbibi mutlak surette eski bir dert, biçare geceler, hançer yarası sonlar, kabuk tutmayan bitişler…
Bizi yeni günle kesiştiren şüphe yok ki uçurumlu yol ayrımları.
Güne dost eden, düşmandan beş beter acılar.
Yaşamayı sevdiren, hatıratı ile gönül kıran anılar.
Hepsi bir yeni gün aşkına feda olsun…
Yeni günü bize böyle sevdirecekse, her dert gelsin başköşeye otursun.
Biz gün dostlarına kül olup yeniden doğmayı öğretecekse, gece varsın aylar sürsün.
Sonunda güneş varsa, varsın dört mevsim yalnız kış olsun…
Gün bir gün dost olup kapımızı çalacaksa, varsın yalnızlık hüküm sürsün.
Nasıl olsa gün gelecek.
Kalpler nasıl olsa gün görecek...
5 Eylül 2010 Pazar
"Dostum Dostum"
"Sana dilsiz, dudaksız sözler söyleyeceğim. Bütün kulaklardan gizli sırlardan bahsedeceğim. Bu sözleri sana, herkesin içinde söyleyeceğim ama senden başka kimse duymayacak. Kimse anlamayacak..."
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Bu yazıyı dostuma yazıyorum.
Benim sessiz sohbet arkadaşıma.
Satır aralarında kaybettiklerimin kaşifine.
İçimdeki sevgi sandığının paslı anahtarının ilk sahibine...
Dostum ve ben tesadüfen karşılaştık.
Tesadüflerin mucizesine inanamayacak kadar küçük olduğumuz yaşlarda.
Mucizeyi bize sorsanız o zaman, ikimiz de benzer şeyler anlatırdık. Mesela evimizin yanındaki boş arsada bir sabah yeni doğmuş küçücük bir kedi bulmak mucizeydi. Hayatımıza renk katan herhangi bir şeyin sevincini abartılı bir şölenle kutladığımız, bir doğaüstü olaya şahitlik ettiğimiz hissi ile birbirimizi sıkıca kucakladığımız yaşlar...
Oysa şimdi, aradan neredeyse otuz yıl geçmişken, hayat bizi başka yollara, başka insanlara, başka tercihlere itmişken, dostum ve ben gündüz ve gece kadar farklılaşmışken, "kesişmemiz mucizeymiş" diyebiliyorum.
Size şimdi bizim dostluk mucizemizi anlatmak istiyorum.
Dostum benim zıttımdır.
Ben dağınık, o planlı.
Ben savurgan, o hesaplı.
Ben duygusal, o mantıklı.
Ben kırılgan, o tepkili.
Ben kanaatkar, o talepkar.
Ben temkinli, o cesur.
O çılgın, ben vakur...
Zıtlıklarımızda mükemmele yakın bir ahenk gizlidir.
Sanki hayat da bize ikimizi tek sayarak yeni sayfalar açıyor.
"O yoksa öbürü baş eder bu zorlukla" der gibi...
Kimi zaman bir bakmışım ben onun derdiyle savaşıyorum, zaman oluyor ki o girmiş benim içime, gam kovalıyor.
Mucizesi nerede gizli derseniz, size şöyle özetlerim:
Benim yolumda benim karşıma çıkan herhangi bir hikayeyi sanki tamamen benmiş gibi yaşar dostum... Benim tenime, benim etime, benim kalbime, benim hislerime bürünerek...
Ben olurken kendi yancı kuvvetlerini benim saflarıma getirerek.
Sanki benden iki tane ve bir de ondan bir tane sadece iki değil üç kişi oluruz hayatla savaşırken. İki kişiden üç atlı yaratırız. Benim savaşçımı tam ortada koşturur. Önde kendisi, ortada ben, tam arkamda bana bürünmüş ruh haliyle sırtımı sıvazlayan, atımı dört nala koşturmam için sabırla kulağıma sevgi fısıldayan benleşmiş o... Üçe bölünür, sımsıkı sarılır, bir oluruz. İşte böyle geçeriz derdin tasanın içinden. Böyle eskitiriz hüznü, böyle savarız sisli dönemleri, böyle varırız yeşil ve güneşli felah yaylalarına...
Dostum benim tarafımdır.
Beni benden iyi tanıyandır.
Sadece, mesela sabah kahvaltılarında peynirle reçeli asla aynı anda yemeyeceğimi bilecek ya da sırtımın tam ortasında babamınki ile aynı yerde küçük bir kedi patisine benzeyen doğum lekemi gözü kapalı işaret edecek kadar basit örneklerle değil...
Ben kaçarken mutsuzluğumdan, o gözlerimden hüznü çekip çıkartandır.
Ben söze başlamadan "Tamam, sadede gel, ne yapacağız?" diye sorandır.
Ben "Acaba ne yapıyor?" diye düşünürken tam o anda arayandır.
Güzel bir kitap okurken, "Şimdi o da okusaydı bu satırları..." diye hayıflanandır.
Yaşadığı şehri yeni yıl süsleriyle donattıklarında "O olsaydı benden daha çok severdi." diye kendi keyfini yoksayandır.
Ben ne yaşadıysam paylaşandır.
Hiç kimse benden kilometre hesabıyla o kadar uzakken sadece bir "Beni arar mısın?" mesajımın üzerine içimden ona kadar bile saymadan bulmamıştır beni.
Telefonu "Çabuk anlat!" diye açandır.
Sabahları yüzünü yıkamadan "İyi misin?" diye sorandır.
Nasıl anlatsam size, bir gün şeytan beni ele geçirse, ruhum kirli ve kinli bir yaratığa dönüşse, bir suç işlesem, kalp kırsam, para çalsam mesela, beraber ayıklardık pirincin taşını...
Suçu da bölüşürdük vicdanlarımızda.
Herhalde beraber korkardık öyle bir durumda...
Dost pek çok anlam taşıyor dört harfinde.
Türkçe, dost için kısaca "sevilen, güvenilen, gönüldaş" demiş.
Dini anlamları da var.
Örneğin Aleviler için çoğu kez Tanrı'yı ve Ali'yi sevenleri simgeliyor. Bu sebepledir ki Alevi ozanlarının türkülerinde, şiirlerinde mutlaka bir "dost" sözü geçiyor.
Hacı Bektaş, "Kul Tanrı'ya kırk makamda erer, ulaşır, dost olur" demiştir. Çok sevmeyi, teslim olmayı, "dost olmak" olarak betimlemiştir.
Benim dilimde dostum "bende olan"dır.
Derimin altına yerleşmiş, kalbimde ismiyle bütün duygu tellerini titretmiş olandır.
Artık o vakit, ne huyuna bakarım, ne köküne, ne suyuna...
Dostum ben kadar ben olandır.
Her zaman sevgisiyle bende kalandır.
Elimi uzattığımda orada olandır...
Mevlana Celaleddin-i Belhi Rumi
Bu yazıyı dostuma yazıyorum.
Benim sessiz sohbet arkadaşıma.
Satır aralarında kaybettiklerimin kaşifine.
İçimdeki sevgi sandığının paslı anahtarının ilk sahibine...
Dostum ve ben tesadüfen karşılaştık.
Tesadüflerin mucizesine inanamayacak kadar küçük olduğumuz yaşlarda.
Mucizeyi bize sorsanız o zaman, ikimiz de benzer şeyler anlatırdık. Mesela evimizin yanındaki boş arsada bir sabah yeni doğmuş küçücük bir kedi bulmak mucizeydi. Hayatımıza renk katan herhangi bir şeyin sevincini abartılı bir şölenle kutladığımız, bir doğaüstü olaya şahitlik ettiğimiz hissi ile birbirimizi sıkıca kucakladığımız yaşlar...
Oysa şimdi, aradan neredeyse otuz yıl geçmişken, hayat bizi başka yollara, başka insanlara, başka tercihlere itmişken, dostum ve ben gündüz ve gece kadar farklılaşmışken, "kesişmemiz mucizeymiş" diyebiliyorum.
Size şimdi bizim dostluk mucizemizi anlatmak istiyorum.
Dostum benim zıttımdır.
Ben dağınık, o planlı.
Ben savurgan, o hesaplı.
Ben duygusal, o mantıklı.
Ben kırılgan, o tepkili.
Ben kanaatkar, o talepkar.
Ben temkinli, o cesur.
O çılgın, ben vakur...
Zıtlıklarımızda mükemmele yakın bir ahenk gizlidir.
Sanki hayat da bize ikimizi tek sayarak yeni sayfalar açıyor.
"O yoksa öbürü baş eder bu zorlukla" der gibi...
Kimi zaman bir bakmışım ben onun derdiyle savaşıyorum, zaman oluyor ki o girmiş benim içime, gam kovalıyor.
Mucizesi nerede gizli derseniz, size şöyle özetlerim:
Benim yolumda benim karşıma çıkan herhangi bir hikayeyi sanki tamamen benmiş gibi yaşar dostum... Benim tenime, benim etime, benim kalbime, benim hislerime bürünerek...
Ben olurken kendi yancı kuvvetlerini benim saflarıma getirerek.
Sanki benden iki tane ve bir de ondan bir tane sadece iki değil üç kişi oluruz hayatla savaşırken. İki kişiden üç atlı yaratırız. Benim savaşçımı tam ortada koşturur. Önde kendisi, ortada ben, tam arkamda bana bürünmüş ruh haliyle sırtımı sıvazlayan, atımı dört nala koşturmam için sabırla kulağıma sevgi fısıldayan benleşmiş o... Üçe bölünür, sımsıkı sarılır, bir oluruz. İşte böyle geçeriz derdin tasanın içinden. Böyle eskitiriz hüznü, böyle savarız sisli dönemleri, böyle varırız yeşil ve güneşli felah yaylalarına...
Dostum benim tarafımdır.
Beni benden iyi tanıyandır.
Sadece, mesela sabah kahvaltılarında peynirle reçeli asla aynı anda yemeyeceğimi bilecek ya da sırtımın tam ortasında babamınki ile aynı yerde küçük bir kedi patisine benzeyen doğum lekemi gözü kapalı işaret edecek kadar basit örneklerle değil...
Ben kaçarken mutsuzluğumdan, o gözlerimden hüznü çekip çıkartandır.
Ben söze başlamadan "Tamam, sadede gel, ne yapacağız?" diye sorandır.
Ben "Acaba ne yapıyor?" diye düşünürken tam o anda arayandır.
Güzel bir kitap okurken, "Şimdi o da okusaydı bu satırları..." diye hayıflanandır.
Yaşadığı şehri yeni yıl süsleriyle donattıklarında "O olsaydı benden daha çok severdi." diye kendi keyfini yoksayandır.
Ben ne yaşadıysam paylaşandır.
Hiç kimse benden kilometre hesabıyla o kadar uzakken sadece bir "Beni arar mısın?" mesajımın üzerine içimden ona kadar bile saymadan bulmamıştır beni.
Telefonu "Çabuk anlat!" diye açandır.
Sabahları yüzünü yıkamadan "İyi misin?" diye sorandır.
Nasıl anlatsam size, bir gün şeytan beni ele geçirse, ruhum kirli ve kinli bir yaratığa dönüşse, bir suç işlesem, kalp kırsam, para çalsam mesela, beraber ayıklardık pirincin taşını...
Suçu da bölüşürdük vicdanlarımızda.
Herhalde beraber korkardık öyle bir durumda...
Dost pek çok anlam taşıyor dört harfinde.
Türkçe, dost için kısaca "sevilen, güvenilen, gönüldaş" demiş.
Dini anlamları da var.
Örneğin Aleviler için çoğu kez Tanrı'yı ve Ali'yi sevenleri simgeliyor. Bu sebepledir ki Alevi ozanlarının türkülerinde, şiirlerinde mutlaka bir "dost" sözü geçiyor.
Hacı Bektaş, "Kul Tanrı'ya kırk makamda erer, ulaşır, dost olur" demiştir. Çok sevmeyi, teslim olmayı, "dost olmak" olarak betimlemiştir.
Benim dilimde dostum "bende olan"dır.
Derimin altına yerleşmiş, kalbimde ismiyle bütün duygu tellerini titretmiş olandır.
Artık o vakit, ne huyuna bakarım, ne köküne, ne suyuna...
Dostum ben kadar ben olandır.
Her zaman sevgisiyle bende kalandır.
Elimi uzattığımda orada olandır...
2 Eylül 2010 Perşembe
Salah
Salah sihirli bir kelime.
Felsefesi anlamında gizli.
İyileşme anlamına geliyor.
Bir diğer anlamı ise barışma...
"Salaha ulaştı" derler derdinden kurtulanlara. Ya da "salahla taburcu oldu" iyileşen hastalara. "Ah bir salaha ersem..." diye hayıflandığımız anlar olur. Biz bu cümlelerin içinde salah kelimesini "işlerin yoluna girmesi" anlamında kullanırız. Daha çok sonuç gibi. Süreç gibi değil...
Oysa bu mucizevi kelimenin iki anlamı arasında sanki kimseye söylemedikleri bir bağ var.
Barışmak ve iyileşmek.
İlaç içmek ve düzelmek gibi.
Barıştığım şeyleri düşünüyorum.
Küçükten beridir kırılgan olduğumu.
Hem de alıngan olduğumu.
Çok yakın durmak isterken bazen çok mesafe koyduğumu.
Detaycılığımla bazen derinlerde kaybolduğumu.
Başkalarına sonsuz anlayış gösterirken, kendi hatalarımda kendimi sanık sandalyesine oturttuğumu.
Sevdiğim şeylere gözümde bir hayal perdesi ile baktığımı.
Olaylara olduğundan büyük anlamlar taktığımı.
Doğru bildiğimden kendim için bile sapmamanın nasıl canımı yaktığını.
Kötüyü yoksaymak konusundaki inatçılığımı.
Bununla birlikte iyimser olmak konusundaki korkaklığımı...
Yıllarca salaha ermek için kendimde yürüdüm ben.
Topraklarım kanlı savaşlar gördü.
Rüzgarım sert, dövüşüm mertti.
Ben savaştıkça kendimle, kendim bana galip geldi.
Salahım pes ettiğim güne denk gelir...
Barışmak, hele ki kendinle, büyük iş...
"Ben buyum" yerine "ben buydum" diyebilmek...
Değişmeyi isteyip, gelişmeye izin verebilmek.
Sizi siz yapan şeylerin zaten sizi terk etmeyeceğine güvenebilmek.
İçinizdeki iyiye yol açabilmek.
İyiyi kötüyle savaştırmak yerine, kötüyü iyiye arkadaş kılabilmek.
Kendi sırtınızı anlayışla sıvazlayabilmek.
Hayata bir başka pencereden ama yine size ait gözlerle bakabilmek.
En başta kendinizi affedebilmek.
Sonra affedilecekleri limandan sessizce uğurlayabilmek.
Kendi hırçın taraflarınızla eğlenebilmek.
Kendinizi huysuzluk ederken komik bulabilmek.
Gülümsetecek kadar öfkeli,
Her şeye rağmen gülümseyecek kadar hüzünlü olabilmek.
Hataya yer açabilmek.
Hayata can atabilmek...
Mevlana şöyle demiş:
"Denizin dibinde incilerle taşlar karışık olarak bulunurlar. Övülecek şeyler de kusur ve yanlışların arasında bulunurlar."
Etiyle kemiğiyle, tersi ve düzüyle, insana ait bütün hataları ve sadece insana hediye edilmiş tüm duygularıyla yaşayan herkese salah bir serin rüzgar olup esecek...
Kabul edelim.
Bekleyelim...
Felsefesi anlamında gizli.
İyileşme anlamına geliyor.
Bir diğer anlamı ise barışma...
"Salaha ulaştı" derler derdinden kurtulanlara. Ya da "salahla taburcu oldu" iyileşen hastalara. "Ah bir salaha ersem..." diye hayıflandığımız anlar olur. Biz bu cümlelerin içinde salah kelimesini "işlerin yoluna girmesi" anlamında kullanırız. Daha çok sonuç gibi. Süreç gibi değil...
Oysa bu mucizevi kelimenin iki anlamı arasında sanki kimseye söylemedikleri bir bağ var.
Barışmak ve iyileşmek.
İlaç içmek ve düzelmek gibi.
Barıştığım şeyleri düşünüyorum.
Küçükten beridir kırılgan olduğumu.
Hem de alıngan olduğumu.
Çok yakın durmak isterken bazen çok mesafe koyduğumu.
Detaycılığımla bazen derinlerde kaybolduğumu.
Başkalarına sonsuz anlayış gösterirken, kendi hatalarımda kendimi sanık sandalyesine oturttuğumu.
Sevdiğim şeylere gözümde bir hayal perdesi ile baktığımı.
Olaylara olduğundan büyük anlamlar taktığımı.
Doğru bildiğimden kendim için bile sapmamanın nasıl canımı yaktığını.
Kötüyü yoksaymak konusundaki inatçılığımı.
Bununla birlikte iyimser olmak konusundaki korkaklığımı...
Yıllarca salaha ermek için kendimde yürüdüm ben.
Topraklarım kanlı savaşlar gördü.
Rüzgarım sert, dövüşüm mertti.
Ben savaştıkça kendimle, kendim bana galip geldi.
Salahım pes ettiğim güne denk gelir...
Barışmak, hele ki kendinle, büyük iş...
"Ben buyum" yerine "ben buydum" diyebilmek...
Değişmeyi isteyip, gelişmeye izin verebilmek.
Sizi siz yapan şeylerin zaten sizi terk etmeyeceğine güvenebilmek.
İçinizdeki iyiye yol açabilmek.
İyiyi kötüyle savaştırmak yerine, kötüyü iyiye arkadaş kılabilmek.
Kendi sırtınızı anlayışla sıvazlayabilmek.
Hayata bir başka pencereden ama yine size ait gözlerle bakabilmek.
En başta kendinizi affedebilmek.
Sonra affedilecekleri limandan sessizce uğurlayabilmek.
Kendi hırçın taraflarınızla eğlenebilmek.
Kendinizi huysuzluk ederken komik bulabilmek.
Gülümsetecek kadar öfkeli,
Her şeye rağmen gülümseyecek kadar hüzünlü olabilmek.
Hataya yer açabilmek.
Hayata can atabilmek...
Mevlana şöyle demiş:
"Denizin dibinde incilerle taşlar karışık olarak bulunurlar. Övülecek şeyler de kusur ve yanlışların arasında bulunurlar."
Etiyle kemiğiyle, tersi ve düzüyle, insana ait bütün hataları ve sadece insana hediye edilmiş tüm duygularıyla yaşayan herkese salah bir serin rüzgar olup esecek...
Kabul edelim.
Bekleyelim...
30 Ağustos 2010 Pazartesi
"something old, something new, something borrowed, something blue"
Düğünler her ülkede, her kültürde, her yaşta ve her çağda kutlama sayılmış...
Görünen o ki, iki insanın hayatını birleştirmesi, iki kişinin tek bir soy isim altında birleşmesi herkes için kutlama yapılacak kadar sıra dışı bir olgu.
Neleri kutlarız?
Doğumları, doğumu hatırlatan doğum günlerini, emek emek kazanılan terfileri, kısmet olup kesenize dolan bereketi, mezuniyeti, kısacası başkalaşan anları, bir önceki güne benzemeyen günleri...
İnsan uzun süreli birliktelikleri tüm aile bir araya gelerek kutlamıyor. Sevgi aynı sevgi olsa da iş karar vermek adı altında resmileşince bunun için belli ki sevgiyle bir araya geliniyor. "Aferin size" demek için. İki kişinin çıkacağı çetin hayat yolculuğunda, olur da tekneleri su alırsa, rüzgar tersten eser, yelkenleri nefessiz kalırsa, "Biz sizin için buradayız." demek için. Sevinci ve büyük kararların getirdiği endişeyi paylaşmak için. Sevgiyi kutlamak ve hatta kutsamak için.
Biz bilmeyiz, bilsek de o heveslere girmeyiz ama bizim için yabancı olanlar gelinlere şans getireceğine inandıkları dört şey taşıması ya da giymesi gerektiğini öğütlüyorlar. Bu geleneğin adına da "something old (eski bir şey), something new (yeni bir şey), something borrowed (ödünç alınmış bir şey), something blue (mavi bir şey)" diyorlar.
Gelinler ise bu adeti yerine getirmek için bu dört kalem uğuru bünyesinde denkleştirecek bir şeyler arıyorlar. Örneğin anneanneleri tarafından kendilerine ödünç verilen ve o an için onlara olan aidiyeti yeni olan, eski ve mavi taşlı bir saç tokası... Ve tamam oluyor. Adet yerini bir toka ile kolayca buluyor.
Ben ise şöyle düşündüm:
Bir eşikten atlarken, yeni bir denize yelken açarken, yeni bir ormana giriyorsanız mesela uzun bir yürüyüş için, yanınızda mutlaka "eski" bir şeyiniz olmalı... Size eski günlerinizi, sizi siz yapan şeyleri, nereden geldiğinizi, köklerinizi, vazgeçilmezlerinizi anımsatmalı. Ormanda yolunuzu kaybettiğinizde, eski şeyiniz size güç vermeli. "Ben bu şeyi eskitecek kadar çok gün geçirdim, bu zor günü de eskitirim!" demek için...
"Yeni" bir yol varsa önünüzde, mutlaka kalbinizde yeni bir heves olmalı. Bayramlarda alınan yeni giysiler gibi. Bayramı önemsemek için. Yolu önemsemek için. Yola çıkarken o yol için yeni bir şey alarak yolun ederini ve sizin için kalben bedelini ödediğinizi simgelemek için... Yeni bir ayakkabı örneğin. Yolda karşınıza çıkabilecek her zorlukta "Ben bu ayakkabıları bu yolu yürüme hevesi ile aldım, yani bu yolu ben seçtim, ben istedim!" mesajını endişeyle çarpan kalbinize iletmek için...
Başka bir hayata geçerken mutlaka sizinle yürüyecek sevdikleriniz olmalı. Sizi limandan uğurlayan yüzler, havaalanında size son kez sarılan, yüreğinizi sımsıkı kavrayan eller. Size sevgilerini vermeliler ödünç olarak. İnsan sadece gerçekten sevdiklerinden ödünç bir şey ister. Yeni bir yola çıkarken ödünç aldığımız bir avuç şefkat, olası yalnızlıklarda bir derin sevgi denizi oluversin diye. "Ceplerimi bu zor anlar için sevgileriyle doldurdular, şimdi sevgileriyle yanımdalar." diyebilmek için...
Ve her yeni başlangıcın bir başka şeyin sonu olduğunu kabul edersek, biraz da "something blue" olmalı yanımızda. "Mavi bir şey" anlamında değil, "hüzünlü bir şey" anlamında... Kapattığımız sayfanın son demlerinin hüznünü taşımalıyız mesela biraz da çantamızda. Neden yeni bir sayfa açtığımızı anımsamak için. Yeninin eski ve ödünç alınmış kırıklıkları silebileceği gerçeğini kabul ettiğimizi kendimize hatırlatmak için.
Ben diyorum ki, yeni günler de kutlanmalı düğünler gibi...
Kapatılan sayfaların yeni bir yazgıya gebe olduğu gerçeğini kabul edebildiğimiz herhangi bir gün mesela...
Dostlarla toplanılmalı, aile büyükleri bir araya gelmeli, güzel yemekler yenmeli, zihinlerde büyük bir orkestra en ihtişamlı performansını sergilemeli... Kadehler kaldırılmalı. Yeniye inananlara, başını umutla yukarı kaldıranlara övgüler yağdırılmalı.
Düğünlerde olduğu gibi adetler yerini bulmalı.
Yeniye kanat çırpanlara yeni bir umut, eskimiş, yerleşmiş bir güven, ödünç alabileceği kadar bol bir sevgi ve hüzünlü ve mavi günlerinden sadece bir saat verilmeli.
Yeniye sebep olan eskiyi, umut edebilmek çabasına mal olan onca çaresizliği, fırtınadan önceki o derin sessizliği unutmasın diye...
Ardına dönmesin diye.
Yürüsün diye...
Görünen o ki, iki insanın hayatını birleştirmesi, iki kişinin tek bir soy isim altında birleşmesi herkes için kutlama yapılacak kadar sıra dışı bir olgu.
Neleri kutlarız?
Doğumları, doğumu hatırlatan doğum günlerini, emek emek kazanılan terfileri, kısmet olup kesenize dolan bereketi, mezuniyeti, kısacası başkalaşan anları, bir önceki güne benzemeyen günleri...
İnsan uzun süreli birliktelikleri tüm aile bir araya gelerek kutlamıyor. Sevgi aynı sevgi olsa da iş karar vermek adı altında resmileşince bunun için belli ki sevgiyle bir araya geliniyor. "Aferin size" demek için. İki kişinin çıkacağı çetin hayat yolculuğunda, olur da tekneleri su alırsa, rüzgar tersten eser, yelkenleri nefessiz kalırsa, "Biz sizin için buradayız." demek için. Sevinci ve büyük kararların getirdiği endişeyi paylaşmak için. Sevgiyi kutlamak ve hatta kutsamak için.
Biz bilmeyiz, bilsek de o heveslere girmeyiz ama bizim için yabancı olanlar gelinlere şans getireceğine inandıkları dört şey taşıması ya da giymesi gerektiğini öğütlüyorlar. Bu geleneğin adına da "something old (eski bir şey), something new (yeni bir şey), something borrowed (ödünç alınmış bir şey), something blue (mavi bir şey)" diyorlar.
Gelinler ise bu adeti yerine getirmek için bu dört kalem uğuru bünyesinde denkleştirecek bir şeyler arıyorlar. Örneğin anneanneleri tarafından kendilerine ödünç verilen ve o an için onlara olan aidiyeti yeni olan, eski ve mavi taşlı bir saç tokası... Ve tamam oluyor. Adet yerini bir toka ile kolayca buluyor.
Ben ise şöyle düşündüm:
Bir eşikten atlarken, yeni bir denize yelken açarken, yeni bir ormana giriyorsanız mesela uzun bir yürüyüş için, yanınızda mutlaka "eski" bir şeyiniz olmalı... Size eski günlerinizi, sizi siz yapan şeyleri, nereden geldiğinizi, köklerinizi, vazgeçilmezlerinizi anımsatmalı. Ormanda yolunuzu kaybettiğinizde, eski şeyiniz size güç vermeli. "Ben bu şeyi eskitecek kadar çok gün geçirdim, bu zor günü de eskitirim!" demek için...
"Yeni" bir yol varsa önünüzde, mutlaka kalbinizde yeni bir heves olmalı. Bayramlarda alınan yeni giysiler gibi. Bayramı önemsemek için. Yolu önemsemek için. Yola çıkarken o yol için yeni bir şey alarak yolun ederini ve sizin için kalben bedelini ödediğinizi simgelemek için... Yeni bir ayakkabı örneğin. Yolda karşınıza çıkabilecek her zorlukta "Ben bu ayakkabıları bu yolu yürüme hevesi ile aldım, yani bu yolu ben seçtim, ben istedim!" mesajını endişeyle çarpan kalbinize iletmek için...
Başka bir hayata geçerken mutlaka sizinle yürüyecek sevdikleriniz olmalı. Sizi limandan uğurlayan yüzler, havaalanında size son kez sarılan, yüreğinizi sımsıkı kavrayan eller. Size sevgilerini vermeliler ödünç olarak. İnsan sadece gerçekten sevdiklerinden ödünç bir şey ister. Yeni bir yola çıkarken ödünç aldığımız bir avuç şefkat, olası yalnızlıklarda bir derin sevgi denizi oluversin diye. "Ceplerimi bu zor anlar için sevgileriyle doldurdular, şimdi sevgileriyle yanımdalar." diyebilmek için...
Ve her yeni başlangıcın bir başka şeyin sonu olduğunu kabul edersek, biraz da "something blue" olmalı yanımızda. "Mavi bir şey" anlamında değil, "hüzünlü bir şey" anlamında... Kapattığımız sayfanın son demlerinin hüznünü taşımalıyız mesela biraz da çantamızda. Neden yeni bir sayfa açtığımızı anımsamak için. Yeninin eski ve ödünç alınmış kırıklıkları silebileceği gerçeğini kabul ettiğimizi kendimize hatırlatmak için.
Ben diyorum ki, yeni günler de kutlanmalı düğünler gibi...
Kapatılan sayfaların yeni bir yazgıya gebe olduğu gerçeğini kabul edebildiğimiz herhangi bir gün mesela...
Dostlarla toplanılmalı, aile büyükleri bir araya gelmeli, güzel yemekler yenmeli, zihinlerde büyük bir orkestra en ihtişamlı performansını sergilemeli... Kadehler kaldırılmalı. Yeniye inananlara, başını umutla yukarı kaldıranlara övgüler yağdırılmalı.
Düğünlerde olduğu gibi adetler yerini bulmalı.
Yeniye kanat çırpanlara yeni bir umut, eskimiş, yerleşmiş bir güven, ödünç alabileceği kadar bol bir sevgi ve hüzünlü ve mavi günlerinden sadece bir saat verilmeli.
Yeniye sebep olan eskiyi, umut edebilmek çabasına mal olan onca çaresizliği, fırtınadan önceki o derin sessizliği unutmasın diye...
Ardına dönmesin diye.
Yürüsün diye...
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)